Αλεξάντρα Βάγιερσταλλ: Χορογραφώ για να δημιουργήσω ένα κοινό έδαφος μεταξύ κοινού και θεάματος

Συνέντευξη στον Αντώνη Γεωργίου
Η χορογράφος Αλεξάντρα Βάγιερσταλλ με μια μακρόχρονη, συνεχή και αξιόλογη παρουσία στο σύγχρονο χορό της Κύπρου παρουσιάζει στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Κύπρια 2016 την παραγωγή της A City Seeking Its Bodies και «προσπαθεί να δώσει υπόσταση σε μέρη εγκαταλελειμμένα, να ανακαλύψει ό,τι έχει κρυφτεί». Το κομμάτι, ένα «μινιμαλιστικό κομμάτι επιστημονικής φαντασίας», θα παρουσιαστεί στις 9 και 10 Σεπτεμβρίου στο Θέατρο ΘΟΚ με τη συμβολή μιας μεγάλης πολυεθνικής ομάδας συντελεστών, με τους χορευτές «να δρουν ως προφήτες που υφαίνουν το μέλλον». Μιλάμε με την Αλεξάντρα Βάγιερσταλλ για αυτή την παραγωγή αλλά και για την επαφή της από μικρή με τον σύγχρονο χορό. Oπως μας δήλωσε, παρόλο που ζει και δραστηριοποιείται έντονα στο εξωτερικό, έχει μια «βαθιά σχέση αναφοράς σε πολλά επίπεδα» με την Κύπρο και θεωρεί τον εαυτό της μέρος του σύγχρονου χορού του.

Αλεξάντρα Βάγιερσταλλ
Από μικρή βίωσα το χορό και τις εφαρμογές του στο κοινωνικο-πολιτικό πλαίσιο
Χορογραφώ για να δημιουργήσω ένα κοινό έδαφος μεταξύ κοινού και θεάματος

Μίλησέ μας λίγο για την παράσταση που θα παρουσιάσεις στο Φεστιβάλ Κύπρια.

To A City Seeking Its Bodies είναι ένα έργο διάλογος ανάμεσα σε διάφορες φόρμες τέχνης, όπως μουσικής σύνθεσης του διεθνούς φήμης πιανίστα και συνθέτη Hauschka, της εικαστικού καλλιτέχνη Μαριάννας Χριστοφίδου, της κίνησης και της χορογραφίας με τη συμβολή έξι ταλαντούχων χορευτών. Η παράσταση  A City Seeking Its Bodies (Μια πόλη αναζητεί τα σώματά της) προσπαθεί να δώσει υπόσταση σε μέρη εγκαταλελειμμένα, να αποκαλύψει ο ́,τι έχει κρυφτεί, να δημιουργήσει συνέχεια, μετατροπή και διακοπή. Αυτό το κομμάτι δημιουργεί έναν ουτοπικό χώρο σαν ποίηση, μια συμβίωση ανάμεσα στους ανθρώπους και στο περιβάλλον. Σαν ένα μινιμαλιστικό κομμάτι επιστημονικής φαντασίας – η παράσταση κινείται σε μια λεπτή γραμμή ανάμεσα στη μυθοπλασία και την πραγματικότητα. Οι χορευτές δρουν ως προφήτες που υφαίνουν το μέλλον και, κινώντας σκέψεις και συναισθήματα, οδηγούν το θεατή σε μια εναλλακτική πραγματικότητα, σε ένα διαφορετικό και απρόβλεπτο μέλλον, που συνυπάρχει με το παρόν μας.

«Σαν ένα μινιμαλιστικό κομμάτι επιστημονικής φαντασίας», πώς το εννοείς;

Εδώ σε αντίθεση με το  hard core (σκληροπυρηνικό) science fiction αναφέρομαι στο μίνιμαλ/soft science fiction το οποίο αντλεί ιδέες από τις ήπιες επιστήμες όπως φιλοσοφία, ψυχολογία, πολιτικές επιστήμες κι ανθρωπολογία.

Ποιοι είναι οι συντελεστές της παραγωγής αυτής;

Η χορογραφία και η ιδέα είναι δική μου, ενώ όπως ανάφερα η μουσική σύνθεση είναι του Hauschka και το βίντεο της Μαριάννας Χριστοφίδου. Ο σχεδιασμός φωτισμού είναι του Ansgar Kluge, κοστούμια και σκηνικά δικά μου και του Horst Waierstall και στη διεύθυνση παραγωγής είναι μαζί μου η Judith Jaeger και ο Γιάγκος Χατζηγιάννη. Χορεύουν οι Dani Brown, Ευαγγελία Ράντου, Χάρης Κούσιος, Eldad Ben Sasson, Damien Fournier και Renan Martins.

Μια «πολυεθνική» πολυπολιτισμική ομάδα. Eχει αυτό επίδραση στο τελικό αποτέλεσμα;

Πρόκληση για μένα δεν  είναι και ούτε ήταν να φτιάξω ένα έργο πολυπολιτισμικής ομάδας τύπου μωσαϊκού ανθρώπων και  τεχνικών, αλλά πώς  μπορώ με αυτούς τους έμπειρους  διαφορετικούς χορευτές  να συνεχίσω την κινησιολογική  μου έρευνα με άξονα τη θεματική του έργου και του εκάστοτε έργου.

A City Seeking Its Bodies: Αυτό το κομμάτι δημιουργεί έναν ουτοπικό χώρο σαν ποίηση, μια συμβίωση ανάμεσα στους ανθρώπους και στο περιβάλλον. Σαν ένα μινιμαλιστικό κομμάτι επιστημονικής φαντασίας – η παράσταση κινείται σε μια λεπτή γραμμή ανάμεσα στη μυθοπλασία και την πραγματικότητα

Σε ενδιαφέρει να δουλεύεις με συντελεστές από διαφορετικές χώρες;

Τις ακροάσεις για αυτό το έργο τις έκανα στη Γερμανία και το κίνητρό  μου καταρχήν δεν ήταν τόσο για να βρω χορευτές από διάφορες εθνικότητες όσο να βρω ώριμους και έμπειρους  χορευτές. Αν και παραμένει γεγονός ότι μου αρέσει να δουλεύω με χορευτές από διάφορες χώρες, γιατί αυτό βρίσκω ότι εμπλουτίζει και εμπνέει τη διαδικασία της δουλειάς μου. Σε αυτό το έργο από τις 400 αιτήσεις που έλαβα επέλεξα άτομα που  πίστευα ότι θα έδεναν μεταξύ τους. Επέλεξα χορευτές που όχι μόνο έρχονται από διάφορες χώρες, αλλά έρχονται και από διαφορετικές σχολές εκπαίδευσης στο χορό.

Oπως τον  Damien Fournier από τη Γαλλία, o οποίος έρχεται από το χώρο του τσίρκου και ακροβατικών και δέκα χρόνια συνεργάτης χορευτής του Sidi Larbi Cherkaoui, τον Eldad Ben Sasson, από το Ισραήλ, χορευτή της ομάδας Batsheva του Ohad Naharin, την Ευαγγελία Ράντου από την Κέρκυρα απόφοιτο της Κρατικής Σχολής Αθηνών και χορεύτρια, συνεργάτιδα  του Δημήτρη Παπαϊωάννου, τον  Renan Martins από τη Βραζιλία , απόφοιτο του PARTS και χορευτή με την Anne Teresa de Keersmaeker/Βέλγιο, τον Kύπριο Χάρη Κούσιο που ζει και εργάζεται μεταξύ Κύπρου και Ελλάδας και την Aμερικανίδα  Dani Brown απόφοιτο του Artez Ολλανδίας και τώρα  χορεύτρια performer στο Βερολίνο.

Τι σε τράβηξε στο χορό; Τι επιδιώκεις με τη χορογραφία;

Ο κλασικός χορός ήταν κάτι που δεν είχα ασχοληθεί πολύ στην παιδική και εφηβική μου ηλικία σαν εκπαίδευση. Ο σύγχρονος χορός όμως, από τη μητέρα μου, όπως και η συνάντηση του χορού και των εικαστικών, μέσα από τις αρτ περφόρμανς του πατέρα μου, ήταν το άμεσο περιβάλλον μου. Συχνά πυκνά στο σπίτι μας φιλοξενούνταν άνθρωποι μεγάλα ονόματα από τους χώρους της μουσικής, των εικαστικών, του θεάτρου και του χορού. Oταν ήμουν 9 χρονών είδα τον Steve Paxton το 1989 να χορεύει το Goldberg Variations στο παλιό Σιαντεκλαίρ στη Λευκωσία και 8 χρόνια πιο μετά καθοριστικό γεγονός για μένα ήταν το να βρίσκομαι στην ομάδα του Steve Paxton, εφαρμογής του contact improvisation για άτομα με αναπηρίες  όρασης και μη στη Σχολή Τυφλών και της μεθόδου του, το Touchdown Dance, ως μέρος των μαθημάτων του προγράμματος εδώ στην Κύπρο, του Εxtended Μobility. Το πρόγραμμα αυτό περιείχε και παραστάσεις χορού για άτομα με αναπηρία και μη στο Θέατρο Φάλκον.

Από μικρή βίωσα το χορό και τις εφαρμογές του στο κοινωνικο- πολιτικό πλαίσιο. Oλα αυτά μου έδωσαν μια πλατιά αντίληψη για το σύγχρονο χορό σε μια ηλικία που μόλις τελείωνα το Λύκειο. Το να ακολουθήσω το χορό ήταν πρόκληση για μένα μα δεν ήταν μια απόφαση εύκολη. Πιστεύω η ενθάρρυνση του Steve Paxton να ακολουθήσω την επιθυμία μου που τότε άρχισα δειλά να εκφράζω, βοήθησε να το τολμήσω. Η αγάπη μου για τη σύνθεση, η εκπαίδευσή μου στη μουσική και το πιάνο, η περιέργειά μου για τη φιλοσοφία, την ιστορία και τη γεωμετρία ήταν επίσης  καθοριστικές συνιστώσες ως προς το να ακολουθήσω τη Χορογραφία ως ειδικότητα.

Χορογραφώ για να δημιουργήσω ένα κοινό έδαφος μεταξύ κοινού και θεάματος. Eνα χώρο αλληλεπίδρασης μεταξύ δρώμενου και κοινού με στόχο τη συνειδητότητα- την αφύπνιση στον παρόντα χρόνο. Ναι, σκέφτομαι τον θεατή, τους χρόνους που χρειάζεται για να μπορέσει να αφεθεί να βιώσει, να γίνει ένα με το δρώμενο της παράστασης. Ο χρόνος, ο παρόντας χρόνος,  η πρόσκληση!

Τι άλλο ετοιμάζεις αυτό τον καιρό, ποια τα επόμενά σου σχέδια;

Θα έχω δύο πρεμιέρες το  φθινόπωρο. Η πρώτη τον Οκτώβρη στη Φιλαρμονική της Κολωνίας με το έργο Sixteen Dances for soloist and company of three σε μουσική του John Cage με το μουσικό σύνολο Musikfabrik με μαέστρο τον Ilan Volkov. Η δεύτερη θα γίνει τον Νοέμβρη σε συνεργασία πάλι με τον Hauschka και έξι χορευτές στο Tanzhaus nrw όπου είμαι resident Factory Artist. Θα έχουμε παράλληλα παραστάσεις στο Δουβλίνο στο Dance house στην Ιρλανδία, στο Παρίσι στα πλαίσια του «Parades» Festival for Performance-Art στο Λούβρο και του International Contemporary Art Fair FIAC, όπως επίσης και στο Kampnagel στο Αμβούργο.

Μένεις στη Γερμανία αλλά με συχνή παρουσία στην Κύπρο. Πώς κρίνεις το τοπίο του σύγχρονου χορού στην Κύπρο;

Η Κύπρος για μένα είναι σημαντική αναφορά μέσα από τους θεσμούς που προσφέρει. Δεν είναι ο ρόλος μου να κρίνω το τοπίο του σύγχρονου χορού εφόσον θεωρώ τον εαυτό μου μέρος αυτού. Χαιρετώ όλους τους θεσμούς που δημιουργήθηκαν για την υποστήριξη του Χορού–Τέχνη στην Κύπρο όπως το θεσμό της Πλατφόρμας Χορού, Πρόγραμμα Τερψιχόρη, το Καλοκαιρινό Φεστιβάλ στη Λεμεσό, το Νo Βody festival, το Διεθνές Φεστιβάλ Τεχνών Κύπρια  και  τη δημιουργία των Στεγών Χορού Λευκωσίας και Λεμεσού. Η Κύπρος για μένα είναι η χώρα στην οποία μεγάλωσα, μια βαθιά σχέση αναφοράς σε πολλά επίπεδα.