Συνέντευξη στον Αντώνη Γεωργίου
Το Θέατρο του Νέου Κόσμου γιορτάζει σύντομα 20 δημιουργικά χρόνια και ο ιδρυτής του, σκηνοθέτης Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, θεωρεί ως πιο σημαντικό αυτής της πορείας ότι κρατήθηκε «η καλλιτεχνική φυσιογνωμία του θεάτρου, χωρίς εκπτώσεις» και διατηρήθηκε «το συλλογικό πνεύμα ελευθερίας». Oλα αυτά τα χρόνια είχαμε τη χαρά να δούμε αρκετές παραστάσεις του ΘτΝΚ στην Κύπρο και το θέατρο επιστρέφει στο Θέατρο Ριάλτο στις 23 Ιανουαρίου και στο Θέατρο ΘΟΚ στις 24 Ιανουαρίου με το Λαμπεντούζα του Aντερς Λουστγκάρτεν, ένα σύγχρονο έργο με πολιτικό στίγμα για το προσφυγικό ζήτημα και όχι μόνο, «ένα έργο που κινεί αισθήματα». Ο κ. Θεοδωρόπουλος είναι ταυτόχρονα ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου και δηλώνει ξεκάθαρα πως «την Κύπρο, την θέλουμε κάθε χρόνο στην Αθήνα ή στην Επίδαυρο». Για τον κ. Θεοδωρόπουλο οι τέχνες και οι καλλιτέχνες «και σήμερα και πάντα» έχουν ένα ειδικό ρόλο να διαδραματίσουν μιας και « ο πολιτισμός είναι ένα ανάχωμα στη βαρβαρότητα, έτσι κι αλλιώς»
ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ
- Η Λαμπεντούζα είναι το προσφυγικό, η λιτότητα, η φτώχεια και η μοναξιά των μητροπόλεων
- Υπάρχει φως, ακόμα και μέσα στο ζόφο
- Κρατήσαμε την καλλιτεχνική φυσιογνωμία του θεάτρου, χωρίς εκπτώσεις
- Θέλουμε την Κύπρο κάθε χρόνο στην Αθήνα ή στην Επίδαυρο.
Με ποια κριτήρια επιλέγετε τα έργα που ανεβάζετε και γιατί διαλέξατε το Λαμπεντούζα;
Πολλοί παράγοντες καθορίζουν τις επιλογές: Οι καλλιτεχνικές σου ανάγκες, η επιθυμία να συνεργαστείς με κάποιους ηθοποιούς, η ανάγκη να αλλάξεις κλίμα, περνώντας λόγου χάρη από την κωμωδία στο δράμα, από το σύγχρονο έργο στο κλασικό κ.λπ., η σκέψη ότι κάποιο έργο μπορεί να έχει επιτυχία, πρωτίστως όμως η ανάγκη να ανταποκριθείς μέσα από τη δουλειά σου σε όσα συμβαίνουν γύρω σου. Η Λαμπεντούζα είναι το προσφυγικό, όπως το βιώνουν οι πρόσφυγες αλλά και οι κάτοικοι των νησιών υποδοχής. Είναι η λιτότητα στις αναπτυγμένες χώρες της Ευρώπης, η φτώχεια και η μοναξιά των μητροπόλεων. Διάβασα αυτό το έργο και σταμάτησα την αναζήτηση. Δεν ήθελα τίποτε άλλο να ανεβάσω.
Ποια ήταν η ανταπόκριση του αθηναϊκού κοινού στο έργο;
Θερμή βέβαια, είναι ένα έργο που κινεί συναισθήματα. Το ερώτημα είναι πώς ένα τέτοιο έργο μπορεί να ευαισθητοποιήσει κι άλλους ανθρώπους γύρω από τον πόλεμο, το προσφυγικό και τις ποικίλες πλευρές του.
Ο συγγραφέας παρουσιάζει την Ευρώπη της κρίσης και της μετανάστευσης μέσα από τις προσωπικές ιστορίες δύο ανθρώπων. Ποιοι είναι αυτοί οι άνθρωποι και ποια είναι η σχέση μεταξύ τους;
Ο άντρας ζει στη Λαμπεντούζα και η ανάγκη τον έχει φέρει να δουλεύει ακτοφύλακας, περισυλλέγοντας πνιγμένους μετανάστες. Η γυναίκα ζει στην Αγγλία, είναι μιγάδα, φοιτήτρια, και εργάζεται σε εισπρακτική εταιρεία, γυρνώντας από πόρτα σε πόρτα τα σπίτια των οφειλετών, για να πληρώνει τις σπουδές της. Δεν έχουν καμιά σχέση μεταξύ τους, κάνουν όμως και οι δύο δουλειές που τους βαραίνουν, και οι ζωές τους αντικατοπτρίζουν διαφορετικές πλευρές της σύγχρονης βαρβαρότητας, που δεν περιορίζεται στις χώρες του Νότου. Μια άλλη σχέση (εσωτερική, θεατρική) αυτών των προσώπων είναι ότι και οι δύο θα συναντήσουν μέσα από τη δουλειά τους ανθρώπους που θα αλλάξουν τη στάση ζωής τους. Γιατί υπάρχει φως, ακόμα και μέσα στο ζόφο.
Το χειρότερο, για τον συγγραφέα, ως προς την κρίση που μαστίζει την Ευρώπη και όχι μόνο, είναι η απουσία εναλλακτικής πολιτικής και ο φόβος που σκεπάζει την κοινωνία
Θεωρείτε ότι ο συγγραφέας εστιάζει σε κάποιο σημείο που καθορίζει τον πυρήνα της κρίσης, και, αν ναι, πιστεύει ότι υπάρχουν λύσεις και ποιες είναι αυτές;
Ο συγγραφέας πιστεύει ότι οι μετανάστες δεν πρόκειται να σταματήσουν να δραπετεύουν από τον τόπο τους, ακόμα και μπροστά στο ενδεχόμενο να πνιγούν προσπαθώντας να φτάσουν στην Ευρώπη διά θαλάσσης και αναρωτιέται: τι κάνουμε εμείς γι’ αυτό; Το χειρότερο γι’ αυτόν, ως προς την κρίση που μαστίζει την Ευρώπη και όχι μόνο, είναι η απουσία εναλλακτικής πολιτικής και ο φόβος που σκεπάζει την κοινωνία. Η πραγματική αλλαγή γι’ αυτόν δεν θα προέλθει από τις κυβερνήσεις, δεξιές ή αριστερές, αλλά μέσα από τη δημιουργία συναισθηματικών δεσμών ανάμεσα στους ανθρώπους.
Το ρεπερτόριο του Θεάτρου του Νέου Κόσμου συνήθως περιέχει έργα σύγχρονα με ένα πολιτικό στίγμα (με τη γενικότερη σημασία ), ισχύει αυτό; Για εσάς, αυτό θα πει θέατρο;
Ισχύει, και έχει να κάνει με την επιθυμία μου για ένα θέατρο που να «παρεμβαίνει» στην κοινωνία, στην εν βρασμώ κατάσταση, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ως σκηνοθέτης και πολύ περισσότερο ως θεατής δεν έχω και άλλες ανάγκες. Eχω ανεβάσει και κλασικά έργα, αλλά ναι, τα σύγχρονα έργα με
πολιτικό στίγμα έχουν καθορίσει την ταυτότητα του Θεάτρου του Νέου Κόσμου.
Ανατρέχοντας στην 20χρονη πορεία του Θεάτρου του Νέου Κόσμου, τι κρατάτε ως το πιο σημαντικό;
Την επόμενη χρονιά θα γιορτάσουμε τα εικοσάχρονά μας στο ΘτΝΚ. Πολλή δουλειά, πολλές δυσκολίες, ιδιαίτερα την τελευταία επταετία της κρίσης. Μου δίνει χαρά το ότι κρατήσαμε την καλλιτεχνική φυσιογνωμία του θεάτρου, χωρίς εκπτώσεις, ότι διατηρήσαμε το συλλογικό πνεύμα ελευθερίας που μας χαρακτηρίζει, ότι συνεχίζει και παίζει η κινητή μας μονάδα θεάτρου που δίνει παραστάσεις δωρεάν για παιδιά που νοσηλεύονται σε νοσοκομεία ή βρίσκονται σε ιδρύματα. Και ότι συνεχίζουμε να ονειρευόμαστε.
Το Θέατρο του Νέου Κόσμου διατηρεί στενούς δεσμούς με το Θέατρο Ριάλτο (και όχι μόνο) αλλά και σχετικά συχνή παρουσία στην Κύπρο. Πώς κρίνετε την επαφή σας με το κυπριακό κοινό;
Μου είναι ιδιαίτερα ευχάριστη η επαφή με τους Κύπριους συναδέλφους και με το κοινό. Η τέχνη φέρνει τους λαούς κοντά, και από αυτή την άποψη θα μπορούσαμε να δίνουμε μαθήματα στις κυβερνήσεις.
Ο πολιτισμός είναι ένα ανάχωμα στη βαρβαρότητα, έτσι κι αλλιώς. Είναι ανάγκη για τον κόσμο που ζορίζεται, δεν πρέπει να τον βλέπουμε σαν πολυτέλεια.
Το σύγχρονο κυπριακό θέατρο, με εξαίρεση κάποιες παραστάσεις του ΘΟΚ και το Φεστιβάλ Kυπριακού Θεατρικού Eργου, δεν ταξιδεύει συχνά στην Αθήνα, ούτε είναι ευρέως γνωστό στην Ελλάδα. Από τη δική σας εμπειρία, θεωρείτε ότι μπορεί να πράξει κάτι η Κύπρος, η καλλιτεχνική κοινότητα και γενικότερα η πολιτεία, ώστε να διευρύνει την παρουσία του κυπριακού θεάτρου στην Ελλάδα;
Πιστεύω πάντα ότι πρέπει εμείς να λαμβάνουμε πρωτοβουλίες, να ανοίγουμε το δρόμο στις εξελίξεις και να μην τα περιμένουμε όλα από τα υπουργεία. Eχει σημασία να βλέπουμε στην Αθήνα τις σημαντικές κυπριακές παραστάσεις κι αυτό να προβάλλεται όπως του αξίζει. Η Κύπρος είναι σε θέση να στηρίζει τις τέχνες (καλύτερα απ’ ό,τι η Ελλάδα, όπου έχουν καταργηθεί εδώ και χρόνια οι επιχορηγήσεις), χρειάζεται μόνο καλύτερη οργάνωση.
Το Φεστιβάλ Αθηνών που οποίου είστε Kαλλιτεχνικός Διευθυντής θα μπορούσε να εμπλακεί πιο ενεργά, πέραν από τη συμμετοχή του ΘΟΚ; Το φεστιβάλ δέχεται προτάσεις από Κύπρο;
Δέχεται προτάσεις στην κυριολεξία από όλο τον κόσμο, κι αυτό είναι ένα πρόβλημα, που όμως δεν είναι της παρούσης να το συζητήσουμε. Και φυσικά δέχεται προτάσεις και από την Κύπρο, που τη θέλουμε κάθε χρόνο στην Αθήνα ή στην Επίδαυρο.
Κάποιος μπορεί να αναρωτηθεί αν έχουμε το δικαίωμα να μιλάμε ακόμα για πολιτισμό και τέχνες σε μια τέτοια εποχή, που ψαρεύουμε από τη Μεσόγειο πτώματα ανθρώπων που προσπαθούν να ξεφύγουν από τον πόλεμο και την ανέχεια. Ποια είναι η άποψή σας γι’ αυτή τη θέση;
Ο πολιτισμός είναι ένα ανάχωμα στη βαρβαρότητα, έτσι κι αλλιώς. Είναι ανάγκη για τον κόσμο που ζορίζεται, δεν πρέπει να τον βλέπουμε σαν πολυτέλεια. Ξέρετε πόσοι πρόσφυγες βρίσκουν καταφύγιο και δημιουργική διέξοδο σε θεατρικές ομάδες, σε μπάντες και τα συναφή στην Αθήνα;
Eχουν κάποιο ειδικό ρόλο να διαδραματίσουν τόσο η τέχνη αλλά όσο και οι καλλιτέχνες σήμερα;
Και σήμερα και πάντα.
Στοιχεία παράστασης:
Λαμπεντούζα του Aντερς Λουστγκάρτεν
Σκηνοθεσία: Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος
Ερμηνεία: Αργύρης Ξάφης και Χαρά-Μάτα Γιαννάτου
Μετάφραση: Αγγελική Κοκκώνη
Σκηνικά-Κοστούμια: Μαγδαληνή Αυγερινού
Μουσική: Σταύρος Γασπαράτος
Σχεδιασμός φωτισμών: Σάκης Μπιρμπίλης
Βοηθός σκηνοθέτη: Κωνσταντίνος Τζάθας
Φωτογραφίες: Δομνίκη Μητροπούλου
Κεντρική φωτογραφία: Δημοσθένης Γαλλής
Θέατρο Ριάλτο, Δευτέρα 23 Ιανουαρίου, ώρα 20:30
Πληροφορίες / Κρατήσεις: 77 77 77 45
Θέατρο ΘΟΚ / Κεντρική Σκηνή Αίθουσα Εύη Γαβριηλίδη, Τρίτη 24 Ιανουαρίου 2017
Ταμείο ΘΟΚ : 77 77 27 17
Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy