Σε μια μέρα έγιναν όλοι αντιρατσιστές

Της Μαρίας Φράγκου

Παγκόσμια Ημέρα κατά του Ρατσισμού, λοιπόν, η χθεσινή. Κι έσπευσαν οι πάντες να βγάλουν λόγους και διακηρύξεις, να τονίσουν και να υπερτονίσουν το νόημα και τη σημασία της ημέρας. Κι αυτοί που πιστεύουν στα νοήματα και όσοι καμώνονται πως πιστεύουν. Και προπάντων έβγαλαν λόγους κι αυτοί που δεν θέλουν να δουν ούτε ζωγραφιστό τον δίπλα τους γιατί είναι διαφορετικός από αυτούς, γιατί άλλο Θεό πιστεύει και υμνεί, γιατί άλλη γλώσσα μιλά…

Έβγαλαν λόγους κι αυτοί που ενοχλούνται γιατί ο διπλανός του παιδιού τους στο σχολείο έχει άλλο χρώμα από ό,τι ο κανακάρης τους, μίλησαν κατά του ρατσισμού κι αυτοί που δεν επιτρέπουν στα παιδιά τους να παίζουν με μελαψούς συνομηλίκους τους στην αυλή του σχολείου ή στην αλάνα της γειτονιάς. Μίλησαν κι εκείνοι που στη θέα των προσφύγων, των ταλαιπωρημένων, των διψασμένων και πεινασμένων γιατί ταξίδευαν μερόνυχτα μέχρι να βρουν στεριά, γυρίζουν το κεφάλι αλλού. Και φωνάζουν, σε όλους όσοι δείχνουν, έστω και συμπάθεια στον πόνο αυτών των ανθρώπων, «αφού τους αγαπάτε να τους πάρετε σπίτι σας…».

Ο Μάνος Χατζιδάκις έλεγε: «Ο νεοναζισμός, ο φασισμός, ο ρατσισμός και κάθε αντικοινωνικό και αντιανθρώπινο φαινόμενο συμπεριφοράς είναι η μεγεθυμένη έκφραση – εκδήλωση του κτήνους που περιέχουμε μέσα μας χωρίς εμπόδιο στην ανάπτυξή του, όταν κοινωνικές ή πολιτικές συγκυρίες συντελούν, βοηθούν, ενισχύουν τη βάρβαρη και αντιανθρώπινη παρουσία του». Αυτά τον Φεβρουάριο του 1993. Πόση διαφορά έχει το τότε από το σήμερα; Λες και το έγραψε τώρα ο Χατζιδάκις. Επίκαιρα όσο ποτέ τα λόγια του.

Μας είπαν κάποιοι πως η λύση στο παγκόσμιο πρόβλημα είναι να μάθουν τα παιδιά όλου του κόσμου, ότι κανείς δεν κρίνεται από την εθνική καταγωγή, τη φυλή ή το χρώμα του. Και το σπουδαιότερο, μας λένε οι ίδιοι, γιατί κανείς δεν γεννιέται και να μισά τον άλλο, επειδή είναι διαφορετικός. Ήθελα να ήξερα αν τα πιστεύουν κιόλας. Γιατί στο ερώτημα αν τα κάνουν και πράξη αυτά που λένε, μία είναι η απάντηση. Τα λόγια απέχουν από την πράξη, όσο η γη από το φεγγάρι.

Ανάμεσα σε αυτούς που κουνούν το δάκτυλο και ζητούν να εκριζωθεί το φαινόμενο του ρατσισμού είναι οι ίδιοι που κουνούσαν φωτοτυπίες επιταγών στη Βουλή και φώναζαν για τα τσεκκούθκια του Νεοκλή και της Σωτηρούλας σε Τ/κ και σε ξένους – αιτητές ασύλου για παράδειγμα. Και ήταν τόση η έγνοια τους για την εκρίζωση του ρατσισμού και του εθνικισμού και της μισαλλοδοξίας που έστρεφαν τον κόσμο εναντίον των ξένων που ζουν στην Κύπρο ή εναντίον των συμπατριωτών μας Τ/κ γιατί λάμβαναν ή και λαμβάνουν βοήθεια από το κράτος, την οποία και δικαιούνται.

Με τις Ημέρες, λοιπόν, δεν έχουμε πρόβλημα. Αντιθέτως, μας βολεύουν και μας βοηθούν να δείχνουμε μια εικόνα άλλη από αυτήν που κατά βάθος είμαστε.

«Ο φασισμός στις μέρες μας φανερώνεται με δυο μορφές. Ή προκλητικός, με το πρόσχημα αντιδράσεως σε πολιτικά ή κοινωνικά γεγονότα που δεν ευνοούν την περίπτωσή τους ή παθητικός μες στον οποίο κυριαρχεί ο φόβος για ό,τι συμβαίνει γύρω μας. Ανοχή και παθητικότητα λοιπόν. Κι έτσι εδραιώνεται η πρόκληση. Με την ανοχή των πολλών…». Έτσι για να κλείσουμε με Χατζιδάκι. Που λες και έγραψε το κείμενό του και για κάποιους εδώ στην Κύπρο.