Ακρίβεια: Παυσίπονο για… καρκίνο η μείωση του ΦΠΑ στο ηλεκτρικό ρεύμα

Της Νίκης Κουλέρμου

Με παυσίπονο για τον… καρκίνο μοιάζουν οι εξαγγελίες για προσωρινή μείωση του ΦΠΑ στο ηλεκτρικό ρεύμα και αντιμετώπιση της ακρίβειας, καθώς ο ίδιος ο Υπουργός Οικονο­μικών προανήγγειλε την περασμένη Πέμπτη ότι μετά την καταληκτική ημερομηνία θα ακολουθήσουν νέες ανατιμήσεις στα ορυκτά καύσιμα και επιπλέον θα αρχίσει σταδιακά να επιβάλλεται η πράσινη φορολογία (φόρος άν­θρακα) που θα επιφέρει νέο κύμα αυξήσεων.

Η σύσταση ακριβώς του Κ. Πετρίδη ήταν να μην επαναπαυθούμε στις προσωρινές μειώσεις του ΦΠΑ στο ηλεκτρικό ρεύμα, αλλά να στο­χεύσουμε α) στην εξοικονόμηση ενέργειας και β) στην απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα.

Η κυβέρνηση, η οποία φέρει τεράστιο μερί­διο ευθύνης για την καθυστέρηση της μετάβα­σης στην πράσινη οικονομία και τη μείωση της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα, θα έπρεπε λογικά να πληρώσει και το τίμημα.

Για έλευση φυσικού αερίου από το «Αφροδίτη» ούτε λόγος…

Και φέρει βαριά ευθύνη για δύο λόγους: Πρώτον, καθυστέρησε απαράδεκτα η έλευση φυσικού αερίου ως ενδιάμεση λύση για αντικα­τάσταση του μαζούτ στην παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος, με αποτέλεσμα η αύξηση στις τιμές των ορυκτών καυσίμων να μετακυλίεται στους καταναλωτές ηλεκτρικού ρεύματος.

Να υπενθυμίσουμε ότι υπήρξαν ενώπιον της κυβέρνησης και προτάσεις για άμεση αξι­οποίηση του φυσικού αερίου από το κοίτασμα «Αφροδίτη», που είναι επιβεβαιωμένο εδώ και μια δεκαετία. Ωστόσο η κυβέρνηση τις απαξί­ωσε. Ύστερα από πολλές περιπέτειες που είχε αυτό το κοίτασμα (ακόμα δεν υπήρξε συμφω­νία για διαμοιρασμό που διεκδικούν εταιρείες – διαχειρίστριες γειτονικών ισραηλινών κοιτα­σμάτων), η Υπουργός Ενέργειας δήλωσε σε διά­σκεψη Τύπου την περασμένη Πέμπτη ότι εντός των πρώτων μηνών του 2022 «αναμένουμε να έχουμε συγκεκριμένες εισηγήσεις από την εται­ρεία Chevron όσον αφορά το κατά πόσον θα μπορέσουν να εξευρεθούν κάποιες συνέργειες με τις αναπτύξεις που γίνονται, είτε στο Ισραήλ είτε στην Αίγυπτο, ούτως ώστε να προχωρήσει όσο το δυνατόν πιο γρήγορα η ανάπτυξη του τεμαχίου». H κ. Πηλείδου είπε πως αυτό το φυ­σικό αέριο «κατά πάσα πιθανότητα θα καταλή­ξει στην Αίγυπτο».

Επιπλέον, οι καταναλωτές πληρώνουν εκα­τομμύρια στις εκπομπές ρύπων και τα σχετικά δικαιώματα ρύπων καταλήγουν στον δημόσιο κορβανά. Ρωτήσαμε τον Υπουργό Οικονομικών γιατί δεν επιστρέφονται αυτά τα δικαιώματα ρύ­πων (100 εκ. το χρόνο, το λιγότερο) στους κατα­ναλωτές ηλεκτρικού ρεύματος και η απάντηση ήταν ότι επιστρέφονται και με το παραπάνω, αφού μαζί με εθνικούς πόρους χρηματοδοτού­νται τα προγράμματα πράσινης μετάβασης.

Αντίθετα, η Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, κα Νατάσα Πηλείδου, ανέφε­ρε στην ίδια διάσκεψη Τύπου, ότι «το ΥΕΕΒ έχει εξασφαλίσει από τα ευρωπαϊκά ταμεία τετρα­πλάσια κονδύλια για την προγραμματική πε­ρίοδο 2021-2027, τα οποία θα ξεπεράσουν τα €540 εκατ. Από αυτά», πρόσθεσε, «το 61% θα διατεθεί για την ενεργειακή μετάβαση της χώ­ρας μας και το 38% για την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και της οικονομίας».

Ένα δεύτερο ζήτημα είναι τα σχέδια χορηγι­ών στα οποία δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση οι ευάλωτες ομάδες πληθυσμού και οι φτωχοί εργαζόμενοι, καθώς απαιτείται μια σημαντική δαπάνη από τον δικαιούχο για να δικαιολογεί­ται μια κάποια επιδότηση. Για παράδειγμα, για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκού συστήματος κόστους 5.000 ευρώ, ο αιτητής-δικαιούχος θα πρέπει να πληρώσει όλο το κόστος και μετά από ένα χρόνο περίπου να πάρει και τη χορηγία των 1.000 ευρώ.

Κι εδώ είναι ο δεύτερος λόγος: Η βαρύτατη ευθύνη επίσης της κυβέρνησης στην καθυστέ­ρηση εισαγωγής των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), καθώς και στα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας, στην ηλεκτρική δια­σύνδεση με άλλες χώρες κ.ο.κ., που θα δημι­ουργούσαν τις συνθήκες ενός ανταγωνιστικού περιβάλλοντος για την ενέργεια.

Αν η κυβέρνηση δεν ολιγωρούσε στις πολι­τικές εισαγωγής φυσικού αερίου για αντικατά­σταση του μαζούτ και στη διείσδυση των ΑΠΕ, τότε το όφελος από τις μειωμένες τιμές ρεύμα­τος θα ήταν καθολικό. Κυρίως θα ήταν προσβά­σιμο στις ευάλωτες ομάδες για να μη χρειάζο­νται την ελεημοσύνη της κυβέρνησης…

Έρχονται πράσινες φορολογίες

Κύριο στοιχείο της πράσινης φορολογικής μεταρρύθμισης είναι η σταδιακή εισαγωγή του φόρου άνθρακα για κάθε έτος της περιόδου 2022-2026 για όλα τα καύσιμα που χρησιμο­ποιούνται στους τομείς της οικονομίας, οι οποί­οι δεν εμπίπτουν στο Σύστημα Εμπορίας Δι­καιωμάτων Εκπομπών Αερίων Θερμοκηπίου (ΣΕΔΕ). Από την πρόταση αυτή επηρεάζονται οι τομείς εκτός ΣΕΔΕ, δηλαδή όλοι οι τομείς της οικονομίας, εκτός από τα εργοστάσια παραγω­γής ηλεκτρισμού, την τσιμεντοποιία και τα κε­ραμοποιεία/τουβλοποιεία.

Αναμένεται επίσης η εισαγωγή χρέωσης για το νερό που να αντιστοιχεί στο εκτιμώμε­νο κόστος της σπανιότητας του νερού και το περιβαλλοντικό τέλος από τη χρήση νερού ύδρευσης, καθώς και την εισαγωγή ενιαίας παγκύπριας χρέωσης για τα συνήθη οικιακά απορρίμματα.

Αυτά τουλάχιστον αναφέρονται σε επιστολή προς την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εξωτε­ρικών από τον Γενικό Διευθυντή του Υπουρ­γείου Οικονομικών, Γιώργο Παντελή. Όπως αναφέρει στην επιστολή του ο κ. Παντελή, η δημοσιονομικά ουδέτερη πράσινη φορολογι­κή μεταρρύθμιση αποτελεί επίσης σημαντική μεταρρύθμιση στο πλαίσιο του Σχεδίου Ανά­καμψης και Ανθεκτικότητας, για την οποία η Κύπρος έχει εξασφαλίσει τεχνική βοήθεια από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αναμένεται να προκα­λέσει σημαντική επίπτωση στη μείωση των εκ­πομπών ρίπων και να συμβάλει στην επίτευξη των στόχων της Κύπρου στη νέα στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης «FIT for 55», δηλαδή μείωση των ρύπων κατά 55%.

Αυξητική παραμένει η τάση στις τιμές βασικών αγαθών. Κανένα πλαφόν προς το παρόν

Η Υπουργός Εμπορίου, κα Νατάσα Πηλεί­δου, στην ίδια διάσκεψη Τύπου δήλωσε ότι το πλαφόν είναι πολύ χρήσιμο εργαλείο, αλλά δεν δικαιολογείται επιβολή του για κανένα προϊόν επί του παρόντος.

Το ζήτημα ωστόσο παραμένει ανοικτό και παρακολουθείται από την Υπηρεσία Προστα­σίας Καταναλωτών, η οποία θα επανέλθει με νέο Παρατηρητήριο, σύμφωνα με τον κ. Αντώνη Ιωάννου, αναπληρωτή διευθυντή της Υπηρεσίας, το πρώτο δεκαήμερο του Δε­κέμβρη με μια πιο σωστή στατιστική ανάλυση των τιμών ανά είδος.

Η αύξηση στον κύλινδρο του υγραερίου που καταγράφεται μέχρι στιγμής φθάνει το 15,01% (μέση τιμή 15 ευρώ ανά κύλινδρο) και στις ορεινές περιοχές ίσως να ξεπερνά αυτό το ποσοστό λόγω άλλων παραγόντων. Δηλαδή καταγράφεται περαιτέρω αύξηση στο συγκε­κριμένο προϊόν και η τάση παραμένει αυξητι­κή και για άλλα προϊόντα. Η Υπηρεσία, όπως μας δήλωσε ο κ. Ιωάννου, επιφυλάσσεται να διερευνήσει πιο σχολαστικά τον Δεκέμβρη τις τιμές σε βασικά αγαθά, όπως το ψωμί, μακα­ρόνια, αλεύρι.