Πλήττεται από παντού ο υδροβιότοπος Ακρωτήριου

Ο καθαρισμός της λίμνης «Μακριά» από το ΣΑΛΑ δεν είναι αρκετός για την προστασία της περιοχής

Είναι κατά γενική παραδοχή ο σημαντικότερος, από κάθε άποψη, υδροβιότοπος της Λεμεσού αν όχι ολόκληρης της Κύπρου και διαχρονικά η διαχείρισή του και γενικότερα ο τρόπος που αντιμετωπίζεται, αποτελούν αντικείμενο αντιπαραθέσεων ανάμεσα στο κράτος και άλλες αρμόδιες Αρχές, αλλά και τον ιδιωτικό τομέα από τη μια και περιβαλλοντικών και άλλων συναφών οργανώσεων από την άλλη.

Παρά την περιβαλλοντική και όχι μόνο σημασία της, η ιστορική λίμνη «Μακριά» στο Ζακάκι που εκτείνεται στη δεξιά πλευρά του σημείου που ενώνεται ο Κάθετος Δρόμος του λιμανιού με την παραλία του Lady’s Mile, έχει «φαγωθεί» στο μεγαλύτερο μέρος της από τις διάφορες επεκτάσεις που έγιναν στις εγκαταστάσεις του λιμανιού, ενώ σήμερα απειλείται από τις συνεχείς και ανεξέλεγκτες ιδιωτικές επιχειρηματικές αναπτύξεις, όπως το καζίνο-θέρετρο, ο διαχωρισμός οικοπέδων και άλλες επενδυτικές δραστηριότητες που βρίσκονται σε έξαρση τα τελευταία χρόνια.

Τον περασμένο μήνα, το Συμβούλιο Αποχετεύσεων Λεμεσού-Αμαθούντας ανέλαβε την πρωτοβουλία και προχώρησε στον καθαρισμό του υδροβιότοπου και μάλιστα με χειρωνακτικά μέσα, σε μια προσπάθεια να ελαχιστοποιηθούν οποιεσδήποτε παρενέργειες στην περιοχή μπροστά από το παρατηρητήριο πτηνών, το οποίο δημιουργήθηκε πριν από αρκετά χρόνια από τον Πτηνολογικό Σύνδεσμο και συγκεντρώνει καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου το ενδιαφέρον χιλιάδων ντόπιων και ξένων επισκεπτών. Στόχος των εργασιών που έγιναν από το ΣΑΛΑ ήταν η μεγιστοποίηση του οπτικού πεδίου για τους παρατηρητές πτηνών, το οποίο ήταν φραγμένο από καλάμια και άλλα υλικά.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στα πλαίσια των προσπαθειών για καλύτερη προστασία του υδροβιότοπου, ο οποίος προστατεύεται από τη Συνθήκη Ραμσιάρ, το ΣΑΛΑ είχε κατασκευάσει το 2003 δεξαμενή για να κατακρατεί τις λάσπες και ό,τι άλλο άχρηστο κατέβαζε η βροχή ώστε το νερό που καταλήγει στη λίμνη να είναι καθαρό. Θεωρώντας τον υδροβιότοπο Ζακακίου ως μια μοναδικής ομορφιάς και σημασίας περιοχή της Λεμεσού, το Συμβούλιο έχει δεσμευτεί ότι θα συνεχίσει, σε συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους κρατικούς φορείς και εθελοντικές οργανώσεις, να δραστηριοποιείται για την προστασία, την αναβάθμιση και την ανάδειξή του.

Ωστόσο, ο καθαρισμός από τις λάσπες και τα καλάμια και οι όποιες άλλες δράσεις θα αναληφθούν από το ΣΑΛΑ στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων του, αλλά και της ευαισθησίας του για τον υδροβιότοπο, δεν μπορεί να θεωρούνται επαρκή για την προστασία της περιοχής η οποία πλήττεται από παντού από μια σειρά άλλους παράγοντες και θα βρίσκεται σε μια συνεχή απειλή αφανισμού αν η κυβέρνηση και οι Τοπικές Αρχές δεν αναθεωρήσουν κάποιες αποφάσεις τους και δεν βάλουν φραγμούς στις καταστροφικές αναπτύξεις και δραστηριότητες που γίνονται ή προγραμματίζονται στην ευρύτερη περιοχή.

 

Βάσεις, λιμάνι και αναπτύξεις οι μεγάλοι εχθροί

 

Το καμπανάκι του κινδύνου της καταστροφής που αντιμετωπίζει η λίμνη «Μακριά» και ευρύτερα ο υδροβιότοπος στη χερσόνησο Ακρωτηρίου, ήχησε άπειρες φορές και θα θυμούνται οι πιο παλιοί τις καθημερινές σχεδόν μαζικές κινητοποιήσεις στο χώρο δίπλα από την αλυκή όταν οι Βάσεις, εφαρμόζοντας την τακτική του αποφασίζομεν και διατάσσομεν, πέρα από τα προβλήματα που δημιουργούσαν με τις αεροπορικές στρατιωτικές τους δραστηριότητες, προχώρησαν και στο στήσιμο των τεράστιων κατασκοπευτικών κεραιών τους. Δραστηριότητες που συνεχίζονται μέχρι και σήμερα και μάλιστα στον μέγιστο βαθμό.

Από την άλλη, ανάλογη οχληρία δημιουργείται από τις δραστηριότητες του λιμανιού που συνορεύει με τον υδροβιότοπο και κυρίως από τους θορύβους και τους ρύπους που προέρχονται από τα εκατοντάδες φορτηγά και άλλα βαριά οχήματα που πηγαινοέρχονται στην περιοχή.

Τα τελευταία χρόνια, ένα συνεχές σήμα κινδύνου εκπέμπεται από τον Πτηνολογικό Σύνδεσμο και αφορά τις μεγάλες ιδιωτικές αναπτύξεις που βρίσκονται σε εξέλιξη στην περιοχή και ειδικότερα την αδειοδότηση για το διαχωρισμό 78 οικοπέδων στην περιοχή μεταξύ του καζίνου-θέρετρου και της λίμνης Ζακακίου. Μια έκταση που, όπως καταγγέλλει και ο Πτηνολογικός, επικαλούμενος και τις σχετικές προειδοποιήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, βρίσκεται στην περιοχή που έχει αναγνωριστεί ως σημαντική για τα πουλιά και θα έπρεπε να είχε καθοριστεί ως Natura 2000.

Η κυβέρνηση όμως σφυρίζει αδιάφορα, όπως ακριβώς και για τις άλλες πτυχές του success story της (πύργοι, διαβατήρια κ.λπ.), πατώντας προφανώς και στην απάθεια που επικρατεί σήμερα από τον πολύ κόσμο, σε αντίθεση με τις μαζικές αντιδράσεις που καταγράφηκαν στο παρελθόν.

 

Κατακερματίζουν τις επιπτώσεις και προχωρούν

 

Τα αρνητικά ζητήματα που καταγράφονται στον υδροβιότοπο και γενικότερα στην περιοχή Ακρωτηρίου αποτελούν πρόβλημα κατακερματισμού των επιπτώσεων, όπως αναφέρει ο εκπρόσωπος της Πρωτοβουλίας για τη Διάσωση των Φυσικών Ακτών, Κλείτος Παπαστυλιανού, ο οποίος συμμετέχει ενεργά σε δημόσιες διαβουλεύσεις για την ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από μεγάλα κατασκευαστικά έργα, επισημαίνοντας ότι αυτό συνίσταται στο ότι «ενώ θέλουμε το ένα έργο αλλά ξέρουμε ότι υποβλήθηκαν άλλες πέντε αιτήσεις, δεν λέμε τίποτε, αλλά το εξετάζουμε και προχωρούμε στο επόμενο χωρίς να εξετάζονται οι επιπτώσεις του συγκεκριμένου έργου σε συνδυασμό με τις επιπτώσεις που προκύπτουν από άλλα έργα που χωροθετούνται στην ίδια περιοχή».

Αυτό, όπως εξηγεί, σημαίνει ότι «αν για παράδειγμα υποβληθεί μια άδεια για καζίνο και εξεταστεί μόνο το καζίνο, η αξιολόγηση επιπτώσεων μπορεί να πει ότι υπάρχουν σημαντικές επιπτώσεις αλλά είναι οριακές. Αν δηλαδή γίνει η ανάπτυξη του καζίνο θα επηρεαστεί η περιοχή, αλλά δεν θα την εγκαταλείψουν τα σημαντικά είδη πτηνών της περιοχής όπως είναι το φαλκόνι ή ο πετρίτης. Την ίδια όμως στιγμή γνωρίζουμε ότι η ίδια εταιρεία υπέβαλε αίτηση διαχωρισμού οικοπέδων μεταξύ του καζίνου και της αλυκής».

Ενώ όμως αυτό το γεγονός αναφέρεται στην αρμόδια Επιτροπή, η οποία θα πρέπει να υποδείξει ότι επιβάλλεται να τεθούν επί τάπητος συνολικά οι αιτήσεις, το θέμα το προσπερνούν κάνοντας λόγο για οριακές επιπτώσεις και προχωρούν παρακάτω, οπότε εκεί ξεκινά και το πρόβλημα.

«Δεν μπορείς να μιλάς συνέχεια για οριακές επιπτώσεις γιατί αυτό μπορεί να γίνει μια φορά… πρώτη φορά για υδροπάρκο, δεύτερη φορά για γκολφ με οικιστικές και εμπορικές αναπτύξεις, τρίτη για λιμάνι, τέταρτη για καζίνο και στη συνέχεια διαχωρισμός οικοπέδων, φωτοβολταϊκό πάρκο κ.λπ. κ.λπ. … τότε πρόκειται για καθαρή κοροϊδία…» αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Παπαστυλιανού, επισημαίνοντας και το γεγονός ότι εκκρεμεί ήδη διαδικασία παράβασης εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας για κακή εφαρμογή του άρθρου 63 που αφορά τις περιοχές Natura, η οποία αναφέρεται συγκεκριμένα στην ανυπαρξία εξέτασης συσσωρευτικών επιπτώσεων.

Χρήστος Χαραλάμπους