Σεξισμός, προκαταλήψεις, «αστεϊσμοί»

Της Γιώργιας Ερωτοκρίτου

Στα χέρια μου έπεσε προ ημερών ένα βιβλίο για τον σεξισμό κατά τη διάρκεια παρακολούθησης ενός συνεδρίου που πραγματοποίησε η Επιτροπή Ισότητας Φύλων στην Απασχόληση με την Κυπριακή Ακαδημία Δημόσιας Διοίκησης.

Ένα βιβλίο που προβληματίζει, μέσα από τα στοιχεία και τα απτά παραδείγματα που δίνει, σε σχέση με τις αρνητικές συνέπειες που έχει ο σεξισμός στην οικογένεια, στην εκπαίδευση, στην απασχόληση, καθώς και στη δημόσια και πολιτική ζωή.

Ο σεξισμός, ο οποίος είναι το σύνολο των προκαταλήψεων και συμπεριφορών που θεωρούν το ένα εκ των δυο φύλων βιολογικά, ηθικά, διανοητικά και πνευματικά υποδεέστερο του άλλου, δυστυχώς είναι διάχυτος στην κυπριακή κοινωνία και διαπερνά όλα τα κοινωνικά στρώματα και όλες τις εκφάνσεις της ζωής.

Υποδηλώνοντας την ανδρική ανωτερότητα έναντι της γυναικείας κατωτερότητας, η αύξηση της συχνότητας και της έντασης των σεξιστικών περιστατικών είναι ανησυχητική, καθώς φαίνεται ότι εξακολουθούν να επιμένουν τα στερεότυπα και οι ανισότητες.

Ιδιαίτερη εντύπωση, όμως, προκαλούν τα καθημερινά παραδείγματα σεξισμού που καταγράφονται στο βιβλίο. Για παράδειγμα «ένα ζευγάρι ψάχνοντας για δωμάτιο για να μείνει σε νησί, η κοπέλα άρχισε να μιλά με τον ιδιοκτήτη ενός συγκροτήματος ενοικιαζόμενων δωματίων. Τον ρωτάει πόσο κάνει το δωμάτιο και ο ιδιοκτήτης λέει μια τιμή χωρίς να τη βλέπει στα μάτια. Η κοπέλα τον ξαναρωτάει αν θα τους κάνει καλύτερη τιμή και ο ιδιοκτήτης βλέποντας τον φίλο της απαντά ’’Μην ανησυχείς, φίλε, θα τα βρούμε’’».

Άλλο παράδειγμα είναι: «Είχα ήδη δυο παιδιά και όταν είπα στο αφεντικό μου ότι ήμουν έγκυος, η απάντηση ήταν ’’Ω, Θεέ μου! Δεν κάνατε πρόσφατα παιδί;’’» ενώ τρανταχτό είναι αυτό το παράδειγμα στο χώρο εργασίας: «Ξένοι επισκέπτες από τα κεντρικά γραφεία της εταιρείας ήρθαν για μια συνάντηση, στην οποία η μόνη γυναίκα στη διοίκηση που ήμουν εγώ θα έκανε αναφορά.

Μπήκα μέσα με την έκθεσή μου και ζήτησαν καφέ, με δυο κουταλάκια ζάχαρη». Το χειρότερο όμως είναι όταν ένας άνδρας ισχυρίζεται ότι φταίει η έμμηνος ρύση όταν μια γυναίκα εκφράζει σταθερή γνώμη.

Δυστυχώς, ο σεξισμός αναπαράγεται κατά κράτος και από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Κλασικό παράδειγμα είναι η σχέση της γυναίκας με το αυτοκίνητο, η οποία έχει πολλές φορές σατιριστεί.

Γνωστή αυτοκινητοβιομηχανία, σε πρόσφατη διαφήμισή της, αναφέρει ότι το όχημα που προσφέρει είναι τόσο εύκολο στην οδήγηση, που ακόμη και οι γυναίκες μπορούν να το οδηγήσουν.

Άλλο παράδειγμα είναι μια παγκοσμίου φήμης εταιρείας παρασκευής κέτσαπ, η οποία υποβιβάζει προκλητικά τον γυναικείο πληθυσμό μέσω διαφημίσεων, αναφέροντας ότι η κέτσαπ είναι τόσο εύκολη στο άνοιγμά της που ακόμα και μια αδύναμη, «ανόητη» και ντελικάτη γυναίκα θα μπορούσε να την ανοίξει.

Από ό,τι φαίνεται είναι μακρύς ο δρόμος προκειμένου να καταπολεμηθούν ο σεξισμός, οι προκαταλήψεις, τα στερεότυπα και οι συμπεριφορές διάκρισης.