Αδρανής για τους πολίτες η Πολιτική Άμυνα –  Επείγει η ενίσχυση του ρόλου της

Αντιδρούν οι εθελοντές στα ευρήματα που τους καταλογίζουν ευθύνες και επιτίθενται κατά της Διεύθυνσης

Του Γιάννη Κακαρή

Ενίσχυση του ρόλου της παρουσίας της Πολιτικής Άμυνας επιζητούν όσοι συμμετέχουν ως εθελοντές αλλά και οι υπόχρεοι Αμυνίτες, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα. Παράλληλα, η Δύναμη θεωρεί ότι υπάρχουν αδυναμίες που προκύπτουν, μεταξύ άλλων, από την υποστελέχωση, την ελλιπή επικοινωνία με τον κόσμο και από το γεγονός ότι η Δύναμη βασίζεται κυρίως σε εθελοντές.

Την ίδια ώρα, μερίδα εθελοντών έχει αντιδράσει έντονα στα αποτελέσματα των ερευνών που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα. Οι εθελοντές αποποιούνται τις ευθύνες που τους επιρρίπτουν οι έρευνες και κατηγορούν τη Διεύθυνση για αυθαίρετα συμπεράσματα, κρυφή ατζέντα και κακοδιαχείριση.

Η Πολιτική Άμυνα παρουσίασε τον Νοέμβριο παγκύπρια έρευνα γνώμης για τους κινδύνους και την πολιτική προστασία, στο πλαίσιο μελέτης για την αναδιοργάνωση και την ενίσχυση της αποστολής της.

Η έρευνα αποτελεί μέρος μιας σειράς ερευνών για αξιολόγηση κινδύνων που άρχισαν το 2015. Έχουν ήδη χαρτογραφηθεί οι κίνδυνοι ανάλογα με την πιθανότητα να συμβούν και τις επιπτώσεις τους. Η νέα έρευνα προσθέτει στο παζλ την αντίληψη των πολιτών για τους κινδύνους που εξετάστηκαν και χαρτογραφήθηκαν.

Σύμφωνα με την Πολιτική Άμυνα (Π.Α.), οι συμμετέχοντες επιζητούν ενίσχυση του ρόλου της, προγραμματισμό και περαιτέρω εκπαίδευση, ενώ διαφάνηκε ότι υπάρχει κενό πληροφόρησης μεταξύ του πληθυσμού σε ό,τι αφορά το ρόλο της.

Η έρευνα χωρίζεται σε δύο μέρη. Πρόκειται για ποσοτική, με τηλεφωνική επικοινωνία, σε δείγμα 600 πολιτών, αλλά και ποιοτική, με ομάδες εστίασης και ερωτηματολόγια.

Τα ευρήματα της έρευνας εστιάζουν στο πώς ιεραρχεί η κοινή γνώμη τους κινδύνους από φυσικές ή ανθρωπογενείς αιτίες, πώς αξιολογούν οι πολίτες το ρόλο της Πολιτικής Άμυνας και άλλων ουσιωδών υπηρεσιών του κράτους, καθώς και πόσο οι ίδιοι μπορούν να συμβάλουν με μέτρα αυτοπροστασίας.

Οι πολίτες θεωρούν πιο πιθανό να διατρέξουν τον κίνδυνο της δασικής πυρκαγιάς και ακολουθούν οι κίνδυνοι της πανδημίας, της θαλάσσιας ρύπανσης και της λειψυδρίας και έπονται οι κίνδυνοι τεχνολογικού ατυχήματος, σεισμού, ανόδου της θάλασσας και πλημμύρας.

Επίσης, οι πολίτες αξιολογούν θετικά την αποτελεσματικότητα των ουσιωδών υπηρεσιών, ιδίως της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, του Τμήματος Δασών, των Νοσοκομείων, της Πολιτικής Άμυνας και της Αστυνομίας, ενώ έπονται το Σχολείο, ο Στρατός, οι Κοινωνικές Υπηρεσίες, η Εκκλησία και η Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Σημαντικό αποτελεί το γεγονός ότι οι πολίτες δεν βλέπουν την Πολιτική Άμυνα να αναπτύσσει δράση, καθώς στο ερώτημα «Τι έχετε ξεχωρίσει τους τελευταίους 12 μήνες από́ τη δράση της Πολιτικής Άμυνας», το 73% απάντησε ότι δεν ξεχώρισε τίποτα. Συγκεκριμένα, «Τίποτα» απάντησε το 72% και «Συμμετοχή σε παρελάσεις» το 1%.

Επίσης, ποσοστό 59% όσων έχουν υπηρετήσει ή έχουν υπάρξει εθελοντές στην Πολιτική́ Άμυνα απάντησαν ότι ήταν «αρκετά ή πολύ χρήσιμη η υπηρεσία στην Πολιτική Άμυνα», ωστόσο είναι αρκετά υψηλό το ποσοστό (41%) αυτών που απάντησαν «καθόλου ή λίγο».

Την ίδια ώρα, το 31% απάντησε ότι έχει αποκτήσει δεξιότητες πρώτων βοηθειών, ενώ ως δεύτερη συχνότερη απάντηση (26%) καταγράφηκε ότι δεν έχουν αποκτήσει τίποτα θετικό από τη θητεία τους.

Σε ερώτηση «Τι έχουν αποκομίσει ως αρνητικό», το 61% απάντησε τίποτα, ωστόσο παραμένει υψηλό το ποσοστό (39%) αυτών που έχουν αποκομίσει αρνητικά. Μερικές από τις απαντήσεις είναι ότι «Δεν υπήρξε ικανοποιητική́ οργάνωση/προγραμματισμός», «Δεν γίνεται εποικοδομητική́ αξιοποίηση του χρόνου», «Δεν υπήρξε ικανοποιητική́ ανταπόκριση από́ τους εκπαιδευτές» και «Ο χρόνος εκπαίδευσης δεν ήταν ικανοποιητικός».

Αδυναμίες που εντοπίζει η έρευνα

Κατά την ανάλυση των εις βάθος συνεντεύξεων, διαπιστώνεται ότι τα μόνιμα στελέχη της Π.Α καταβάλλουν υπερπροσπάθεια προκειμένου να ανταποκριθούν στον πολυδιάστατο ρόλο της Δύναμης. Σύμφωνα με την έρευνα, το γεγονός αυτό φαίνεται ν’ αποτελεί απότοκο των διάφορων λειτουργικών αδυναμιών της.

Ως τέτοιες αδυναμίες αναφέρονται ο πολυδιάστατος ρόλος της Π.Α, οι πολλές αρμοδιότητες και τα πολλαπλά καθήκοντα που είναι επιφορτισμένη, σε συνδυασμό με την υποστελέχωση σε μόνιμο προσωπικό και το γεγονός ότι στηρίζεται κατά βάση σε εθελοντές.

Οι αδυναμίες περιστρέφονται σε έξι βασικούς άξονες:

Ο πολυδιάστατος ρόλος της, επί του οποίου εξάγεται το συμπέρασμα ότι ο ρόλος, οι αρμοδιότητες και οι βασικές προτεραιότητες της Δύναμης δεν είναι αποσαφηνισμένα ακόμη για άτομα που βρίσκονται σε κέντρα λήψης αποφάσεων.

Υποστελέχωση σε ό,τι αφορά μόνιμο προσωπικό. Το προσωπικό καταβάλλει υπερπροσπάθειες ώστε να ανταποκριθεί στις πολλαπλές αρμοδιότητες της Π.Α. Υπάρχει ανάγκη για ενίσχυση του επιστημονικού προσωπικού.

Η εξάρτηση σε δύναμη εθελοντών, αφού η Π.Α βασίζεται κατά κύριο λόγο σε εθελοντές. Πρόκειται για μια πραγματικότητα που εκτιμάται πως αφαιρεί σημαντικά από το βαθμό αμεσότητας ανταπόκρισης της Δύναμης.

Ο βαθμός ετοιμότητας της Π.Α να ανταποκριθεί επαρκώς και αποτελεσματικά εάν και εφόσον χρειαστεί. Αναμένεται δηλαδή από μια Υπηρεσία που δεν είναι μάχιμη να ανταποκριθεί άμεσα σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης.

Η ανεπαρκής κρατική υποστήριξη της οποίας τυγχάνει, καθώς δεν παρέχονται οι απαραίτητοι πόροι που χρειάζεται προκειμένου να εκτελεί με επιτυχία την αποστολή της.

Η εικόνα και η επικοινωνία με το κοινό. Επικρατούσα πεποίθηση είναι πως η εικόνα της Δύναμης δεν είναι θετική στα μάτια των πολιτών, ένεκα ζητημάτων όπως η υποχρεωτική θητεία και οι αναχρονιστικές πρακτικές στη λειτουργία. Στο ίδιο πλαίσιο αρκετοί είναι αυτοί που πιστεύουν πως από πλευράς Π.Α. δεν υπάρχει ικανοποιητική επικοινωνία με το κοινό για ενημέρωση σχετικά με το έργο της Δύναμης.

Καταπέλτης οι εθελοντές

Ομάδα εθελοντών έχει αντιδράσει έντονα για τα αποτελέσματα, κατηγορώντας την Π.Α ότι χρησιμοποιεί την έρευνα για να παρουσιάσει αυθαίρετα συμπεράσματα με κρυφή ατζέντα.

Όπως αναφέρουν, μεταξύ άλλων, στόχος της Π.Α είναι να κρύψει τις ευθύνες της για την κατάντια της Δύναμης ρίχνοντας ευθύνες στην κυβέρνηση και τους εθελοντές.

Σε ό,τι αφορά τα παράπονα της Π.Α. για την υποστελέχωση, αναφέρουν ότι παρόλα αυτά η Δύναμη έχει εγκρίνει μετακίνηση του προσωπικού και άλλοι έφυγαν.

Επίσης, σε ό,τι αφορά την καταγραφή του γεγονότος ότι στηρίζεται σε εθελοντές ως αδυναμία, απαντούν ότι είναι οι εθελοντές που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή όποτε ζητηθεί και ότι ο κάθε εθελοντής κοστίζει 0,5% σε σχέση με ένα μόνιμο και κάνει εκατό φορές περισσότερα πράγματα για το χρόνο που ασχολείται. Προσθέτουν ότι οι εθελοντές αναλαμβάνουν τεράστιο μέρος των υποχρεώσεων, ενώ κατηγορούν το μόνιμο προσωπικό ότι λαμβάνει «υπερορίες με τη σέσουλα», αλλά λίγες ευθύνες και δουλειά.

Υπενθυμίζουν ότι οι εθελοντές έχουν καταγγείλει πολλές φορές δημόσια σωρεία ατασθαλιών και πιθανή διασπάθιση δημοσίου χρήματος.

Για τη διαπίστωση ότι υπάρχει έλλειψη ενημέρωσης του κοινού, οι εθελοντές διερωτώνται γιατί η Δύναμη έχει καταργήσει τη θέση του εκπροσώπου Τύπου.

Η ομάδα εθελοντών απαντά επίσης στο αίτημα της Π.Α. για αύξηση του προϋπολογισμού, λέγοντας ότι δεν μπορεί να αξιοποιήσει ούτε τον υφιστάμενο.

 

Τρέχουμε να εφαρμόσουμε σύστημα ενημέρωσης sms

Τρέχει να εγκαταστήσει σύστημα ενημέρωσης πολιτών μέσω μηνυμάτων (sms) η Πολιτική Άμυνα, αφού πρόκειται για θεσμική υποχρέωση απέναντι στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Σύμφωνα με την έρευνα, στην ερώτηση «Με ποιους τρόπους επιθυμείτε να λαμβάνετε πληροφόρηση για μέτρα αυτοπροστασίας», το 43% δήλωσε ότι προτιμά την τηλεόραση, το 30% τα Μέσα κοινωνικής Δικτύωσης και μέσω sms το 30%. Την τελευταία θέση λαμβάνουν τα έντυπα μέσα/ διαφημιστικά φυλλάδια με 10%.

Η ενημέρωση μέσω τηλεόρασης στοιχίζει πολύ ακριβά, οπότε η Π.Α. θα επικεντρωθεί στην ενημέρωση μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα.

Επίσης θα εγκατασταθεί σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης του πληθυσμού μέσω κινητών τηλεφώνων, είτε σε μια περιφέρεια είτε και σε όλη την επικράτεια. Το έργο αυτό έχει αναλάβει το Υφυπουργείο Ανάπτυξης και Καινοτομίας σε συνεργασία με την Πολιτική Άμυνα, την Αρχή Ψηφιακής Ασφάλειας και την Αστυνομία.

Όπως ανέφερε ο ανώτερος λειτουργός της Πολιτικής Άμυνας, κ. Νικόλας Πάρης, «η διαδικασία έχει ξεκινήσει με στόχο να φτάσουμε το χρονοδιάγραμμα που μας έχει δοθεί από την Ευρώπη, το οποίο λήγει τον Ιούνιο του 2022». Σημείωσε ότι η Κύπρος παραμένει η τελευταία χώρα που δεν έχει εφαρμόσει αυτό το σύστημα.

Όπως εξήγησε, αν υπάρχει μια πυρκαγιά στην περιοχή, τότε οι κεραίες της κινητής τηλεφωνίας θα εντοπίζουν τα κινητά που θα βρίσκονται στην περιοχή και θα τους στέλνουν μήνυμα ότι υπάρχει πυρκαγιά στην περιοχή και προς τα πού κινείται. Επιπρόσθετα, θα δίνεται η δυνατότητα να δίνονται οδηγίες εκκένωσης της κοινότητας προς συγκεκριμένη κατεύθυνση.

Διαχειριστές του συστήματος θα είναι όλες οι ουσιώδεις υπηρεσίες (Πολιτική Άμυνα, Αστυνομία, Πυροσβεστική, Μετεωρολογική Υπηρεσία κ.α.).