Ακτινογραφία της ακρίβειας σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες

Το κόστος για τα καθηµερινά ψώνια από την υπεραγορά, τον χασάπη, την ψαραγορά, τη λαχαναγορά και το φούρνο αυξήθηκε κατά 10%

Του  Κωνσταντίνου Ζαχαρίου

Το πρωτοφανές «τσουνάµι» ακρίβειας και η κωλυσιεργία της κυβέρνησης στη λήψη µέτρων οδηγούν χιλιάδες νοικοκυριά και µικροµεσαίες επιχειρήσεις στην απόγνωση.

Όπως προκύπτει από την ανάλυση των στοιχείων της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας για την Κύπρο, το κόστος των νοικοκυριών για τα καθηµερινά ψώνια από την υπεραγορά, τον χασάπη, την ψαραγορά, τη λαχαναγορά και το φούρνο αυξήθηκε κατά 10%, σε σύγκριση µε την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Ενδεικτικά, στο ψωµί και τα δηµητριακά οι τιµές αυξήθηκαν µέχρι 7,7% και στα προϊόντα ζυµαρικών κατά 7,4%. Επίσης, στο γάλα οι τιµές αυξήθηκαν κατά 4,2% και στα αβγά κατά 11%. Ακόµη στη µαργαρίνη και τα φυτικά λίπη οι τιµές αυξήθηκαν κατά 8%, ενώ στα βρώσιµα έλαια αυξήθηκαν κατά 17%. Επιπρόσθετα, στις βρεφικές τροφές οι τιµές αυξήθηκαν κατά 5% και στα έτοιµα γεύµατα κατά 3,9%. Επίσης, η τιµή της ζάχαρης αυξήθηκε κατά 15,5% και του καφέ κατά 6%. Ακόµη στην µπίρα η τιµή αυξήθηκε κατά 4,7%, στα αναψυκτικά 3,2% και στους χυµούς 2,9%.

Οι µεγαλύτερες αυξήσεις όµως αφορούν τα λαχανικά και τα φρούτα, όπου οι τιµές εκτοξεύτηκαν σε επίπεδα 50% πιο πάνω από πέρσι. Στα φρέσκα λαχανικά οι τιµές αυξήθηκαν κατά 69,5% και στα φρέσκα φρούτα κατά 12,5%. Επίσης, στις πατάτες οι τιµές αυξήθηκαν κατά 53%.

Ελαφρώς καλύτερη -σε σύγκριση µε τα υπόλοιπα προϊόντα πρώτης ανάγκης- είναι η κατάσταση στα κρέατα και τα θαλασσινά. Συγκεκριµένα, στο χοιρινό οι τιµές αυξήθηκαν κατά 5,5%, στο αρνί και το κατσίκι κατά 2,3% και στο µοσχάρι κατά 1,2%. Επίσης, οι τιµές στα φρέσκα ψάρια αυξήθηκαν κατά 5,1% και στα φρέσκα θαλασσινά κατά 18,3%, Ακόµη στα αποξηραµένα, καπνιστά ή παστά ψάρια και θαλασσινά οι τιµές αυξήθηκαν κατά 10,7%.

Σηµειώνεται ότι τα στοιχεία τα οποία είναι καταχωρηµένα στη βάση δεδοµένων της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας αφορούν την περίοδο µέχρι το τέλος Φεβρουαρίου. ∆ηλαδή δεν περιλαµβάνονται οι πρόσφατες µεγάλες αυξήσεις τιµών, οι οποίες ταρακούνησαν ακόµη περισσότερο την αγορά.

Επισηµαίνεται ότι µε βάση έρευνα της Υπηρεσίας Προστασίας του Καταναλωτή, τον τελευταίο µήνα επιβλήθηκαν αυξήσεις τιµών στο 60% των προϊόντων πρώτης ανάγκης που περιλαµβάνονται στο καλάθι των νοικοκυριών. Σε πολλές περιπτώσεις, µάλιστα, οι αυξήσεις αγγίζουν το 25%. Οι µεγαλύτερες αυξήσεις αφορούν τα αρτοποιήµατα, τα λάδια, τα λαχανικά, τα ζυµαρικά και ρύζια.

Υπενθυµίζεται ότι η Στατιστική Υπηρεσία Κύπρου ανακοίνωσε ότι τον Φεβρουάριο ο Εναρµονισµένος ∆είκτης Τιµών Καταναλωτή αυξήθηκε κατά 5,8%, σε σύγκριση µε την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Μάλιστα, τα στοιχεία δείχνουν ότι θα υπάρξει συνέχεια, αφού για την περίοδο Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου σηµειώθηκε αύξηση κατά 5,4%, σε σύγκριση µε την αντίστοιχη περσινή περίοδο, ενώ τον Φεβρουάριο σηµειώθηκε αύξηση κατά 0,9%, σε σύγκριση µε τον προηγούµενο µήνα.

Μεγάλες αυξήσεις στο κόστος στέγασης και ηλεκτρισµού

Το κόστος στέγασης και ηλεκτρισµού έχει εκτοξευτεί σε επίπεδα δυσβάστακτα για το µέσο νοικοκυριό.

Ενδεικτικά, το συνολικό κόστος για τη συντήρηση µιας οικίας, το νερό, το ηλεκτρικό ρεύµα και τη θέρµανση έχει αυξηθεί κατά 13,4%. Το κόστος για τη συντήρηση και τις επισκευές (υλικά και εργατικά) έχει αυξηθεί κατά 9,8%. Επίσης, οι λογαριασµοί του ρεύµατος έχουν αυξηθεί κατά 22,4%, του πετρελαίου για θέρµανση κατά 44,3% και του αερίου κατά 31,9%.

Σηµειώνεται µάλιστα ότι τα στοιχεία δεν περιλαµβάνουν τις πρόσφατες µεγάλες αυξήσεις τιµών στα πετρελαιοειδή. Ενδεικτικά, στις 3 Μαρτίου που ψηφίστηκε η µείωση του ΦΠΑ στα καύσιµα η µέση τιµή του πετρελαίου θέρµανσης ήταν 1,026 ευρώ το λίτρο και µε τη µείωση (κατά 6,4 σεντ) έπρεπε να υποχωρήσει στα 0,962 ευρώ. Παρά ταύτα, χθες ανήλθε στο 1,253 ευρώ, αφού τις τελευταίες µέρες υπήρξε µπαράζ αυξήσεων. Ακόµη, οι τιµές στις οικιακές συσκευές αυξήθηκαν κατά 3,9% και στα έπιπλα κατά 1,7%.

Κοµµωτήρια, ινστιτούτα αισθητικής, ρούχα, παπούτσια

Η ακρίβεια χτύπησε τα είδη ένδυσης και υπόδησης, αλλά και τα κοµµωτήρια και τα ινστιτούτα αισθητικής.

Ενδεικτικά, στα ρούχα οι τιµές αυξήθηκαν κατά 5,2% και στα παπούτσια κατά 6,6%. Σηµειώνεται µάλιστα ότι µε βάση τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας για την Κύπρο οι τιµές στα ανδρικά ενδύµατα (+8,2%) αυξήθηκαν περισσότερο από τα γυναικεία (+4,7%) και τα παιδικά και βρεφικά (+1,8%). Επίσης, το ίδιο φαινόµενο παρατηρείται και στα παπούτσια, αφού οι τιµές στα ανδρικά αυξήθηκαν κατά 9,3%, στα γυναικεία κατά 4,3% και στα παιδικά και βρεφικά κατά 6,3%.

Το κόστος για τα κοµµωτήρια και τα ινστιτούτα αισθητικής αυξήθηκε κατά 3,2%. Πιο συγκεκριµένα, οι τιµές στα κοµµωτήρια για άνδρες και παιδιά αυξήθηκαν κατά 4,8% και για γυναίκες κατά 4,4%. Ακόµη, οι τιµές για θεραπείες προσωπικής περιποίησης αυξήθηκαν µερικώς κατά 0,7%, ενώ οι τιµές στα είδη προσωπικής υγιεινής και ευεξίας και τα προϊόντα οµορφιάς αυξήθηκαν κατά 0,8%. Επιπρόσθετα, οι τιµές στα κοσµήµατα και τα ρολόγια αυξήσαν κατά 5,3%.

Σε είδος πολυτελείας μετατρέπεται το αυτοκίνητο

Σε είδος πολυτελείας μετατρέπεται το αυτοκίνητο, αφού έχει αυξηθεί σημαντικά τόσο το κόστος για την αγορά του, όσο και το κόστος για τη συντήρησή του.

Οι τιμές στα καινούρια αυτοκίνητα αυξήθηκαν κατά 6,6% και στα μεταχειρισμένα 10,2% (ενδεχομένως να οφείλεται και στο Brexit). Εκτός όμως από το εφάπαξ ποσό για την αγορά αυτοκινήτου, έχει αυξηθεί και το επαναλαμβανόμενο κόστος για τη συντήρησή του. Οι ασφάλειες αυξήθηκαν κατά 2,4% και τα λιπαντικά για το σέρβις κατά 9,7%. Επίσης, η βενζίνη αυξήθηκε κατά 26,5% και το πετρέλαιο κίνησης κατά 28,5%. Σημειώνεται μάλιστα ότι τα πιο πάνω στοιχεία δεν περιλαμβάνουν τις πρόσφατες αυξήσεις τιμών. Ενδεικτικά, στις 3 Μαρτίου που ψηφίστηκε η μείωση του ΦΠΑ η μέση τιμή της βενζίνης ήταν 1,440 ευρώ το λίτρο και του πετρελαίου κίνησης 1,498 ευρώ. Με τη μείωση του φόρου έπρεπε να υποχωρήσουν σε 1,357 ευρώ και 1,415 ευρώ. Παρά ταύτα, χθες το απόγευμα η μέση τιμή της βενζίνης ήταν 1,409 ευρώ και του πετρελαίου κίνησης 1,681 ευρώ.

Για όσους εξετάζουν άλλες επιλογές σημειώνεται ότι οι τιμές στις μοτοσικλέτες αυξήθηκαν κατά 1,9% και τα ποδήλατα κατά 6,6%.

Εκπαίδευση, υγεία, επικοινωνίες, πολιτισµός

Μικρότερες αυξήσεις σηµειώθηκαν και στο κόστος βασικών υπηρεσιών. Ενδεικτικά:

Στον τοµέα της Υγείας οι τιµές αυξήθηκαν κατά 1%. Η συγκράτηση της αύξησης -σε σύγκριση µε άλλους τοµείς- φαίνεται ότι οφείλεται στο ΓεΣΥ.

Στον τοµέα της εκπαίδευσης οι τιµές αυξήθηκαν κατά 0,6%. Και εδώ φαίνεται ότι ο ρόλος του κράτους λειτούργησε καταλυτικά στη συγκράτηση των τιµών.

Αντίθετα, στον τοµέα των Επικοινωνιών όπου ένα µεγάλο µερίδιο της αγοράς βρίσκεται στον ιδιωτικό τοµέα, σηµειώθηκαν αυξήσεις της τάξης του 2,4%. Επίσης, στον τοµέα της αναψυχής και του πολιτισµού σηµειώθηκαν αυξήσεις της τάξης του 2%.

Με βάση πάντα τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Κύπρο, αυξήσεις της τάξης του 3,7% σηµειώθηκαν και στα εστιατόρια και τα ξενοδοχεία, σε µια περίοδο µάλιστα που η τουριστική βιοµηχανία αντιµετωπίζει προβλήµατα λόγω του κορονοϊού, καθώς και της κρίσης στην Ουκρανία.

Επιπρόσθετα, σε άλλα αγαθά και υπηρεσίες επιβλήθηκαν αυξήσεις της τάξης του 1,9%.