1η Οκτωβρίου 1960 – Τι γιορτάζουμε σήμερα;

 Του Δημήτρη Χατζηιωσήφ

  • Ένα ρεπορτάζ δρόμου με τις απόψεις νέων ανθρώπων για την επέτειο της Κυπριακής Ανεξαρτησίας.

 

Γιορτάζεται σήμερα με στρατιωτική παρέλαση η 57η επέτειος της ανεξαρτησίας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η επίσημη ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας έγινε στις 16 Αυγούστου 1960, όταν ο τελευταίος Βρετανός κυβερνήτης, Σερ Φουτ, αποχώρησε από το νησί παραδίδοντας την εξουσία στην κυπριακή Βουλή, ενώ έγινε και η υποστολή της βρετανικής σημαίας από όλα τα δημόσια κτίρια.

Η 1η Οκτωβρίου επελέγη ως ημέρα ανεξαρτησίας, μετά τη συμφωνία του πρώτου Προέδρου Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, του αντιπροέδρου Φαζίλ Κιουτσούκ και του Υπουργικού Συμβουλίου, το οποίο τότε αποτελείτο από επτά Ελληνοκύπριους και τρεις Τουρκοκύπριους υπουργούς. Η σημαία της Κυπριακής Δημοκρατίας ωστόσο, κυμάτιζε από τις 16 Αυγούστου του 1960 ως σύμβολο ειρήνης και ελευθερίας. Μιας ειρήνης, ωστόσο, που δεν ήταν γραφτό να διαρκέσει για πολλά χρόνια.

Η συνθήκη Ζυρίχης – Λονδίνου και η Συνθήκη Εγγυήσεων υπεγράφησαν στις 11 και 19 Φεβρουαρίου του 1959 αντίστοιχα, μετά από πενταμερείς διασκέψεις με τις εγγυήτριες δυνάμεις του νησιού -Μεγάλη Βρετανία, Ελλάδα και Τουρκία- καθώς και από τους δύο ηγέτες της ε/κ και τ/κ κοινότητας. Η συνθήκη Ζυρίχης-Λονδίνου αποτελεί τη βάση στην οποία χτίστηκε το σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας και έβαλε τέλος στο ενδεχόμενο ένωσης με την Ελλάδα αλλά και της διχοτόμησης. Τα γεγονότα που ακολούθησαν, βέβαια και το 1963 και το 1974 είναι γνωστά και αποδεικνύουν πόσο υποστηρίχθηκε ή πόσο διήρκεσε αυτό που συμφωνήθηκε…

Μέρα που είναι σήμερα, λοιπόν, θελήσαμε να δώσουμε βήμα σε νέα παιδιά. Παιδιά που ξέρουν μόνο από τις αφηγήσεις και την Ιστορία τα γεγονότα. Και πολλές φορές τα ξέρουν αποσπασματικά ή διαστρεβλωμένα. Η 1η Οκτωβρίου, ναι μεν είναι μία σημαντική ήμερα για την Κύπρο ως κράτος, την ίδια ώρα όμως η πραγματικότητα την οποία ζει το κράτος μας τρέφει και ενισχύει και τις αμφιβολίες αυτών και πολλών άλλων νέων. Αρκετοί από τους νέους με τους οποίους μιλήσαμε, θεωρούν πως ο τρόπος που γιορτάζεται η ημέρα της Ανεξαρτησίας, με τη στρατιωτική παρέλαση δηλαδή, δεν τιμά κανέναν, παρά μόνο τρέφει τον εθνικισμό. Το δείγμα μας δεν μπορεί να είναι αντιπροσωπευτικό, ούτε επιχειρήσαμε να κάνουμε δημοσκόπηση. Αξίζει, όμως, να αφουγκραστούμε τις απόψεις των νέων που μίλησαν στην «Κυριακάτικη Χαραυγή», για το πώς βλέπουν οι ίδιοι την 1η Οκτωβρίου και πώς αποτιμούν τα γεγονότα.

Δείτε επίσης: 60 χρόνια κυπριακής ανεξαρτησίας: Από τον αγώνα για ολοκλήρωση, στην πάλη για διάσωσή της

Σημαντικό ως γεγονός, αλλά…

Η Χριστιάνα χαρακτήρισε τη μέρα αυτή ως ένα πολύ σημαντικό γεγονός αν το δούμε μεμονωμένα, γιατί σηματοδοτείται η ανάδειξή μας ως ανεξάρτητο κράτος και ξεκινάει η πολλά υποσχόμενη πορεία για ανάκτηση δικαιωμάτων του λαού. Το μέλλον όμως, δηλαδή το σημερινό παρόν, ισοπέδωσε αυτή την πολλά υποσχόμενη πορεία.

Στο ίδιο μήκος κύματος απάντησε και ο Γιώργος, λέγοντάς μας πως «οι συμφωνίες για την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας ίσχυαν από τις 16 Αυγούστου 1960». Ωστόσο η συνέχεια διέψευσε αυτή την πραγματικότητα. Όσο για τις στρατιωτικές παρελάσεις κάθε 1η Οκτωβρίου; Κατά τη γνώμη του φίλου Γιώργου, «ίσως είναι λίγο παρατραβηγμένες», ως μορφή απότισης τιμής.

Από την άλλη ο Παναγιώτης θεωρεί πως η 1η Οκτωβρίου, πέραν της ιστορικής της αξίας, είναι σημείο αναφοράς για τη διαχρονική θέληση των πολιτών της Κύπρου να συνυπάρξουν σε ένα κοινό κράτος. Σύμφωνα με τον Παναγιώτη, τέτοιες μέρες οι νέοι χρειάζεται να μπουν στην πρώτη γραμμή της προσπάθειας για να ξαναενώσουμε την πατρίδα μας και αντί να κάνουμε επίδειξη στρατιωτικής ισχύος θα μπορούσαμε απλά να τιμάμε τους πεσόντες με απλές εκδηλώσεις.

Παρ’ όλα αυτά υπάρχει και η άποψη στη νεολαία που στηρίζει και υποστηρίζει ακράδαντα την ημέρα ανεξαρτησίας ως γεγονός, αλλά και τη στρατιωτική παρέλαση, με την ίδια θέρμη, γιατί όπως λένε αποδίδει την πρέπουσα τιμή. Δύο από αυτούς είναι ο Νεόφυτος και ο Σάββας, που στην ερώτησή μας ποια είναι η γνώμη τους για την 1η Οκτωβρίου, αλλά και για τη στρατιωτική παρέλαση, παρουσιάζονται έντονοι. Η μέρα αυτή είναι μέρα τιμής και υπερηφάνειας για το έθνος μας, απάντησαν. Σχολίασαν και με απόλυτο τρόπο τη στρατιωτική παρέλαση, την πραγματοποίηση της οποίας υποστηρίζουν με κατηγορηματικό τρόπο, καθώς είναι μία ευκαιρία, όπως μας δήλωσαν, να δείξουμε κι εμείς τη στρατιωτική ισχύ μας.

Δείτε επίσης:Ενότητα ενάντια στη διχοτόμηση

Ενίσχυση της ειρήνης ή του εθνικισμού;

Συναντήσαμε όμως και πιο σκληρές στάσεις, διαφορετικές από αυτές του Νεόφυτου και του Σάββα. Ο Νικόλας και ο Μιχάλης, για παράδειγμα, θεωρούν πως πρόκειται απλά για ανεξαρτησία στα χαρτιά, για μια ψευδαίσθηση. Κουτσουρεμένη και εξαρτημένη από «ιδρύσεώς» της από τις εγγυήτριες δυνάμεις που την συνυπέγραψαν, μας είπαν χαρακτηριστικά. Όπως και ο φίλος Μάριος μάς τόνισε πως η παρέλαση είναι ένα κατάλοιπο της χούντας και υποστήριξε μάλιστα πως δεν βοηθά στην άνθηση και την ενίσχυση της ειρήνης στον τόπο μας.

Η Γεωργία, επίσης, σημείωσε πως «γιορτάζουμε τη σύσταση του κράτους μας, την πορεία μας ως αυτόνομο κράτος, πράγμα το οποίο δεν συμβαίνει, αφού είσαι εγκλωβισμένος ανάμεσα σε Ελλάδα, Τουρκία και Αγγλία. Πώς το γιορτάζουμε; Με παρέλαση εν έτει 2017. Η άποψή μου για την παρέλαση είναι πως δεν θα έπρεπε να υπάρχει διότι αυξάνει το αίσθημα εθνικισμού», μας λέει με αυτοπεποίθηση.

Ακόμα πιο έντονη ήταν η απάντηση του Αντρέα, ο οποίος δεν είναι σίγουρος κατά πόσον αυτή η ανεξαρτησία ήταν ουτοπική, δοσμένη ή κερδισμένη, αφού γεννήθηκε σε ελεύθερο κράτος, αλλά υπό κατοχή. Σχολιάζοντας τη στρατιωτική παρέλαση, διερωτήθηκε για τι ακριβώς παρελαύνουμε. «Για τη διαφθορά και τη σήψη; Ανεμίζουμε τις σημαίες περήφανα για τα κολλημένα μας μυαλά; Ή χειροκροτάμε την κατάντια ενός κράτους ανίκανου να κατανοήσει, να συμπονέσει, να προσφέρει και να εξελιχθεί με βάση τον άνθρωπο;» διερωτήθηκε ο Αντρέας. Το ίδιο επικριτικός ήταν και ο Κωνσταντίνος. Δεν νιώθω και αρκετά ανεξάρτητος, μας είπε, υπονοώντας ασφαλώς πως δεν νιώθει πολίτης ανεξάρτητου κράτους. Για την Κύπρο θεωρεί πως σημαίνει πολλά, αλλά και τίποτε. Όσο για τις παρελάσεις, υποστήριξε πως γίνονται για κάποιους άλλους λόγους πέραν του προφανούς και πως δεν πρέπει να γίνονται για να φωνάξουμε ότι είμαστε δεξιοί, αριστεροί, κεντρώοι αλλά να ξέρουμε τους πραγματικούς λόγους που γίνονται και αν αξίζει να γίνονται.

Ούτε μονόπλευρα ούτε εθνοκεντρικά

«Σήμερα, βγάλαμε για ακόμη μία φορά τα άρματα μάχης στους δρόμους, γιορτάζοντας έτσι την ανεξαρτησία μας και την ανακήρυξή μας ως κράτος. Ίσως θα πρέπει να αναλογιστούμε όλοι κατά πόσον όλο αυτό βοηθάει και τους συμπατριώτες μας Τ/κ να νιώθουν ίσοι και ασφαλείς σε μία ενωμένη Κύπρο. Θα πρέπει επίσης να διερωτηθούμε αν πράγματι αυτή η κουτσουρεμένη ανεξαρτησία μπορεί να συνεχίσει να υπάρχει με τον ίδιο τρόπο, περιμένοντας κάθε 1η του Οκτώβρη για να δείξουμε τη στρατιωτική μας ισχύ, ξεχνώντας μεμονωμένα τα όσα πραγματικά συνέβησαν και συμβαίνουν από τις 16 Αυγούστου 1960 μέχρι και σήμερα. Η ιστορία δεν πρέπει να διδάσκεται μονόπλευρα, ούτε όμως εθνοκεντρικά, θα πρέπει να μάθουν οι νέοι τι πραγματικά έγινε στη σύγχρονη ιστορία της Κύπρου και να διατηρήσουμε ζωντανή τη φλόγα για επανένωση του νησιού χωρίς να πρέπει να ικανοποιήσουμε μητέρες πατρίδες και άλλες ξένες δυνάμεις». Η άποψη του Δημήτρη συμπυκνώνει ερωτήματα που διακατέχουν μεγάλη μερίδα πολιτών.

 

 

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy