Aware: Για μια κοινωνία ανοικτή…

Της Μαρίας Φράγκου

Πρόσφυγας ή μετανάστης; Οι ευαισθητοποιημένοι άνθρωποι γνωρίζουν τη διαφορά. Ο πρώτος εγκαταλείπει την πατρίδα του και αναζητεί άσυλο σε μια τρίτη χώρα, γιατί κινδυνεύει και φοβάται για τη ζωή του.

Ο μετανάστης εγκαταλείπει με τη θέλησή του τη χώρα του, σε αναζήτηση καλύτερων συνθηκών διαβίωσης και εργασίας για τον ίδιο και την οικογένειά του. Είτε πρόσφυγας είτε μετανάστης είναι ο ξένος που κτυπά την πόρτα μας, είναι ο άνθρωπος που βρέθηκε στην ανάγκη και χρειάζεται τη βοήθειά μας, τη συμπαράστασή μας, την αποδοχή μας.

Αυτοί που αρνούνται και τον πρόσφυγα και τον μετανάστη, αυτοί που δεν αποδέχονται «ξένο» στη χώρα τους, αρνούνται να κατανοήσουν τη διαφορά του πρόσφυγα από τον μετανάστη και το αντίθετο.

Και αρνούνται συνειδητά και ηθελημένα, γιατί τσουβαλιάζοντας όλους τους ξένους κάτω από την ταμπέλα της μη αποδοχής, του ρατσισμού και της ξενοφοβίας, κάνουν, νομίζουν, καλύτερα τη δουλειά τους. Καλλιεργούν το μίσος κατά των ξένων, εμπεδώνοντας ένα κλίμα φόβου.

Και απέχθειας: Οι ξένοι που ήρθαν να μας πάρουν το ψωμί μας, τις δουλειές μας, να στερήσουν από τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού επιδόματα γιατί θα τα παίρνουν αυτοί. Και κάπως έτσι κτίζεται το παραμύθι…

Οι επιταγές με τα πολλά μηδενικά, οι επιταγές με διπλάσιο ποσό από ό,τι η δική μας. Οι δουλειές που μας στερούν, η σειρά που μας παίρνουν στα μπακάλικα και τα σουπερμάρκετ. Ούτε λόγος, βέβαια, για τη συνεισφορά τους στην οικονομία του τόπου. Ούτε λόγος για τις δουλειές που κάνουν -στα χωράφια, στις μάντρες, στα σπίτια των γονιών και τα δικά μας- δουλειές που είτε δεν καταδεχόμαστε να κάνουμε εμείς είτε δεν έχουμε το χρόνο. Αυτά για τους μετανάστες. Η ίδια ακριβώς απαξιωτική συμπεριφορά και για τους πρόσφυγες. Αρνούμενοι να παραδεχθούμε πως πρόσφυγας δεν γίνεσαι από επιλογή, τούς καταλογίζουμε τα μύρια τόσα… Ακόμα και ριψάσπιδες μπορεί να ακούσεις να τους λένε γιατί δεν έμειναν στη χώρα τους και να πεθάνουν εκεί… Κανένας δεν γίνεται πρόσφυγας από επιλογή. Γίνεται πρόσφυγας γιατί για το παρόν και το μέλλον του, κάποιοι άλλοι προαποφάσισαν και προαποφασίζουν.

Σχεδιασμοί, αποφάσεις και συμφέροντα άλλων, καθορίζουν τη μοίρα και το ριζικό φτωχών και αδύναμων ανθρώπων, καταπιεσμένων και κατατρομαγμένων σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Δεν ξεσηκώνεται κανένας από τη γη του και το βιος του, δεν αφήνει κανένας πίσω του οικογένεια, για να αναζητήσει μια καλύτερη, δεύτερη πατρίδα, έτσι για την πλάκα.

Δεν διακινδυνεύει κανείς τη ζωή του, παλεύοντας με τα κύματα στη θάλασσα και τους διακινητές ζωών στη στεριά, δεν αντιμετωπίζει τα δακρυγόνα και την έχθρα ανθρώπων σε αφιλόξενη γη απλά και μόνο για να φύγει από τη χώρα του… Αν οι συνθήκες στη χώρα του ήταν ομαλές, δεν θα επέλεγε έναν τέτοιο δρόμο προς αναζήτηση καλύτερης τύχης με όλους αυτούς και άλλους τόσους κινδύνους… Δεν θα επέλεγε, προπάντων, τον εξευτελισμό και την απρεπή συμπεριφορά, έτσι όπως την είδαμε να εκφράζεται είτε λεκτικά είτε διά ροπάλου στο έδαφος πολλών ευρωπαϊκών χωρών.

Αυτή είναι, λοιπόν, η κατάσταση. Και μόνο θαυμασμό προκαλούν εκστρατείες, όπως η Aware, που στοχεύει στην έγκυρη ενημέρωση της κοινής γνώμης, στη γνώση και την ευαισθητοποίηση, ιδιαίτερα των νέων, στην ενεργοποίηση των πολιτών για μια κοινωνία ανοιχτή χωρίς διακρίσεις.