Άμος Οζ : Ένας υπέρμαχος της ειρήνης

Σε ηλικία 79 ετών έφυγε από τη ζωή ο σπουδαίος συγγραφέας

Συγγραφέας, πανεπιστημιακός, δημοσιογράφος από το Ισραήλ. Μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της εποχής μας, τόσο για τη θέση που κατέχει στο χώρο των γραμμάτων, όσο και για τη στράτευσή του στην υπόθεση της ειρήνης.

Ο Ισραηλινός συγγραφέας Άμος Οζ, ίσως ο σπουδαιότερος στην χώρα του και από τους κορυφαίους σύγχρονους λογοτέχνες, πέθανε από καρκίνο σε ηλικία 79 ετών, την Παρασκευή. «Σε εκείνους που τον αγαπούν, σας ευχαριστώ», έγραψε η Φάνια Οζ-Σάλτσμπεργκερ στο Twitter.

Γεννήθηκε ως Άμος Κλάουσνερ στις 4 Μαΐου 1939 στην Ιερουσαλήμ από γονείς της εβραϊκής διασποράς. Μετά το θάνατο της μητέρας του και σε ηλικία 15 ετών πηγαίνει να ζήσει σε κιμπούτς (εβραϊκή κολεκτίβα). Τότε αλλάζει το επίθετό του σε Οζ, που στα εβραϊκά σημαίνει δυνατός. Θα ζήσει και θα δουλέψει σε κιμπούτς έως το 1986, οπότε εξαιτίας του άσθματος του γιου του θα αναγκαστεί να την εγκαταλείψει. Πολλά από τα μυθιστορήματά του έχουν ως τόπο δράσης είτε τα κιμπούτς είτε την Ιερουσαλήμ και χρησιμεύουν ως μικρόκοσμος της ισραηλινής κοινωνίας.

Στα τέλη της δεκαετίας του ’50, ο Οζ θα κληθεί να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία σε μία εποχή που το νεοσύστατο κράτος του Ισραήλ προσπαθεί να ορθοποδήσει. Κατά τη διάρκεια του Πολέμου των 6 Ημερών, το 1967, ανακλήθηκε από την εφεδρεία και ήταν διοικητής άρματος μάχης.

Την ίδια χρονιά με άρθρο του στην εφημερίδα του Εργατικού Κόμματος «Νταβάρ» υποστηρίζει ότι η λύση του Μεσανατολικού βρίσκεται στην ύπαρξη δύο ξεχωριστών κρατών και όχι στην αλληλοεξόντωση Παλαιστινίων και Ισραηλινών. 10 χρόνια αργότερα θα είναι ένα από τα ιδρυτικά μέλη της ειρηνιστικής οργάνωσης «Peace Now». H συλλογή άρθρων του «Το Ισραήλ, η Παλαιστίνη και η ειρήνη» (εκδ. Καστανιώτης) μάς αποκαλύπτει τις απόψεις του για το θέμα.

Το 1968 κυκλοφορεί το μυθιστόρημά του «Ο Μίχαελ μου» (εκδ. Καστανιώτης), με ηρωίδα μία νεαρή Εβραία, που ζει μία ήρεμη και άνετη ζωή με τον σύζυγό της, αλλά βασανίζεται από επιθυμίες και φαντασιώσεις. Το βιβλίο αυτό αποτέλεσε το διαβατήριο του Οζ προς τη διεθνή καταξίωση.

Το 2004 κυκλοφόρησε και στα ελληνικά το πολυσέλιδο μυθιστόρημά του «Ιστορία αγάπης και σκότους» (εκδ. Καστανιώτη). Ένα έργο επικό, αλλά και χαμηλόφωνο, εν πολλοίς αυτοβιογραφικό, που θεωρείται το αριστούργημά του.

Στα ελληνικά κυκλοφορούν ακόμη τα μυθιστορήματά του «Νύχτα στο Τελ Κεντάρ» (εκδ. Καστανιώτης), «Το μαύρο κουτί» (εκδ. Ψυχογυιός), «Η ίδια θάλασσα» (εκδ. Καστανιώτη), «Η Γυναίκα, που γνώρισα» (εκδ. Ψυχογυιός), «Εικόνες από τη ζωή στο χωριό» (εκδ. Καστανιώτη) και το παιδικό «Σούμχι: Μια ιστορία για την αγάπη και την περιπέτεια» (εκδ. Καστανιώτη).

Στο έργο του Οζ, η ιστορία της πατρίδας του είναι διαρκώς παρούσα. Κοινός τόπος στα γραπτά του, μυθιστορήματα και δοκίμια, η εξερεύνηση της ανθρώπινης φύσης, με τις αδυναμίες, αλλά και το μεγαλείο της διαφορετικότητάς της και η αποφασιστικότητά του να μιλήσει τη γλώσσα της αλήθειας, οποιονδήποτε κι αν αυτή ενοχλεί.

Ο Άμος Οζ αφιέρωνε το χρόνο του στη διδασκαλία, το γράψιμο, αλλά και στην εκστρατεία για την ειρήνευση στη Μέση Ανατολή. Τα κείμενά του έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από 45γλώσσες του κόσμου.

 

Το μαύρο κουτί

Ο γάμος της Ιλάνα και του Άλεξ καταλήγει σε ένα οδυνηρό διαζύγιο. Μετά από επτά χρόνια απόλυτης σιωπής, η Ιλάνα αποφασίζει να γράψει στον πρώην άντρα της για να τον ενημερώσει για την προβληματική συμπεριφορά του γιου τους Μπόαζ και να ζητήσει τη βοήθειά του. Είναι η αρχή ενός συναρπαστικού μυθιστορήματος, όπου ο Άμος Οζ αφηγείται την ιστορία μιας μεγάλης αλλά χαμένης αγάπης μέσα από μια σειρά σοβαρών και ειρωνικών, κωμικοτραγικών και απεγνωσμένων, τυπικών αλλά και βαθιά ερωτικών επιστολών, απεικονίζοντας ταυτόχρονα την πραγματικότητα της ισραηλινής κοινωνίας, λίγα χρόνια μετά τον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ. […] (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

 

Εικόνες από τη ζωή στο χωριό

 

Στο βιβλίο του Άμος Οζ ο αναγνώστης εισέρχεται σ’ ένα «πλεκτό» από βινιέτες που εξυφαίνονται σ’ ένα φανταστικό χωριό που βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από το Τελ Αβίβ. Ο κεντρικός χαρακτήρας καθεμιάς από αυτές εισβάλλει σε μιαν επόμενη ως δευτερεύουσα παρουσία, κι έτσι δημιουργείται η αίσθηση μιας κοινότητας μικρής έκτασης, όπου κάθε κάτοικος γνωρίζει επακριβώς τις κινήσεις του άλλου. Οι ήρωες μιλούν μόνον όταν πρόκειται να πουν τα απολύτως απαραίτητα, όμως οι σιωπές που παρεμβάλλονται υπογραμμίζουν μια διαρκώς επικείμενη απειλή. Το χωριό μοιάζει με τις μικροσκοπικές πλαστικές φάρμες των παιδικών παιχνιδιών, όπου τα ανθρωπάκια, τα ζωάκια, τα υποστατικά και τα οχήματα είναι έρμαια της φαντασίας του παιδιού. Αίφνης επανεμφανίζονται τα πουλιά και τα ζώα που είχαν εγκαταλείψει το άλλο χωριό, εκείνο του βιβλίου του Άμος Οζ: Ξαφνικά στα βάθη του δάσους. Όμως παραμένει το καφκικό, «άβολο» συναίσθημα πως κάτι περίεργο συμβαίνει.

 

 

 

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy