Αλλάζει η φόρμουλα για υπολογισμό της διατροφής σε περίπτωση διαζυγίου

• Κανένας εκ των συζύγων δεν θα μπορεί να διαθέσει καθ’ οιονδήποτε τρόπο την οικογενειακή στέγη χωρίς τη συγκατάθεση του άλλου

• Το Δικαστήριο θα δύναται αυτεπαγγέλτως να διατάξει την υποχρεωτική συμμετοχή των γονέων σε προγράμματα ψυχοθεραπείας

• Εισάγεται το συναινετικό διαζύγιο και η κοινή επιμέλεια με εξ ημισείας φύλαξη

Αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο εκδίδονται τα διαζύγια, αλλά τη φόρμουλα με την οποία διευθετούνται διαφορές, όπως τα περιουσιακά θέματα, η διατροφή και η ευθύνη φύλαξης των παιδιών, προβλέπει πακέτο νομοσχεδίων, το οποίο θα συζητηθεί την ερχόμενη Τετάρτη 24 Μαρτίου 2021 στην Επιτροπή Νομικών της Βουλής.

Μεταξύ άλλων, εισάγεται το συναινετικό διαζύγιο και η κοινή επιμέλεια με εξ ημισείας φύλαξη, αλλά και η δυνατότητα του Δικαστηρίου να διατάσσει αυτεπάγγελτα την υποχρεωτική συμμετοχή των γονέων σε προγράμματα ψυχοθεραπείας. Εισάγεται επίσης πρόνοια με βάση την οποία κανένας εκ των συζύγων δεν θα μπορεί να διαθέσει καθ’ οιονδήποτε τρόπο την οικογενειακή στέγη χωρίς τη συγκατάθεση του άλλου.

Σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση, η οποία συνοδεύει το πακέτο νομοσχεδίων, οι πιο σημαντικές αλλαγές είναι οι ακόλουθες:

• Αναθεωρείται η διαδικασία που ακολουθείται ενώπιον του Οικογενειακού Δικαστηρίου, ώστε από τη μια με την εξοικονόμηση χρόνου να προωθείται η εκδίκαση υποθέσεων κατά ταχύτερο τρόπο και από την άλλη το Δικαστήριο να προστατεύει περαιτέρω τα δικαιώματα του παιδιού, όπως αυτά αναγνωρίζονται σε διεθνείς συμβάσεις.

• Ρυθμίζονται θέματα που σχετίζονται με τους λόγους διαζυγίου και εισάγεται το συναινετικό διαζύγιο.

• Ενδυναμώνεται η προστασία της οικογενειακής στέγης, με πρόνοια ότι κανένας εκ των συζύγων δεν θα μπορεί να διαθέσει καθ’ οιονδήποτε τρόπο την οικογενειακή στέγη χωρίς τη συγκατάθεση του άλλου.

• Καθορίζονται αποτελεσματικότερες διαδικασίες συγκέντρωσης πληροφοριών για την περιουσιακή κατάσταση του/της συζύγου για σκοπούς υπολογισμού της διατροφής και αναθεωρείται το τεκμήριο συνεισφοράς του ενός συζύγου στην αύξηση περιουσίας από το ένα τρίτο στο ένα δεύτερο της αύξησης.

• Στις περιπτώσεις τέκνου θύματος βίας στην οικογένεια, ο άλλος γονέας θα δύναται από μόνος του να ζητήσει την παρακολούθηση του τέκνου θύματος από ειδικούς εμπειρογνώμονες και την παροχή υπηρεσιών στήριξης και αποκατάστασής του.

• Το Δικαστήριο θα δύναται αυτεπαγγέλτως να διατάξει την υποχρεωτική συμμετοχή των γονέων σε εκπαιδευτικά ή και θεραπευτικά προγράμματα, ή και προγράμματα ψυχοθεραπείας ή ψυχολογικής στήριξης, ή την παροχή συμβουλευτικής ή ψυχολογικής στήριξης στο παιδί χωρίς να απαιτείται η συγκατάθεση των γονέων.

• Ρυθμίζεται η δυνατότητα υποβολής αίτησης για συνέχιση της καταβολής διατροφής τόσο από τον δικαιούχο όσο και από τον γονέα ή το Διευθυντή Τμήματος Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας, μετά την ενηλικίωση του τέκνου, στις περιπτώσεις όπου ειδικές περιστάσεις το επιβάλλουν.

• Σε οποιαδήποτε δικαστική ή άλλη διοικητική διαδικασία το παιδί δύναται να ακουστεί και να εκφράσει ελεύθερα τη γνώμη του σχετικά με οποιοδήποτε θέμα το ενδιαφέρει.

• Διασφάλιση του δικαιώματος του παιδιού να παραμένει με τους γονείς του με την εισαγωγή της κοινής επιμέλειας (εξ ημισείας φύλαξης), εκτός σε περιπτώσεις όπου ο χωρισμός αυτός είναι αναγκαίος για το υπέρτατο συμφέρον του παιδιού.

• Σεβασμός στο δικαίωμα του παιδιού που ζει χωριστά από τους γονείς του ή από τον ένα από αυτούς να διατηρεί κανονικά προσωπικές σχέσεις και να έχει επικοινωνία με τους δύο γονείς μέσω της υποχρέωσης που έχει ο γονέας να επικοινωνεί με το παιδί του.

• Σε περιπτώσεις λύσης του γάμου ή σε περιπτώσεις όπου οι γονείς είναι εν διαστάσει, αναγνώριση εξ ημισείας της επιμέλειας του παιδιού και από τους δύο γονείς, με το πρόγραμμα επιμέλειας του παιδιού να καθορίζεται αναλυτικά στο διάταγμα του Δικαστηρίου.

Όπως αναφέρεται, με το πακέτο νομοσχεδίων δίνεται η δυνατότητα για αναζήτηση εμπειρογνωμοσύνης από ειδικούς, η ετοιμασία εκθέσεων για την αξιολόγηση του συμφέροντος του παιδιού και του τρόπου εφαρμογής του διατάγματος γονικής μέριμνας, καθώς και η παραπομπή των γονέων σε υποχρεωτική συμμετοχή σε εκπαιδευτικά ή και θεραπευτικά προγράμματα, αν αυτό είναι προς όφελος των σχέσεων γονέων και τέκνων.

Αναφέρεται επίσης ότι με στόχο την ταχύτερη διεκπεραίωση των υποθέσεων με την εξοικονόμηση δικαστικού χρόνου κατατέθηκε ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών η Δέκατη Τρίτη τροποποίηση του Συντάγματος, όπου σκοπείται η τροποποίηση του άρθρου 111, ώστε η σύνθεση του Οικογενειακού Δικαστηρίου σε αιτήσεις διαζυγίων να αποτελείται από ένα δικαστή αντί τριών. Συνεπακόλουθα, οι συνεπακόλουθες και ανάλογες τροποποιήσεις έχουν περιληφθεί και στον Περί Οικογενειακών Δικαστηρίων Νόμο (Ν.23/1990).

Αναφέρεται ακόμη ότι προωθείται παράλληλα η τροποποίηση του Περί Οικογενειακών Δικαστηρίων Νόμου (Ν.23/1990) με τη συμπερίληψη των θρησκευτικών ομάδων, όπου τα διαζύγια για τις θρησκευτικές ομάδες θα εκδίδονται από τα Οικογενειακά Δικαστήρια και όχι από τα Επαρχιακά Δικαστήρια. Όπως σημειώνεται, οι δικαστές των Οικογενειακών Δικαστηρίων έχουν εξειδικευμένη γνώση και μπορούν να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα που προκύπτουν στα πλαίσια των διαζυγίων που αφορούν γάμους που τελούνται από τις θρησκευτικές ομάδες.

Σημειώνεται ότι πολλά μέλη της Επιτροπής Νομικών έχουν καταθέσει προτάσεις για βελτίωση του πακέτου, ώστε να αντιμετωπιστούν διάφορα ζητήματα.