1958 – Τιμή και δόξα, όσα χρόνια κι αν περάσουν

Τη θεατρική παράσταση «1958» του θεάτρου Αντίλογος παρουσίασαν Πέμπτη βράδυ, μέσα στο γήπεδο του Μαραθώνα, οι λαϊκές οργανώσεις Τσιακκιλερού και Κοκκίνων.

Μια παράσταση, της οποίας η επισκεψιμότητα και τα σχόλια, την ανάγουν ως ίσως την καλύτερη αυτής της χρόνιας στην Κύπρο. Το έργο γράφτηκε με έμπνευση και μαεστρία από τον Μιχάλη Παπαδόπουλο και συντελεστές είναι οι Νεοκλής Νεοκλέους (σκηνοθεσία) και Χριστίνα Χριστόφια.

Η επαγγελματική αρτιότητα και η ευσυνειδησία που αποδίδουν επί σκηνής οι δύο ηθοποιοί αποτελούν προστιθέμενη αξία για την παράσταση. Το 1958 είναι ένα σύγχρονο έργο κάθαρσης και αυτοκριτικής. Από όποια γωνιά και αν το δούμε έχει πολλά να προσφέρει -ιδιαίτερα στην πιο νέα γενιά.

Το 1958 δεν είναι μόνο ένα θέατρο, καθώς πραγματεύεται δύο ιστορικά γεγονότα: τις πολιτικές δολοφονίες των Σάββα Μένοικου στο Λευκόνοικο και Αχμέτ Γιαχγιά στη Λευκωσία που έγιναν τον Μάιο του 1958. Τότε, το αδιέξοδο της ένοπλης επιλογής ήταν εμφανές και η διχοτόμηση με το σχέδιο Μακμίλαν ήταν προ των πυλών. Όποτε η ακροδεξιά αντιμετώπιζε αδιέξοδα στρεφόταν κατά της Αριστεράς, τόσο στην ελληνοκυπριακή, όσο και στην τουρκοκυπριακή κοινότητα. Ο αντιακελισμός ήταν το άλλοθι της δολοφονικής μανίας των κουκουλοφόρων.

Τιμήθηκαν οι οικογένειες Σάββα Μένοικου και Μαρίας Χαρίτου

Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο τιμήθηκαν δύο ηρωικές οικογένειες των συνοικισμών. Του Σάββα Μένοικου και της Μαρίας Χαρίτου. Ο Σάββας Μένοικος έγινε το σύμβολο του ματωμένου Μάη εκείνης της χρονιάς και η δολοφονία του συντάραξε την κοινή γνώμη. Η δολοφονία της Μαρίας Χαρίτου είναι χαρακτηριστική του κλίματος τρομοκρατίας που επικρατούσε στην επαρχία Αμμοχώστου. Μητέρα 3 παιδιών, η Μαρία δολοφονήθηκε στις 25 Αυγούστου 1958 στη Μηλιά Αμμοχώστου. Αφορμή ήταν μια σημαντική συμφωνία των κατοίκων από όλες τις παρατάξεις, ώστε να μην υπάρξει βία στο χωριό τους. Μόλις συμφωνήθηκε μια παγκοινοτική σύσκεψη, μασκοφόροι εισέβαλαν στο χωριό και σκότωσαν δύο ανθρώπους για εκφοβισμό. Τη Μαρία Χαρίτου και τη μόλις 13 χρόνων Δεσπούλα Κατσούρη.

Οι πολιτικές δολοφονίες τραυμάτισαν ανεπανόρθωτα το εσωτερικό μέτωπο. Η καταστροφή του 1974 έχει τις ρίζες της στην αναλγησία, αλλά και την ατιμωρησία της ακροδεξιάς.

Αποδίδοντας τα τιμητικά αγαλματίδια, έργα του γλύπτη Φώτου Δημητρίου, ο Νίκος Ιωάννου είπε πως τιμούμε δύο οικογένειες οι οποίες ζουν μαζί μας, δίπλα μας, στις σεμνές γειτονιές των συνοικισμών και τα ονόματά τους κοσμούν τη σύγχρονη ιστορία της Κύπρου. Την ιστορία αυτή οφείλουμε να θυμόμαστε και να διδάσκουμε στη νέα γενιά.

Φώτο ο Σάββας Σάββα, εγγονός του Μένοικου και ο γιος της Μαρίας, Παύλος Χαρίτου με τους συντελεστές του «1958», Χριστίνα Χριστόφια και Νεοκλή Νεοκλέους.