Από αγροτόπαιδο, γιατρός των φτωχών

Του Πάνου Τριγάζη*

Η συγκυρία της φονικής πανδημίας απαιτεί να μιλήσουμε φέτος για τον γιατρό Γρηγόρη Λαμπράκη, 58 χρόνια από τη δολοφονία του στη Θεσσαλονίκη, στις 22 Μαΐου 1963.

Έχασε τότε η Ελλάδα ένα εθνικό κεφάλαιο, ένα πολυβαλκανιονίκη, αντιστασιακό από τις γραμμές του ΕΑΜ, σύμβολο ενότητας της Αριστεράς, αλλά και έναν μεγάλο επιστήμονα, υφηγητή της Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών. «Στις βιογραφίες του αναφέρονται πάνω από σαράντα επιστημονικές εργασίες», γράφει σε σχετικό βιβλίο της η γιατρός και συγγραφέας Μαρία Αρβανίτη-Σωτηροπούλου.

Ξεχωριστή η εργασία του με τίτλο «Ενδοκρινολογία», που κατατάσσει τον Γρηγόρη Λαμπράκη στους πρόδρομους του εν λόγω κλάδου της ιατρικής επιστήμης. Σύγγραμμα που είχε κατατεθεί μια ολόκληρη δεκαετία πριν αναγνωρισθεί η ειδικότητα στην Ελλάδα. Ο Γρηγόρης Λαμπράκης έγινε υφηγητής μόλις 38 ετών, σε μια εποχή που η Ιατρική Σχολή δεν ήταν εύκολα προσβάσιμη, το δε επάγγελμα ήταν για λίγους. Για την εξέτασή του να γίνει υφηγητής αναφέρει στο προσωπικό του ημερολόγιο: «12 Μαΐου 1950, Παρασκευή, 7 μ.μ. Με καλούν στη Σχολή για προφορικές εξετάσεις. Πήγα μαζί με τον Θόδωρο. Καταλάβαινα απολύτως τη σοβαρότητα της στιγμής. Ξεκίνησα απ’ το χωριό με μια τραγιασκούλα και τώρα χτυπώ την πόρτα της Ιατρικής Σχολής και ζητάω να γίνω υφηγητής». Την πορεία του στην επιστήμη της Ιατρικής όφειλε, σε μεγάλο βαθμό, στον αδερφό του Θόδωρο Λαμπράκη, του οποίου το όνομα έδωσε στον πρώτο γιο του.

Σημειώνω ότι ο πατέρας, Δημήτρης Λαμπράκης, που είχε 14 παιδιά από δύο γάμους, προόριζε τον Γρηγόρη για διάδοχό του στις αγροτικές εργασίες, αλλά ένα πρωί ανακοίνωσε στον αριστούχο γιο του «παιδί μου, λυπάμαι να σε βάλω στις λάσπες», δίνοντάς του την άδεια να φύγει, αρχικά για τον Πειραιά, όπου ήδη ήταν ο Θόδωρος, και στη συνέχεια να δώσει εξετάσεις στην Ιατρική Αθηνών.

Ως ενεργός γιατρός, ο Γρηγόρης Λαμπράκης πρόσφερε τις υπηρεσίες του δωρεάν σε συμπατριώτες του Τριπολιτσιώτες, φτωχούς αγρότες, καθώς και σε άπορους κατοίκους της Αθήνας και του Πειραιά, έχοντας αποκληθεί για τη δράση του αυτή «γιατρός των φτωχών». Μέλος του Δ.Σ. του ΣΕΓΑΣ, τα πρώτα μετακατοχικά χρόνια ίδρυσε το ΤΥΠΑ, δηλαδή το Ταμείο Υγείας και Περίθαλψης Αθλητών.

Ως βουλευτής Πειραιά, μετά το 1961, συνεργαζόμενος με την ΕΔΑ, στήριξε το θεσμό του αγροτικού γιατρού, καταθέτοντας την πρώτη του ερώτηση στη Βουλή για το θέμα αυτό.

Αναμενόμενο είναι να μη θέλουν η Δεξιά και ακροδεξιά της Ελλάδας να θυμόμαστε τον Μαραθωνοδρόμο της ειρήνης, που η δολοφονία του ξεσήκωσε τον ελληνικό λαό και τη διεθνή κοινή γνώμη, προκαλώντας την πτώση της κυβέρνησης Καραμανλή, τον Ιούνιο του 1963.

Μνήμη Λαμπράκη σημαίνει διαρκής αγώνας για την ειρήνη και τον αφοπλισμό, με κεντρικό αίτημα, τούτες τις μέρες, Ειρήνη με Δικαιοσύνη στην Παλαιστίνη.

*Μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία