«Το μεταναστευτικό είναι σύμπτωμα μιας αρρώστιας – του πολέμου»

Η Μαρία Αρβανίτη Σωτηροπούλου μάχεται για την ειρήνη, με εμπειρία στρατευμένη. Είναι γυναίκα της πρώτης γραμμής και μιλά για τους συσχετισμούς τρόμου και πολέμου που είδε από πολύ κοντά. Ειρήνης Αγώνας Αγονος θα παρέφραζα το γνωστό έργο του Σαίξπηρ. Αλλά με αξία ανεκτίμητη!

Συνέντευξη στον Χρήστο Φιλίππου

Κυρία Σωτηροπούλου, το πρόβλημα του προσφυγικού που πήρε διαστάσεις στις μέρες μας έφερε στην επιφάνεια το μέγα πρόβλημα των πολέμων στη διακεκαυμένη ζώνη της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής. Ο διάλογος και η συναίνεση δεν είναι δρόμος ειρήνης; Γιατί παρακάμπτεται;

Εμείς ως κινήματα ειρήνης, από την εποχή που ξεκίνησε ο πρώτος πόλεμος του Κόλπου ακόμη μιλούσαμε γι’ αυτά που πρόκειται να επακολουθήσουν. Γιατί ξέραμε ότι στη Μ. Ανατολή υπάρχουν αντικρουόμενα θρησκευτικά, πολιτικά και χίλια δυο συμφέροντα. Και το περιμέναμε. Πολύ περισσότερο αυτό που έγινε από την Αραβική Ανοιξη υποτίθεται και μετά, η οποία ξεκίνησε τόσο ελπιδοφόρα αλλά τελικά από τις παρεμβάσεις των ισχυρών χωρών κατέληξε σε αυτό που σήμερα βλέπουμε. Δηλαδή η κατάσταση στις χώρες γύρω από τη Μεσόγειο και στη Μ. Ανατολή να είναι πολύ χειρότερη από ό,τι ήταν πριν. Ετσι βιώνουμε έναν ατέλειωτο πόλεμο στη Συρία, μια πολύ εύφλεκτη περιοχή στον Λίβανο και την Αίγυπτο, βλέπουμε ότι και η Τουρκία μπαίνει σε ένα παιχνίδι πολύ επικίνδυνο και ειλικρινά φοβόμαστε πάρα πολύ. Διότι πραγματικά, για να σου μιλήσω και σαν γιατρός, το μεταναστευτικό είναι ένα σύμπτωμα μιας αρρώστιας, αλλά η αρρώστια είναι ο πόλεμος. Και εάν δεν μπορέσουμε να σταματήσουμε τον πόλεμο σε αυτές τις περιοχές και όχι μόνο, αλλά να δώσουμε και βοήθεια ώστε να βρουν τρόπους για να ξεκινήσουν μόνοι τους να παράγουν και να έχουν ένα ικανοποιητικό επίπεδο διαβίωσης, δεν θα αλλάξει τίποτα. Η Ευρώπη θα πρέπει να υποστεί τις συνέπειες της δικής της πολιτικής, γιατί αυτό ζούμε.

Οσον αφορά τη Μέση Ανατολή και την πρόσφατη συμφωνία των “5 + 1” χωρών με το Ιράν για τον έλεγχο του πυρηνικού της προγράμματος, μπορούμε να την εκμεταλλευτούμε ως ένα ξεκίνημα;

Εμείς (IPPNW), ως γιατροί κατά των πυρηνικών, με πολλούς αγώνες παλέψαμε ώστε να δημιουργηθεί η περίφημη N.P.T. (Nuclear Proliferation Treaty), η συμφωνία απαγόρευσης των πυρηνικών όπλων στον ΟΗΕ. Και είδαμε ότι η συμφωνία χρησιμοποιήθηκε από εκείνους που κατέχουν τα πυρηνικά όπλα για να επέμβουν πρώτα – πρώτα στο Ιράκ, δίχως να υπάρχει μια νόμιμη αιτιολόγηση και αργότερα παρέμβαιναν όποτε ήθελαν σε χώρες στις οποίες δεν είχαν τον έλεγχο. Και όταν αυτές αγόραζαν τις πρώτες ύλες για τα πυρηνικά τους εργοστάσια από τους Αμερικανούς ή τους Ρώσους, έπαυαν τότε να ασχολούνται μαζί τους. Το ίδιο περίπου έγινε και στο Ιράν, αλλά εκεί επειδή είναι το Ισραήλ δίπλα, η κατάσταση ήταν πολύ πιο περίπλοκη. Και ευτυχώς η κυβέρνηση Ομπάμα έκανε ένα καλό βήμα προς τη σταθεροποίηση της περιοχής. Θεωρούμε ότι ήταν καλό αυτό το βήμα. Και βέβαια το Ιράν δεν είναι εκείνο του Χομεϊνί, έχει προχωρήσει σε κάποια βήματα φιλελευθεροποίησης.

Η Μέση Ανατολή είναι η πλέον στρατιωτικοποιημένη ζώνη της γης σήμερα, απορροφώντας το 30% των νόμιμων παγκόσμιων εξαγωγών όπλων. Προς ποια κατεύθυνση πρέπει να είναι η θέση της διεθνούς κοινότητας;

Εδώ και πάρα πολλά χρόνια υποστηρίζουμε ότι πρέπει κατ’ αρχήν να ανακηρυχθεί σε ζώνη ελεύθερη πυρηνικών όπλων. Δεν είναι επιτρεπόμενο το Ισραήλ να κατέχει πυρηνικά όπλα, δίχως να έχει καν υπογράψει τις αντιπυρηνικές συμφωνίες. Οι τριγύρω, και με το δίκιο τους, αναρωτιούνται γιατί να μην έχουν και εκείνοι πυρηνικά όπλα. Και όχι μόνο το Ιράν…

Σε ένα ταξίδι στο Πλοίο της Ειρήνης, πριν τέσσερα χρόνια, ακούσαμε για πρώτη φορά ότι η κοινή γνώμη στην Αίγυπτο επιθυμεί να αποκτήσει η χώρα τους πυρηνικά όπλα. Και επίσης εμείς πολύ φοβούμαστε ότι αυτό που βλέπουμε στην Τουρκία με την κατασκευή πυρηνικών εργοστασίων δεν γίνεται για την παραγωγή ενέργειας αλλά επειδή ο Ερντογάν, ως άλλος Ντε Γκολ, θα ήθελε μια προοπτική να αποκτήσει πυρηνικό οπλοστάσιο. Και όλα ξεκινούν επειδή το Ισραήλ όχι μόνο κατέχει πυρηνικά όπλα αλλά αρνείται να υπογράψει οποιαδήποτε συμφωνία, αρνείται να δεχθεί επιθεώρηση στο έδαφός του, δεν παρευρίσκεται σε οποιαδήποτε συζήτηση διοργανώνει ο ΟΗΕ πάνω σ’ αυτό το θέμα. Σε αυτό το σημείο πιστεύω ότι φταίει το Ισραήλ…

Ποια θα ήταν η συμβολή στην αποστρατιωτικοποίηση της περιοχής από μια ενδεχόμενη λύση του Παλαιστινιακού;

Η λύση στο Παλαιστινιακό πιστεύω ότι θα ήταν μια πολύ θετική εξέλιξη για όλη την περιοχή. Δυστυχώς έχουμε τόσο απογοητευτεί…

Είχαμε κινητοποιηθεί από την εποχή που δεν κάθονταν καν στο ίδιο τραπέζι οι Ισραηλινοί με τους Παλαιστινίους. Και βλέπαμε σιγά – σιγά να αρχίζουν να εξισορροπούνται οι σχέσεις, να υπάρχει μια εκπροσώπηση στον ΟΗΕ και όλοι ελπίζαμε. Αλλά δυστυχώς αυτή τη στιγμή η κατάσταση έχει χειροτερέψει πάρα πολύ. Αυτή τη στιγμή οι Ισραηλινοί έχουν επιβάλει μια στρατιωτική κατοχή ουσιαστικά στην Παλαιστίνη και έχουμε καταγγελίες για χρήση χημικών όπλων στην περιοχή και όπλων απεμπλουτισμένου ουρανίου.

Το Κυπριακό εν τέλει είναι πρόβλημα ειρήνης; 

Οπωσδήποτε και είναι πρόβλημα ειρήνης το Κυπριακό. Κατ’ αρχήν είναι ανεπίτρεπτο μέσα στην Ευρώπη να υπάρχει τείχος διαχωρισμού. Εδώ έπαψε να υπάρχει το τείχος του Βερολίνου και κάναμε τόσους πανηγυρισμούς και εξακολουθεί τώρα στην Κύπρο να υπάρχει το τείχος της ντροπής; Είναι ανεπίτρεπτο. Από την άλλη μεριά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Τουρκία επειδή έχει πολυδιασπασμένο το μέτωπό της αυτή τη στιγμή, προφανώς θέλει να πατήσει γερά τα πόδια στην Κύπρο. Αλλά νομίζω ότι εμείς πρέπει να εξακολουθήσουμε να στηριζόμαστε στο διεθνές δίκαιο και να ζητάμε με τη σειρά μας επίμονα τη λύση του κυπριακού προβλήματος. Και πιστεύω ότι έχει αρχίσει να γίνεται ένα πρώτο καλό βήμα, γιατί βλέπουμε ότι οι Τουρκοκύπριοι και οι Ελληνοκύπριοι έχουν αρχίσει να έρχονται σε επικοινωνία, άσχετα με το τι κάνουν Ελληνες και Τούρκοι.

Η εκλογή Ακιντζί ως ηγέτη των Τουρκοκυπρίων και οι διακοινοτικές συνομιλίες στο πλαίσιο του ΟΗΕ, θα βοηθήσουν προς μια τέτοια κατάσταση ειρήνης; Η Τουρκία μπορεί να σκεφτεί εποικοδομητικά προς αυτή την κατεύθυνση;

Οσον αφορά το πρώτο σκέλος της ερώτησης, νομίζω ότι ναι πάρα πολύ. Είναι ένα πολύ θετικό βήμα και κάτι που μας γέμισε ελπίδα.

Τώρα για να είμαι ειλικρινής η Τουρκία, κάτω από τον Ερντογάν, δεν πιστεύω ότι μπορεί να κάνει κάτι τέτοιο. Η κατάσταση είναι πολύ επικίνδυνη. Ο Ερντογάν είναι επικίνδυνος για την ίδια του τη χώρα! Βλέπω ότι η Τουρκία σύρεται προς Ισλαμισμό, ξεκάθαρα. Επιβάλλει ισλαμικούς νόμους φανερά πια. Πήγε τον Ιατρικό Σύλλογο της Τουρκίας στο δικαστήριο επειδή δεν απαγόρευσε στα μέλη του να περιθάλπουν τους διαδηλωτές! Και εδώ μιλάμε για την απλή ζωή των ”δυτικοποιημένων” Τούρκων, διότι από την άλλη μεριά ως κόμμα κάνει αυτή την πολιτική που και η Χρυσή Αυγή κάνει στην Ελλάδα, δηλαδή χρηματοδοτεί τα φτωχά λαϊκά στρώματα δινοντάς τους επίσης δουλειές και γι’ αυτό έχει και μια τόσο μεγάλη λαϊκή υποστήριξη. Αλλά αυτό είναι πολύ επικίνδυνο όχι μόνο για την περιοχή της Μέσης Ανατολής, αλλά και για την Ευρώπη.

Τι συμβαίνει σήμερα με τα πυρηνικά εργοστάσια της Τουρκίας;

Υπάρχει ένα αισιόδοξο μήνυμα ότι τα πυρηνικά εργοστάσια ξεκινούν να κλείνουν. Αντίθετα στην Τουρκία επιμένουν να θέλουν να δημιουργήσουν δύο τέτοια εργοστάσια. Ενα στο Ακκουγιου και το άλλο στην Πισινόπη, με τεχνολογία σοβιετικού τύπου. Το Ακκουγιου είναι ακριβώς απέναντι στην Κύπρο. Είναι χτισμένο σε σεισμογενές έδαφος, κάτι το οποίο είναι πάρα πολύ επικίνδυνο. Εχει ήδη ξεκινήσει ενέργειες μια μεσογειακή επιτροπή, για να σταματήσουν οι εργασίες σε αυτά τα εργοστάσια. Κάνω μια ειδική έκκληση στην Κύπρο ώστε να καταφέρουμε από κοινού να σταματήσουμε τις εργασίες στο Ακκουγιου, κάτι που είχαμε καταφέρει παλιότερα.

---

Το Πλοίο της Ειρήνης στον Πειραιά με βοήθεια για τους πρόσφυγες

Στον Πειραιά έκανε στάση, την περασμένη Δευτέρα, το Πλοίο της Ειρήνης με βοήθεια για τους πρόσφυγες, μετά το Κουσάντασι της Τουρκίας όπου έτυχε υποδοχής από Τούρκους αγωνιστές της ειρήνης.

Με την ευκαιρία αυτή, το Παρατηρητήριο Διεθνών Οργανισμών και Παγκοσμιοποίησης (ΠΑ.Δ.Ο.Π.) μαζί με την Πανελλήνια Ιατρική Εταιρεία κατά της Πυρηνικής και Βιοχημικής Απειλής και άλλους φορείς προγραμμάτισαν εκδηλώσεις υποδοχής, αφιερωμένες στο μέγα θέμα των προσφύγων, καθώς και στο έργο της Υπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, με αφορμή και τη συμπλήρωση φέτος των 70 χρόνων του ΟΗΕ.

Οι εκδηλώσεις άρχισαν στις 11:00, στο χώρο του ΟΛΠ δίπλα στο πλοίο και ολοκληρώθηκαν στις 12:00 με την παρουσίαση «Εκκλησης της Μεσογείου για Ειρήνη και Αλληλεγγύη». Στη συνέχεια, στις 12:30, διεθνής αντιπροσωπεία από το Πλοίο της Ειρήνης, μαζί με τις συνεργαζόμενες ελληνικές οργανώσεις, απέτισαν φόρο τιμής στον αδικοχαμένο μουσικό και αντιφασίστα Παύλο Φύσσα, στον τόπο της δολοφονίας του στο Κερατσίνι.

Μετά το Κερατσίνι αντιπροσωπείες του Πλοίου της Ειρήνης και του ΠΑΔΟΠ επισκέφθηκαν τα Γραφεία της Οργάνωσης «Γιατροί του Κόσμου», για να τους παραδώσουν βοήθεια προοριζόμενη για τους πρόσφυγες. Σημειώνεται ότι οι περίπου χίλιοι επιβαίνοντες στο Πλοίο της Ειρήνης, συγκεντρώνουν χρήματα εν πλω, για το σκοπό αυτό.

---

*Η Μαρία Αρβανίτη Σωτηροπούλου είναι πρόεδρος του ελληνικού κλάδου της IPPNW (International Physicians for the Prevention of Nuclear War), Γ. Γραμματέας ΠΑ.Δ.Ο.Π, Γιατρός – Βιοπαθολόγος, Συγγραφέας, Βραβευμένη με το βραβείο Ειρήνης ΙΠΕΚΤΣΙ – 1995