Τοπική Αυτοδιοίκηση: Διαφάνεια κατά διαφθοράς

Του Ευάνθη (Αθου) Καζαντζή*

Ο θεσμός της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ήταν και παραμένει εκ των συστατικών στοιχείων της δημοκρατικής λειτουργίας του κράτους, ως μορφή άμεσης δημοκρατίας. Από τη δεκαετία του ‘40 η Αριστερά ήταν δυναμικά παρούσα στις Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης συμβάλλοντας έτσι στην αναβάθμιση του ρόλου τους. Σήμερα όμως, περισσότερο από ποτέ, προβάλλει επιτακτική η ανάγκη για τολμηρή πολιτική αποκέντρωσης, με θεσμικό εκσυγχρονισμό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Η πολιτική και η οικονομική της ανεξαρτησία, και δη η κοινωνική της αξιοπιστία, προβάλλουν ως αδήριτη ανάγκη, για να ενισχυθούν οι τοπικές κοινωνίες και η ποιότητα ζωής.

Η συζήτηση που ξεκίνησε στη σημερινή θητεία της Βουλής και θα συνεχιστεί με τη νέα Βουλή, είναι κρίσιμη για το μέλλον της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Η νομοθετική ρύθμιση μιας νέας τάξης πραγμάτων θα πρέπει να διέπεται από αρχές που θα διασφαλίζουν την ενίσχυση του κοινωνικού και αναπτυξιακού ρόλου της. Οι Τοπικές Αρχές θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να δημιουργούν υποδομές στους τομείς του πολιτισμού, αθλητισμού, της κοινωνικής πρόνοιας, της στέγασης και αναζωογόνησης υποβαθμισμένων περιοχών, ώστε να συμβάλλουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών. Το ίδιο απαιτείται στη λειτουργία προγραμμάτων που στοχεύουν στη στήριξη των ευαίσθητων ομάδων του πληθυσμού, ιδιαίτερα των ηλικιωμένων, των νέων, των εργαζομένων μητέρων, των ατόμων με ειδικές ανάγκες και των ανέργων.

Διερχόμαστε σήμερα μία κρίση, όχι μόνο οικονομική αλλά και θεσμική. Η αξιοπιστία των πολιτών προς τους θεσμούς και την Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει φθάσει σε πρωτόγνωρα χαμηλό επίπεδο.

Περιπτώσεις τοπικών αρχόντων που μετέρχονται ευρηματικές μεθόδους για να εκμεταλλευτούν τα κενά του συστήματος και να αποκομίσουν οικονομικά και άλλα μικροπολιτικά οφέλη. Στις πλείστες δομές του δημοσίου επικρατεί αδιαφάνεια τόσο σε επίπεδο πολιτικών αποφάσεων όσο και στη διαχείριση των οικονομικών. Η αλληλεξάρτηση και η διαπλοκή συμφερόντων δημιουργούν ένα παρακράτος που λειτουργεί πέρα από τα όρια της νομιμότητας και εκχυδαΐζει το δημόσιο βίο, με αποτέλεσμα την απαξίωση των θεσμών και των πολιτικών από τους ίδιους τους πολίτες.
Σήμερα θα πρέπει όλοι να συμφωνήσουμε και είναι ένα ζήτημα που η νέα Βουλή θα πρέπει να θέσει ως προτεραιότητα: να διαμορφωθεί ένα πλαίσιο αρχών καταπολέμησης της διαφθοράς, ένα πλαίσιο όμως απλό και ρεαλιστικό και εύκολα υλοποιήσιμο, όχι πολύπλοκες διαδικασίες και νόμους και κανονισμούς που να επιτρέπουν με παραθυράκια του νόμου να ξεφεύγουν οι παρανομούντες. Η διαφάνεια και ο αποτελεσματικός έλεγχος της εξουσίας μέσα από τη συμμετοχή των πολιτών θα διασφαλίσει την εφαρμογή αυτής της πολιτικής. Η σύγχρονη τεχνολογία δεν αφήνει πλέον περιθώρια για δικαιολογίες περί δυσκολίας πρόσβασης των πολιτών στην πληροφόρηση για θέματα των Δημοτικών Συμβουλίων και τις διάφορες εισηγήσεις. Για τα οικονομικά των δήμων και τη σωστή διαχείρισή τους, για τις προσφορές και τη διαδικασία που ακολουθείται σε κάθε περίπτωση, χωρίς απευθείας αναθέσεις έργων και υπηρεσιών. Θα πρέπει να δίνονται ίσες ευκαιρίες σε όλους. Η διαδικασία συμμετοχής των πολιτών στη λήψη αποφάσεων. Η δημόσια διαβούλευση και το δημοψήφισμα σε σημαντικά ζητήματα θα πρέπει να γίνουν πρακτικές όλων των τοπικών αρχών. Το παράδειγμα εφαρμογής των πιο πάνω δόθηκε από την τέως Δήμαρχο Λευκωσίας Ελένη Μαύρου. Δυστυχώς άλλοι τοπικοί άρχοντες, όπως ο Δήμαρχος Λάρνακας στην περίπτωση του Λιμανιού, αγνόησαν τη θέση των πολιτών με τις γνωστές συνεπακόλουθες συνέπειες και αντιπαραθέσεις.

Πρέπει οι κυβερνώντες να ξεκαθαρίσουν αν οραματίζονται ένα σύγχρονο αποκεντρωμένο λειτουργικό κράτος ή αν θα επιχειρήσουν οικονομιστικά μπαλώματα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, στο πνεύμα των τροϊκανών.

Για το ΑΚΕΛ είναι ξεκάθαρο ότι η τελική κατάληξη για τη μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης θα είναι αποτέλεσμα μίας συλλογικής και επίμονης εργασίας. Για το ΑΚΕΛ είναι ξεκάθαρο ότι οι εκλογές είναι σημαντικές γιατί στη Βουλή θα τεθούν σημαντικά ζητήματα προς επίλυση και οι όποιες αποφάσεις θα κρίνουν το μέλλον του λαού μας. Το «Μπορείς να κάνεις τη διαφορά» δεν είναι ένα απλό σύνθημα, είναι ακριβώς η φιλοσοφία τού να έχεις άποψη και να μπορείς να αλλάξεις τα πράγματα, να αλλάξεις και να γράψεις την Ιστορία σου, έτσι όπως την έγραψαν και οι βετεράνοι μας. Ενα δυνατό ΑΚΕΛ στις εκλογές της 22ας Μαΐου, με τη δική σου ψήφο, θα μπορεί να αντισταθεί στο νεοφιλελευθερισμό και το συντηρητισμό των κυβερνώντων.

* Υποψήφιος βουλευτής Λάρνακας ΑΚΕΛ-Αριστερά-Νέες Δυνάμεις