Άλκη Ζέη: Δυστυχώς υπάρχουν ακόμα παιδιά που ωριμάζουν μέσα σε πόλεμο

Συνέντευξη στον Αντώνη Γεωργίου
Ενα βιβλίο με το οποίο χιλιάδες παιδιά μεγάλωσαν, μια ιστορία που μας συγκίνησε και ακόμα συγκινεί. O Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου ανεβάζει το γνωστό και αγαπημένο βιβλίο χιλιάδων παιδιών, Ο Μεγάλος Περίπατος του Πέτρου, σε σκηνοθεσία Τάκη Τζαμαργιά και η συγγραφέας του έργου Aλκη Ζεη μίλησε στον Ορίζοντα λίγο πριν την πρεμιέρα του έργου, για το βιβλίο που ακόμα την συγκινεί, μια και «σε κάθε σελίδα του υπάρχει ένα κομμάτι από την ίδια», αλλά και τη σιγουριά της για την επιτυχία της παράστασης στην Κύπρο.

AΛΚΗ ΖΕΗ
Δυστυχώς υπάρχουν ακόμα παιδιά που ωριμάζουν μέσα σε πόλεμο

Αν δεν ξέρεις την Ιστορία, δεν μπορείς να εξηγήσεις το σήμερα

Είναι ένα βιβλίο που συνεχίζει να συγκινεί όπως φαίνεται και από τη μεγάλη επιτυχία που είχε το ανέβασμά του στο θέατρο στην Ελλάδα αλλά και η απόφαση για το ανέβασμά του τώρα στην Κύπρο.

Νομίζω τα παιδιά τα ενδιαφέρει ο ίδιος ο Πέτρος που ξεκινάει από ένα ξέγνοιαστο παιδάκι και ωριμάζει σιγά – σιγά, τον ωριμάζουν οι δύσκολες συνθήκες, η Κατοχή και η Αντίσταση και τα παιδιά διαβάζοντάς τον ωριμάζουν μαζί του. Τι να πω, για να κρατάει τόσα χρόνια αυτό το βιβλίο κάτι υπάρχει σε αυτό μάλλον.

Συνεχίζει το βιβλίο να συγκινεί και σας την ίδια;

Σε κάθε σελίδα του βιβλίου υπάρχει ένα κομμάτι από μένα. Eχω περάσει όσα πέρασε ο Πέτρος. Δεν υπάρχει κάτι φανταστικό στο βιβλίο, τα έχω ζήσει έστω και πιο μεγάλη κι εγώ κι ολόκληρη η γενιά μου, εννοώ πως η ζωή μας ήτανε ο πόλεμος, η Κατοχή και η Αντίσταση. Ως εκ τούτου ναι, πάντα συγκινούμαι όταν θυμάμαι την εποχή εκείνη που αφηγείται το βιβλίο, νιώθω να υπάρχω σε κάθε σελίδα του.

Το ίδιο νιώθετε και για τα άλλα βιβλία σας φαντάζομαι.

Κάθε μου βιβλίο το αγαπώ ξεχωριστά.

Με το βιβλίο σας θελήσατε να μιλήσετε για την Αντίσταση, που εκείνη την εποχή ήταν σε μεγάλο βαθμό «αποσιωπημένη». Yπάρχει παρόμοια ανάγκη στην εποχή μας να ειπωθούν ίσως αλήθειες που δεν λέγονται;

Yστερα από μια απουσία μου από την Ελλάδα, όταν γύρισα το 1964 διαπίστωσα πως τα παιδιά δεν ήξεραν σχεδόν τίποτα για τον πόλεμο -έξω από το «όχι» του Μεταξά- ούτε και τη μεγάλη αντίσταση της χώρας μας στον κατακτητή. Oσον αφορά το σχολείο, αυτά τα γεγονότα και κυρίως η Αντίσταση ήτανε τελείως έξω από το σχολικό πρόγραμμα και ούτε επιτρεπόταν στους δασκάλους να μιλάνε γι’ αυτή την Ιστορία. Eτσι έγραψα το βιβλίο αργότερα και ενώ ήμουν πάλι έξω από την Ελλάδα, εξαιτίας της Χούντας, γι’ αυτό το λόγο, επειδή είδα πόσο λίγο τα παιδιά ήξεραν την ιστορία εκείνης της εποχής. Νομίζω καλό είναι τα παιδιά να μαθαίνουν την ιστορία γιατί αν δεν ξέρεις την Ιστορία δεν μπορείς να εξηγήσεις το σήμερα. Δεν μου είναι εύκολο να γράψω για τη σημερινή εποχή. Πρέπει να περάσουν χρόνια από κάποιο γεγονός για να μπορείς να γράψεις γι’ αυτό, πρέπει να το αφομοιώσεις και να το δεις με ψύχραιμο μάτι.

Νομίζω καλό είναι τα παιδιά να μαθαίνουν την ιστορία γιατί αν δεν ξέρεις την Ιστορία δεν μπορείς να εξηγήσεις το σήμερα.

Μπορούμε να πούμε πως το βιβλίο σας εκτός από διαχρονικό είναι ταυτόχρονα και επίκαιρο;

Επίκαιρο; Δεν συμφωνώ με όσους λένε πως στην Ελλάδα έχουμε τώρα πείνα σαν τότε ή κατοχή. Eχουμε τρομερές δυσκολίες, αλλά δεν συγκρίνονται με εκείνη την εποχή, εκείνη η εποχή ήταν εντελώς ξεχωριστή. Αλλά και αυτή είναι δύσκολη. Πολύ. Υπάρχουν δυστυχώς γύρω μας πόλεμοι γενικότερα, προσφυγιά, παιδιά που ωριμάζουν μέσα σε πόλεμο, αυτό είναι τρομερό.

Πιστεύετε πως ο Τάκης Τζαμαργιάς διάβασε «σωστά», ή μάλλον «καίρια», το έργο σας στην παράσταση της Αθήνας;

Eχω απόλυτη εμπιστοσύνη στον κ. Τζαμαργιά αλλά και στον κ. Κυριακίδη που είναι στη διασκευή του βιβλίου. Hταν πολύ καλή η παράσταση στην Αθήνα, δεν απομακρύνθηκαν από το βιβλίο, αλλά έδωσαν και το στίγμα τους, ήμουν πολύ ικανοποιημένη από τη διασκευή και τη σκηνοθεσία και είμαι σίγουρη πως και στην Κύπρο θα πάει το ίδιο καλά. Γιατί ένα βιβλίο μπορεί να καταστραφεί στη σκηνή.

Θυμάμαι ένα καθηγητή μου, όταν σπούδαζα στη Μόσχα, που με συμβούλευε ποτέ να μην δοκιμάσω να διασκευάσω ένα δικό μου βιβλίο για το θέατρο ή τον κινηματογράφο, διότι όταν είναι δικό σου το βιβλίο, είσαι τόσο συνδεδεμένος μαζί του που δεν μπορείς να το αξιολογήσεις και επιπλέον είναι άλλη γλώσσα η θεατρική και η κινηματογραφική. Δίκαιο είχε. Ανέβηκαν σίριαλ με τα έργα μου ή έγιναν θεατρικές διασκευές, δεν ανακατεύθηκα ποτέ και ίσως γι’ αυτό, επειδή οι καλλιτέχνες δεν με είχαν πάνω από το κεφάλι τους, έκαναν πάντα τόσο καλά τη δουλειά τους!

Eχει για σας κάτι ιδιαίτερο το γεγονός πως η θεατρική διασκευή του έργου ανεβαίνει στην Κύπρο;

Eρχομαι πολύ συχνά στην Κύπρο και σε σχολεία και σε βιβλιοπωλεία και ξέρω πως στην Κύπρο ο Μεγάλος περίπατος του Πέτρου διδασκόταν στα σχολεία σχεδόν 30 χρόνια, υπάρχουν χιλιάδες που το διάβασαν και κάποιοι θα έρθουν με τα δικά τους παιδιά πια να το δουν. Πιστεύω θα συγκινηθούν βλέποντας την παράσταση και αυτό με τη σειρά του με συγκινεί και μένα την ίδια και με γεμίζει με χαρά τόσο επειδή το βιβλίο ανεβαίνει και εδώ όσο και γιατί ανεβαίνει σε αυτή τη διασκευή και από τον Τάκη Τζαμαργιά.