Το τέλος της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση;

Του Παμπου Χρυσοστόμου

Το δημοψήφισμα της 16ης Απριλίου και το αποτέλεσμά του για τις Συνταγματικές Μεταρρυθμίσεις στην Τουρκία αποτελεί ορόσημο και για τις ευρωτουρκικές σχέσεις. Μια σειρά από παράγοντες/γεγονότα πριν, κατά και μετά το δημοψήφισμα, διαμορφώνουν ένα νέο πλαίσιο που φέρνει στην επιφάνεια πιο επιτακτικά το ερώτημα:

Πλησιάζει το οριστικό άδοξο τέλος της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας και το ναυάγιο της πολυετούς προσπάθειάς της να καταστεί πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης;

Τα γεγονότα αυτά συνοψίζονται στα εξής:

  • Εκκαθαρίσεις, προσαγωγές, απολύσεις, συλλήψεις στρατιωτικών, δημοσίων υπαλλήλων, ακαδημαϊκών, δημοσιογράφων, μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του περασμένου Ιουλίου.
  • Περιορισμός ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ελευθερίας έκφρασης, της ελευθερίας του Τύπου με το κλείσιμο ΜΜΕ.
  • Συλλήψεις και φυλακίσεις πολιτικών προσώπων και παραγόντων της αντιπολίτευσης.
  • Όξυνση των σχέσεων Τουρκίας με χώρες της Ε.Ε., όπως Γερμανία, Αυστρία, Γαλλία, Ολλανδία κατά την προεκλογική περίοδο για το δημοψήφισμα.
  • Προκλήσεις στο Αιγαίο με αφορμή τη μη έκδοση των Τούρκων στρατιωτικών για δίκη στην Τουρκία.
  • Το ίδιο το περιεχόμενο των Συνταγματικών Μεταρρυθμίσεων με την υπερσυγκέντρωση εξουσιών στον Πρόεδρο, τη μη διάκριση των τριών εξουσιών και ουσιαστικά τη μετατροπή του πολιτεύματος σε συνταγματική μοναρχία.
  • Η ελλιπής εφαρμογή από πλευράς Τουρκίας της συμφωνίας για το Προσφυγικό/Μεταναστευτικό με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
  • Τα φαινόμενα καλπονοθείας και παρατυπιών στην εκλογική διαδικασία του δημοψηφίσματος, όπως καταγράφηκαν και στην έκθεση του ΟΑΣΕ.

Όλα τα πιο πάνω συνιστούν τεράστια απομάκρυνση της Τουρκίας από την ευρωπαϊκή της πορεία και το ευρύτερο ευρωπαϊκό πλαίσιο αρχών και αξιών. Αρκετοί Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αλλά και ηγέτες χωρών, που πάντοτε ήταν αρνητικοί στην πλήρη ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε., επαναλαμβάνουν συνεχώς ότι η Τουρκία δεν μπορεί με αυτές τις συνθήκες να γίνει ποτέ μέλος της Ε.Ε.

Πιθανή απόπειρα υιοθέτησης της θανατικής ποινής από τον Ερντογάν θα συνιστά και επίσημα τον οριστικό τερματισμό των ενταξιακών διαπραγματεύσεων που είναι ήδη παγιοποιημένες.

Ως κράτος έχουμε επενδύσει πολιτικά και στρατηγικά με την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. στην πιθανή διευκόλυνση στην επίλυση του Κυπριακού, λόγω της ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας στη βάση του δόγματος «Ο δρόμος της Τουρκίας προς την Ε.Ε. περνά μέσα από την Κύπρο με την επίλυση του Κυπριακού».

Η αναδιαμόρφωση ενός νέου πλαισίου στον προσανατολισμό και το είδος της μελλοντικής σχέσης Τουρκίας-Ε.Ε. θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και στις προσπάθειες για την επίλυση για του Κυπριακού.

Η Τουρκία έχει ανάγκη την Ε.Ε. και η Ε.Ε., ειδικότερα οι μεγαλύτερες χώρες, έχουν ανάγκη την Τουρκία. Το εμπορικό-οικονομικό διακύβευμα είναι τεράστιο και για τις δυο πλευρές και σε κανένα δεν συμφέρει η αστάθεια και η αντιπαλότητα στις διμερείς σχέσεις.

Οι ευρωτουρκικές σχέσεις μπαίνουν σε ένα νέο πλαίσιο με τον καθορισμό μια νέας οικονομικής – εμπορικής σχέσης στο πλαίσιο μιας αναβαθμισμένης Τελωνειακής Ένωσης. Αν και επίσημα δεν έχει λεχθεί κάτι τέτοιο, όλα συγκλίνουν προς αυτή την κατεύθυνση. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται και για την Κύπρο.

Ο βαθμός δυνατότητας πιέσεων προς την Τουρκία, ο βαθμός πρόκλησης πολιτικού κόστους και η διαφοροποίηση θέσεων της Τουρκίας στο Κυπριακό επηρεάζεται αναπόφευκτα από την ενδεχόμενη αναδιαμόρφωση πλαισίου ευρωτουρκικών σχέσεων.

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy