«Πατρίδα μας είν’ οι άνθρωποι και η παιδική μας ηλικία»

 Η έμπνευση και τα ολόχρυσα κλουβιά που κουβαλάμε μέσα μας

Ο Μίλτος Πασχαλίδης, ερχόμενος στην Κύπρο, στο μεγαλύτερο Φεστιβάλ του καλοκαιριού, μας εξηγεί πως η έμπνευση είναι στιγμές, αλλά χρειάζεται δουλειά και επιμονή για ένα καλό τραγούδι. Αναφέρει πως πατρίδα μας είν’ οι άνθρωποι και η παιδική μας ηλικία. Μας μιλά για την σχέση του με την Κύπρο και πως εμπνεύστηκε από τις Πλάτρες. Τα “ολόχρυσα κλουβιά” είναι πράγματα που κουβαλάμε μέσα μας, λέει ο Μίλτος, “κλουβιά που σε εγκλωβίζουν και δεν σ’ αφήνουν αν ανοίξεις τα φτερά σου και να πετάξεις”.

Οι “Πεθαμένες καλησπέρες” σημειώνει έμειναν μέσα του για να του θυμίζουν φίλους, αλλά κυρίως τον Μήτσο που έφυγε. Μας μιλά ακόμα για τους λόγους που έγραψε το βιβλίο για τον Άλκη Αλκαίο, αλλά και την άποψη του για το προσφυγικό και το Brexit.

O Μίλτος, μας καλεί σε άλλη μια συναυλία για να “τραγουδήσουμε παρέα” τραγούδια που αγαπάμε…

---

 

Συνέντευξη στον Δημήτρη Στρατή

Μίλτο έρχεσαι στην Κύπρο για το μεγαλύτερο Φεστιβάλ του καλοκαιριού για άλλη μια φορά…

Τα Αριστερά κόμματα, εν προκειμένω το ΑΚΕΛ και η νεολαία του η ΕΔΟΝ, είναι τα μόνα που συνεχίζουν να επενδύουν στον πολιτισμό ή τουλάχιστον τον πολιτισμό που εμένα με αφορά. Υπό αυτή την έννοια το να παίζω σε ένα από αυτά τα Φεστιβάλ, όπως παίζω εδώ στα Φεστιβάλ της ΚΝΕ είναι για ‘μένα σχεδόν αυτονόητο.

Πάντως ο κόσμος σ’ αγαπάει εδώ στην Κύπρο..

Και ‘γω σας αγαπάω..

Εκτός από καλλιτέχνης είσαι και δημιουργός των τραγουδιών σου, τι είναι αυτό που σε εμπνέει κάθε φορά;

Κοίταξε η έμπνευση μερικές φορές είναι υπερτιμημένο πράγμα. Δηλαδή τα τραγούδια χρειάζονται εργασία πολλή, χρειάζονται κόπο, νομίζω χρειάζονται ταλέντο, δεν ξέρω πόσο έχω εγώ… Τα τραγούδια χρειάζονται γνώση, χρειάζονται πολλά πράγματα. Η έμπνευση είναι στιγμές. Θέλω να πω δηλαδή, ότι έμπνευση έχω δέκα φορές την ημέρα, δεν γράφω όμως δέκα τραγούδια. Κάποιες απ’ αυτές τις εμπνεύσεις, είναι πάρα πολύ ισχυρές και γίνονται τραγούδια. Όπως πρόσφατα που έγραψα ένα τραγούδι στις Πλάτρες, την “Ελιοματούσα” που κυκλοφόρησε πριν από μερικές μέρες. Αυτό για παράδειγμα ήταν μια ακαριαία έμπνευση… Το κατέγραψα και το εξέδωσα αμέσως. Αλλά σπάνια συμβαίνει αυτό, η έμπνευση μπορεί να μην είναι κάτι δικό μου. Δηλαδή μπορώ να δω ένα παιδί με ένα ποδήλατο ή μπορώ να διαβάσω κάτι που μου έκανε εντύπωση. Εμπνεύσεις και ιδέες έχουμε πολλές… Απλά ποια απ’ αυτές τις εμπνεύσεις και τις ιδέες θα σε κάτσει κάτω και θα σου πει: “γράψε με τώρα…”, είναι ένα πράγμα το οποίο δεν ξέρεις πότε θα γίνει.

Τι ήταν αυτό που είδες στις Πλάτρες;

Είναι μια φράση του Σεφέρη, “τ’ αηδόνια δεν σ’ αφήνουνε να κοιμηθείς στις Πλάτρες”, την χρησιμοποίησα γιατί μου φάνηκε ότι ταίριαζε μ’ αυτό που ήθελα να πω στο τραγούδι. Άλλωστε έχω γράψει κι άλλο τραγούδι για την Κύπρο το οποίο δεν το έχω διαφημίσει ποτέ, είναι ο “Πιλάτος”. Είναι ένα τραγούδι που υπάρχει στον δίσκο “Βυθισμένες Άγκυρες”, το ρεφρέν είναι “άχρηστα τα τραγούδια μου…”. Γενικά η σχέση μου με την Κύπρο είναι πάντοτε ζεστή, κυρίως για την διαίρεση της, αλλά και για ανθρώπους. Έχω φίλους πολλά χρόνια εκεί. Είμαι και “τατάς” στην Κύπρο έτσι κι αλλιώς, έχω μια βαφτιστήρα στη Λεμεσό!

Να πάμε όμως από την Κύπρο στην Κρήτη…

Ωραία είναι κοντινά νησιά..

Πέρασες στην Κρήτη περίπου 15 χρόνια, τι είναι αυτό που σε κράτησε εκεί;

Έκανα 4 χρόνια στο Μαθηματικό του Ηρακλείου, δύο χρόνια για Μεταπτυχιακό στη Φιλοσοφία στο Ρέθυμνο, μετά ερωτεύτηκα, παντρεύτηκα, χώρισα… είναι απλό. Είχα εκεί ανθρώπους, είχα φίλους, είχα σχέσεις. Η Κρήτη είναι ένας τόπος μαγικός, ο οποίος με κράτησε. Μπορώ να ζήσω σε μικρότερους τόπους και ειδικά στα νησιά. Η πατρίδα μας δεν είναι τα σπίτια… Η πατρίδα μας είν’ οι άνθρωποι και η παιδική μας ηλικία. Η παιδική μας ηλικία κάποτε τελειώνει, οπότε από ‘κει και πέρα η πατρίδα μας είν’ οι άνθρωποι.

Εκεί έγραψες και τις “Ντομάτες”;

Τις “Ντομάτες” τις έγραψα στην Αθήνα, παρόλο που είναι ένα στοιχάκι που μου το ‘χε δώσει ο Αποστολάκης παλαιότερα στην Κρήτη.

“Τα ‘χω μισήσει τα ολόχρυσα κλουβιά σας..”

Ναι..

Ποια είναι σήμερα αυτά τα κλουβιά;

Τα ολόχρυσα κλουβιά είναι πράγματα που κουβαλάμε μέσα μας και μας κλείνουν. Μπορεί να ‘ναι σπίτια, τοποθεσίες, μπορεί να ‘ναι οικογενειακές σχέσεις, μπορεί να ‘ναι συναισθήματα. Είναι αυτά τα οποία σε φυλακίζουν σε μια παράξενη ασφάλεια που νομίζεις ότι έχεις και προτιμάς να ζήσεις σε ένα “ολόχρυσο κλουβί” παρά να ανοίξεις τα φτερά σου και να πετάξεις. Γι’ αυτό και το τραγούδι λέει: “Τα ‘χω μισήσει τα ολόχρυσα κλουβιά σας… Μ’ ακολουθούνε σ’ όποιο μέρος και να πάω..”, γιατί μ’ ακολουθούνε; Γιατί τα κουβαλάω μέσα μου.

Έχεις πει για τον Άλκη Αλκαίο, ότι αποτέλεσε ένα “αόρατο στιχουργό”, πως θα ‘θελες να τον θυμάται ο κόσμος;

Δεν μπορώ να πω πως θα θα ‘θελα ο κόσμος να τον θυμάται. Εγώ θυμάμαι τον Άλκη τον φίλο μου και τον σπουδαίο ποιητή. Ο Άλκης, είχε επιλέξει και ήθελε να τον θυμούνται μόνο μέσα απ’ τα τραγούδια του. Εγώ έγραψα το βιβλίο για τον Άλκη, για την σχέση και την φιλία μας, γιατί θεώρησα ότι πιθανόν κάποιοι άνθρωποι που ασχολούνται περισσότερο με τα τραγούδια, θα ‘θελαν να ξέρουν ποιος είν’ ο Άλκης.

Μπορείς να περιγράψεις την συναισθηματική κατάσταση που ήσουν όταν έγραφες τις “Πεθαμένες Καλησπέρες”;

Το τραγούδι αυτό το ΄χα γράψει όταν ήμουν 25 χρονών, για φίλους που χάνονται απ’ την ζωή μας. Όχι οριστικά, απλώς χάνονται γιατί δεν είμαστε πια φίλοι. Ενώ έχουμε επενδύσει πάνω τους, βλέπεις τον άλλο στο δρόμο και λες: “Άντε να τα πούμε καμιά φορά…” και δεν έχουμε τίποτα να πούμε πια. Βέβαια μετά έγινε τεράστιο το τραγούδι μέσα μου, γιατί το τραγούδησε ο Μητροπάνος, το συνέδεσα μαζί του. Ο Μήτσος έφυγε και έμεινε το τραγούδι πίσω… Έτσι τώρα το τραγούδι με συγκινεί διπλά. Δεν αφορά τους φίλους που φεύγουν, προσωποποιείται μέσα μου στον Μητροπάνο.

Στην Ελλάδα βιώνετε μια από τις μεγαλύτερες ανθρωπιστικές κρίσεις, αναφέρομαι στο προσφυγικό. Πως βλέπεις την κατάσταση;

Δεν είναι μόνο Ελληνικό το θέμα. Από την στιγμή που η ΕΕ, τα τελευταία αρκετά χρόνια, στην πραγματικότητα δεν είναι Ένωση, αλλά προσπαθεί να γίνει μια Ομοσπονδία με πολύ πλούσιους και πολύ φτωχούς και αυτό γίνεται εσκεμμένα. Ο Καπιταλισμός δηλαδή, έχει εξαντλήσει τα όρια του και προσπαθεί να λύσει θέματα που δεν λύνονται με αυτό τον τρόπο, κατά την γνώμη μου. Αυτό θα οδηγήσει σε κοινωνική εξέγερση, αν δεν γίνει τώρα, θα γίνει σίγουρα στην άλλη γενιά. Υπό αυτή την έννοια, δεν περιμένω κάτι καλύτερο όντας μέσα στους κόλπους της ΕΕ, με αυτό τον τρόπο και με αυτές τις συνθήκες. Όταν είσαι μια ‘Ενωση αλλά η δικιά σου ψήφος μετράει λιγότερο απ’ του άλλου, δεν είναι Ένωση αυτό. Καταλαβαίνω ότι μικρότερα κράτη, όπως τα δικά μας αισθάνονται την ανάγκη να ανήκουν κάπου, για να αισθάνονται πιο ασφαλή, θεωρητικά. Αλλά δεν βλέπω και ιδιαίτερη ασφάλεια. Εσείς βιώσατε μια άγρια κρίση πριν από μερικά χρόνια… Θεωρητικά έχετε βγει απ’ το μνημόνιο, αλλά στην πραγματικότητα δεν έχετε βγει, δεν έχει σημασία τι λένε τα χαρτιά. Εμείς στην Ελλάδα ζούμε τον αργό θάνατο, στην αρχή των κατώτερων στρωμάτων, τώρα της μεσαίας τάξης. Αυτό όλο είναι μια συνταγή που δεν βγαίνει. Τώρα θα μου πεις, ποια συνταγή βγαίνει; Δεν είμαι οικονομολόγος και ούτε καλούμαι εγώ να δώσω λύσεις. Πάντως μπορώ να παρατηρήσω, ότι δεν βοηθάει αυτό το παλιό που λέγαμε: “η εγχείρηση επέτυχε, ο ασθενής απέθανε”. Τι να την κάνεις την πετυχημένη εγχείρηση αν πεθάνει ο ασθενής;

Πάντως ξεκίνησαν οι αποχωρήσεις στην ΕΕ…

Ναι.. Τώρα δεν ξέρω κατά πόσο θα προχωρήσει αυτό με το Ηνωμένο Βασίλειο. Νομίζω ότι παρασύρθηκαν από πολύ συντηρητικά αντανακλαστικά πολλοί Βρετανοί. Πιστέψανε τα ποιο δεξιά και ακροδεξιά στοιχεία, στην πραγματικότητα το σύνθημα ήταν “Όχι άλλοι ξένοι”. Υπό αυτή την έννοια περιμένουμε να δούμε που θα καταλήξει αυτό…

Τι να περιμένει ο κόσμος στην συναυλία;

Στην συναυλία θα παίξουμε με τον Θάνο… Όταν παίζουμε μαζί το μέγα “πρόβλημα” είναι ποια τραγούδια να μην πεις. Έχει 600 ο Θάνος, 200 περίπου εγώ, απ’ τα 800 τραγούδια πρέπει να διαλέξουμε 30 – 35 για μια συναυλία. Θα παίξουμε τραγούδια που τα αγαπάτε και τα γνωρίζετε για να τα τραγουδήσουμε παρέα…