Η εκμετάλλευση του θέματος των αγνοουμένων

Του Μιχάλη Μιχαήλ

Σχεδόν απαρατήρητη πέρασε η 29η Οκτωβρίου, η οποία ορίστηκε ως Ημέρα Μνήμης Αγνοουμένων της Κύπρου.

Σήμερα, 1η Νοεμβρίου, αρχίζουν οι εκσκαφές στο χώρο του Ψυχιατρείου Αθαλάσσας για την ανεύρεση των οστών τριών δεκάδων ανθρώπων που θάφτηκαν εκεί μετά το βομβαρδισμό του 1974.

Αδιαμφισβήτητα οι αγνοούμενοι αποτελούν την πιο τραγική πτυχή της νεότερης κυπριακής ιστορίας και δεν χρειάζεται να εξηγήσουμε το γιατί. Λέμε ότι το θέμα είναι ανθρωπιστικό.

Και είναι. Όμως είναι τέτοιο για όλους μας – και για τους Ε/κύπριους και για τους Τ/κύπριους. Κι αυτό συνήθως το ξεχνάμε.

Υπήρξαμε όλοι οι Κύπριοι θύματα των ίδιων συνωμοσιών που εξυφάνθηκαν από το 1958 μέχρι το 1974 με τα γνωστά αποτελέσματα. Ένα χαρακτηριστικό δεδομένο είναι ότι μέχρι πρόσφατα κανένας δεν μιλούσε για τους αγνοουμένους του 1964, Ε/κύπριους και Τ/κύπριους. Λες και δεν υπήρχαν.

Και ασφαλώς σχεδόν κανένας δεν μιλά για Τ/κύπριους αγνοουμένους του 1974. Λες και δεν υπάρχουν. Και θα τολμήσω να το πω, κανείς δεν μιλά για τους αγνοουμένους της περιόδου της ΕΟΚΑ 1955-59. Αυτό κι αν είναι έξω από κάθε συζήτηση.

Δυστυχώς, το θέμα των αγνοουμένων έτυχε μεγάλης εκμετάλλευσης από την Πολιτεία, επειδή ήθελε να το χρησιμοποιήσει για πολιτικούς σκοπούς. Κι άφησαν συγγενείς να περιμένουν με την ελπίδα ότι οι δικοί τους ήταν ζωντανοί, τη στιγμή που οι αρμόδιοι γνώριζαν την αλήθεια για αρκετούς από αυτούς.

Κάποιοι επιτήδειοι, μάλιστα, ιδιαίτερα από την Ελλάδα, εισέπραξαν μεγάλα ποσά για πληροφορίες που είχαν, δήθεν, για ζωντανούς αγνοουμένους στην Τουρκία.

Έτσι χάθηκε πολύτιμος χρόνος. Στις 7 Φεβρουαρίου 2017 το τρίτο μέλος της Διερευνητικής Επιτροπής για τους Αγνοουμένους (ΔΕΑ), Πολ-Ανρί, δήλωνε ότι «από το 1981 μέχρι το 2006 που δημιουργήθηκε η ΔΕΑ, δεν υπήρχε πολιτική βούληση από τις δύο πλευρές για ανεύρεση των λειψάνων, ταυτοποίηση και επιστροφή στους συγγενείς.

Εάν οι πολιτικοί αποφάσιζαν νωρίτερα για το πρόγραμμα των εκταφών και ταυτοποιήσεων, θα αποφευγόταν πολύς πόνος για πολλές οικογένειες».

Ακόμα και ο αριθμός 1.619 είναι ΨΕΥΤΙΚΟΣ. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΔΕΑ ο συνολικός αριθμός των Ε/κύπριων αγνοουμένων είναι 1.508 και των Τ/κυπρίων 492.

Οι Ε/κύπριοι αγνοούμενοι της περιόδου 1964 είναι 44. Της περιόδου της εισβολής του 1974 είναι 1.464. Οι Τ/κύπριοι αγνοούμενοι της περιόδου 1964 είναι 263. Της περιόδου της εισβολής του 1974 είναι 229. Αυτοί είναι οι πραγματικοί αριθμοί.

Μέχρι σήμερα έχουν ταυτοποιηθεί αρκετοί αγνοούμενοι. Παραμένει, ωστόσο, άγνωστη η τύχη αρκετών άλλων.