Αχιλλέας Δημητριάδης: Το Βαρώσι είναι ο φάρος λύσης του Κυπριακού

  • H ελληνοκυπριακή πλευρά πρέπει να ανταποκριθεί άμεσα στην επανέναρξη των συνομιλιών
  • Δεν είναι όλοι οι Τ/κ το ίδιο, όπως θέλουν κάποιοι να πιστεύουν

Του Μιχάλη Μιχαήλ

«Πρέπει να πάμε σε διαπραγμάτευση για Δ.Δ.Ο. στη βάση του πλαισίου Γκουτέρες, διαφορετικά θα βρεθούμε ενώπιον της διχοτόμησης», τονίζει στην «Κυριακάτικη Χαραυγή» ο νομικός Αχιλλέας Δημητριάδης. Σχολιάζοντας τις τελευταίες εξελίξεις στην Αμμόχωστο, υπογράμμισε ότι η στασιμότητα δημιουργεί τετελεσμένα και ότι το στάτους κβο δεν παρέχει ασφάλεια.

Εκτιμάτε ότι η κατάσταση που δημιουργήθηκε στην Αμμόχωστο είναι αναστρέψιμη;

Το Βαρώσι είναι ο φάρος της λύσης και σε περίπτωση που σβήσει αυτός ο φάρος, θα μας χάσει την πορεία προς τη λύση. Η κίνηση της Τουρκίας είναι απαράδεκτη και προκλητική, αλλά δεν πρέπει να την «πατήσουμε» και να παρασυρθούμε. Πρέπει να αξιολογηθεί η κατάσταση και να σχεδιαστούν οι κινήσεις που πρέπει να γίνουν και μετά να καταλογίσουμε ευθύνη. Το σίγουρο είναι πως η απραξία των πέντε χρόνων δεν μας «βγήκε», αλλά μας έχει στοιχίσει και νομίζω ότι βρισκόμαστε μπροστά στην τελευταία ευκαιρία για λύση του Κυπριακού, όπως την είχαμε αποδεχθεί. Το άλλο δεδομένο είναι πως η ενέργεια της Τουρκίας αποτελεί ενέργεια εναντίον του Μ. Ακιντζί και θα πρέπει εμείς να σκεφτούμε πώς αντιμετωπίζουμε την τ/κ κοινότητα και πρωτίστως πώς τη βοηθούμε για να προχωρήσει ο Μ. Ακιντζί.

Τα πράγματα όμως είναι δύσκολα…
Δεν είναι τόσο τραγικά όσο τα παρουσιάζουν ορισμένοι. Οι Τούρκοι άνοιξαν μόνο ένα μικρό μέρος της παραλίας, διότι το άνοιγμα ολόκληρης της πόλης παραβιάζει τα ψηφίσματα 550 και 789.

Ο Ερντογάν όμως λέει ότι θα προχωρήσει.
Ο Ερντογάν κάνει τη δουλειά του και την κάνει πολύ καλά για το δικό του συμφέρον. Για το δικό μας συμφέρον, ποιος έχει ετοιμάσει σχέδιο δράσης;

Υπάρχει σχέδιο δράσης;
Δεν ξέρω, αλλά εκείνο που πρέπει να γίνει είναι να ζητηθεί η αυξημένη παρουσία των Η.Ε. στην περιφραγμένη πόλη, ώστε να καταγραφούν αντικειμενικά οι κινήσεις που γίνονται από την Τουρκία και παραβιάζουν τα ψηφίσματα των Η.Ε. Πρέπει να πάμε σε διαπραγμάτευση για Δ.Δ.Ο. στη βάση του πλαισίου Γκουτέρες, διότι φοβούμαι πως αν δεν πάμε τώρα, θα βρεθούμε ενώπιον της διχοτόμησης. Επίσης, η διαπραγμάτευση πρέπει να είναι διασταυρούμενη και για να πετύχει αυτό, πρέπει να οργανωθούμε. Πού είναι ο διαπραγματευτής μας; Στη Νέα Υόρκη! Πού είναι οι επικεφαλής και τα μέλη των διαπραγματευτικών ομάδων; Πρέπει να γίνει προετοιμασία κάτω από τα έξι σημεία Γκουτέρες και να γίνουν ασκήσεις επί χάρτου και να δούμε ποια είναι τα δυνατά μας σημεία, ποια τα αδύνατα και πού και πώς μπορούμε να διαπραγματευτούμε.

Υπάρχουν κι αυτοί που προτιμούν το στάτους κβο αντί οποιαδήποτε κίνηση για λύση.
Αυτή η αντίληψη είναι λανθασμένη και το απέδειξε η τρίχρονη στασιμότητα και τα αποτελέσματα τα είδαμε με το θέμα της Αμμοχώστου. Επιπλέον το στάτους κβο δεν είναι κάτι στατικό, αλλάζουν συνεχώς τα δεδομένα εφόσον δεν έχουμε κάτι το μόνιμο.

Πώς εκτιμάτε τις αντιδράσεις στα κατεχόμενα για την απόφαση της Τουρκίας; Πρέπει να πούμε πως δεν ήταν όλες οι αντιδράσεις για τον ίδιο λόγο.
Δείχνουν ακριβώς πως δεν είναι όλοι οι Τ/κ το ίδιο, όπως θέλουν κάποιοι να πιστεύουν. Ο Ερντογάν προχώρησε με το σκεπτικό ότι οι Ε/κ θα πατήσουν την πεπονόφλουδα και δεν θα πάνε σε συνομιλίες. Μας έριξε μια φωτοβολίδα κι αντί να σταθούμε και να πολεμήσουμε στις διαπραγματεύσεις, όπου θα κριθεί ο πόλεμος του Κυπριακού (η Αμμόχωστος είναι μια μάχη), ο Ερντογάν εκτιμά ότι από αντίδραση δεν θα πάμε να διαπραγματευτούμε. Ποιο θα είναι το αποτέλεσμα αν το κάνουμε αυτό; Έχουμε ακόμα χρόνο για να πολεμήσουμε για τη Δ.Δ.Ο.

Υπάρχουν ευθύνες για το ότι φτάσαμε μέχρι εδώ;
Βεβαίως και υπάρχουν ευθύνες και πρέπει να καταλογιστούν. Όμως δεν είναι σωστή στρατηγική την ώρα που το πράγμα είναι τόσο ζεστό να αλληλοκατηγορούμαστε. Μπορούμε να ασχοληθούμε αργότερα με τις ευθύνες που μας έφεραν σε αυτή την κατάσταση.

 

 

 

 

Το Βαρώσι επίκεντρο διεθνών και ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών

Με την ονομασία Βαρώσι ή Βαρώσια είναι γνωστή η νέα, εκτός των τειχών, πόλη της Αμμοχώστου. Το όνομα «Βαρώσι» προέρχεται από την τουρκική λέξη «varos», που σημαίνει «προάστειο» και έχει τη ρίζα της στις χώρες της βαλκανικής χερσονήσου. Στα σερβο-κροατικά σημαίνει «το κέντρο της πόλης» αλλά και «προάστειο», ενώ στα ουγγρικά σημαίνει «Δήμος».
Η περιοχή στην οποία αναπτύχθηκαν τα Βαρώσια ήταν γνωστή πριν από την περίοδο της Τουρκοκρατίας ως «Κήποι της Αμμοχώστου», αφού η περιοχή ήταν καλυμμένη με εκτεταμένες καλλιέργειες οπωροφόρων δέντρων. Οι Βενετοί διέταξαν το 1570 την πλήρη καταστροφή των κήπων για να δημιουργηθεί μια ανοιχτή έκταση γύρω από την εντός των τειχών πόλη ενόψει της τουρκικής επίθεσης κατά της Αμμοχώστου.
Το Βαρώσι (ή Βαρώσια) αποτελούσε μέχρι την τουρκική εισβολή το 1974 το μεγαλύτερο τουριστικό θέρετρο της Κύπρου, ενώ το λιμάνι του επέτρεψε στην πόλη μια αλματώδη εμπορική και βιομηχανική ανάπτυξη.
Η «ομηρία» της πόλης από τα τουρκικά κατοχικά στρατεύματα ήταν η βάση για σωρεία τοποθετήσεων τόσο από τα Ηνωμένα Έθνη όσο και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και αποτέλεσε το επίκεντρο πολλών πρωτοβουλιών.

Τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας

Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ περιέλαβε ρητές πρόνοιες για το ζήτημα της πόλης της Αμμοχώστου σε δύο πολύ σημαντικά ψηφίσματά του για το Κυπριακό.
Το πρώτο ψήφισμα, το 550, εκδόθηκε το 1984 και καταδικάζει ως απαράδεκτες τις απόπειρες εποικισμού οποιουδήποτε τμήματος των Βαρωσίων από άτομα διαφορετικά από τους νόμιμους κατοίκους του και ζητά τη μεταβίβαση της περίκλειστης περιοχής στη διοίκηση των Ηνωμένων Εθνών.
Το δεύτερο ψήφισμα, το 789, εκδόθηκε το 1992 και προτείνει ως Μέτρο Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης να τεθούν τα Βαρώσια υπό τον έλεγχο της Ειρηνευτικής Δύναμης, με στόχο την εφαρμογή του ψηφίσματος 550 του 1984.

Οι παρεμβάσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει εκφράσει επίσης το έντονο ενδιαφέρον του για την Αμμόχωστο.
Αρχή έγινε με την έκθεση της Επιτροπής Αναφορών το 2008, στην οποία προτρέπει για την εφαρμογή του Ψηφίσματος 550 του ΟΗΕ χωρίς καθυστέρηση και ζητά από την Τουρκία να αποσύρει τις κατοχικές στρατιωτικές δυνάμεις της από την Κυπριακή Δημοκρατία, που αποτελεί επικράτεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ξεκινώντας με την επιστροφή του περιφραγμένου τμήματος της Αμμοχώστου στους νόμιμους κατοίκους της.
Τον Φεβρουάριο του 2012 εκδόθηκε ψήφισμα, με το οποίο αναδεικνύεται το ζήτημα της Αμμοχώστου ως ζήτημα προτεραιότητας το οποίο θα διευκόλυνε τις προσπάθειες για μια συνολική επίλυση του κυπριακού προβλήματος.
Τον Μάρτιο του 2012 στο ψήφισμα για την Έκθεση Προόδου για την Τουρκία καλείται επίσης η κατοχική δύναμη να μεταφέρει τον έλεγχο της Αμμοχώστου στα Ηνωμένα Έθνη.

Σωρεία πρωτοβουλιών

Αν και η επιστροφή της Αμμοχώστου αποτέλεσε αντικείμενο πολλών πρωτοβουλιών, με διαφορετικό βέβαια περιεχόμενο, σημειώνουμε πιο κάτω τις πιο χαρακτηριστικές.
• Το 1981, τα Ηνωμένα Έθνη κατέθεσαν πρόταση για επιστροφή της Αμμοχώστου ταυτόχρονα με την επαναλειτουργία του αεροδρομίου Λευκωσίας υπό τη διοίκηση των Η.Ε. και χρήση του και από τις δύο κοινότητες.
• Λίγο αργότερα, ο τότε Γ.Γ. των Ηνωμένων Εθνών, Kurt Waldheim, παρουσίασε χάρτη στον οποίο για πρώτη φορά η Αμμόχωστος και η Μόρφου τοποθετούνται υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση.
• Το 1985 και το 1985 ο τότε Γ.Γ. των Ηνωμένων Εθνών, Perez de Cuellar, παρουσίασε, σε διαφορετικές εκδοχές τα «Ενοποιημένα Έγγραφα», στα οποία προτείνετο να «τεθεί το Βαρώσι και έξι επιπρόσθετες περιοχές υπό την προσωρινή διοίκηση των Ηνωμένων Εθνών για επανεγκατάσταση των κατοίκων τους».
• Το 1992, ο τότε Γ.Γ. των Ηνωμένων Εθνών, Boutros Ghali, κατέθεσε τη «Δέσμη Ιδεών» στην οποία προβλεπόταν πως «ενώ προωθείται η εγκαθίδρυση της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Κύπρου, το Βαρώσι θα τεθεί υπό τη διοίκηση των Ηνωμένων Εθνών και θα ετοιμασθεί και θα εφαρμοσθεί πρόγραμμα δράσης για απόδοση της πόλης στους κατοίκους της». Λίγο αργότερα, το 1993, εισηγήθηκε αριθμό μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης, μεταξύ των οποίων και την παράδοση στην Ειρηνευτική Δύναμη του περιφραγμένου τμήματος της Αμμοχώστου για επανεγκατάσταση των νόμιμων κατοίκων της με αντάλλαγμα την επαναλειτουργία του αεροδρομίου Λευκωσίας προς όφελος και των δύο κοινοτήτων.
• Το 2004 κατατέθηκε το 5ο Σχέδιο του τότε Γ.Γ. των Ηνωμένων Εθνών, Κόφι Ανάν, στο οποίο προβλεπόταν η επιστροφή των κατοίκων της Αμμοχώστου στις 10 Αυγούστου 2004.

 

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy