Aμπελοπούλια: Ένας μεζές εκατομμυρίων

Μαφιόζικες απειλές, μαύρη αγορά και παράδοση

Του Δημήτρη Παλμύρη

Για ακόμη μια φορά οι πράξεις του πρώην βουλευτή του Δημοκρατικού Συναγερμού, κ. Ευγένιου Χαμπουλλά, έχουν φέρει το ζήτημα της παράνομης θήρευσης και του εμπορίου αμπελοπουλιών στην επικαιρότητα. Όμως οι νέες του πράξεις φαίνεται να έχουν συνέπειες, καθώς, όπως δήλωσαν στην «Κυριακάτικη Χαραυγή» οι ακτιβιστές της Επιτροπής Κατά της Σφαγής Πουλιών (CABS), είναι αποφασισμένοι να κινηθούν νομικά εναντίον του για τις απειλές «να τους σπάσουν τα κόκκαλά τους».

Το στέλεχος του ΔΗΣΥ, προφανώς ενθαρρυμένο από την πολιτική στήριξη (ή ανοχή) αλλά και την ατιμωρησία του -όταν αυτός αναρτούσε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης φωτογραφίες από τα δείπνα του με το «γλυκύτατο» μεν παράνομο δε έδεσμα- πέρασε στο στάδιο της δημόσιας απειλής των ακτιβιστών, που φύσει και θέσει καταγγέλλουν στις Υπηρεσίες την παράνομη θήρευση.

«Σπάστε τους τα κόκκαλα όπου κι αν τους συναντάτε. Αν δεν μπορείτε, καλέστε με και θα σας βοηθήσω», είχε γράψει ο κ. Χαμπουλλάς στο διαδίκτυο. Παρά το γεγονός πως αργότερα αφαίρεσε τη σχετική ανάρτηση, όπου ουσιαστικά φαίνεται να υποκινούσε σωματική βία, ακτιβιστές της CABS μάς ενημέρωσαν πως δεν έχει προβεί μέχρι στιγμής σε κάποια απολογία. Οι ίδιοι φαίνεται να είναι αποφασισμένοι να οδηγήσουν τον κ. Χαμπουλλά στα δικαστήρια για τις απειλές αυτές.

«Αυτό το άτομο αρέσκεται στο να προβαίνει σε πράξεις και δηλώσεις λες και είναι υπεράνω του νόμου στην ίδιά του τη χώρα, επομένως ίσως είναι καιρός να αρχίσει να αναλαμβάνει την ευθύνη των όσων γράφει», αναφέρει στην «Κυριακάτικη Χαραυγή» ο Ιταλός ακτιβιστής της CABS Αντρέα Ρουτιλιάνο, συντονιστής της εκστρατείας στην Κύπρο, Ισπανία, Γαλλία και Ιταλία. «Εμείς εξαιτίας όλης της επιθετικότητας που δεχόμαστε αναλαμβάνουμε τις συνέπειες της απόφασής μας να προστατεύουμε τα πουλιά και να “επιβάλουμε” ένα νόμο τον οποίο φαίνεται πως κανένας δεν είναι διατεθειμένος να επιβάλει», συνέχισε ο ίδιος.

Τα δικαστήρια έχουν μιλήσει

Οι απειλές, οι τραυματισμοί αλλά και οι… πυροβολισμοί είναι κάτι με το οποίο οι ακτιβιστές έρχονται αντιμέτωποι, καθώς το κράτος αφήνει σε εθελοντές την επιβολή του δικού του νόμου.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτέλεσε η περίπτωση όπου τον Σεπτέμβρη του 2017, στο Παραλίμνι, ένας άνδρας πυροβόλησε για να εκφοβίσει τους ακτιβιστές. Σύμφωνα με την τότε ανακοίνωση του CABS, ο άνδρας «ήταν υποψήφιος του ΕΛΑΜ στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές. Λίγα λεπτά αργότερα την ομάδα επισκέφθηκαν τέσσερα μέλη του ΕΛΑΜ για να συζητήσουν με τους εθελοντές». Σε ένα άλλο περιστατικό, γυναίκα λαθροθήρας επιτέθηκε σε δύο εθελόντριες της CABS στην Κοφίνου, τραυματίζοντάς τες ελαφρά στην προσπάθειά της να τους αφαιρέσει τα τηλέφωνά τους.

Η δράση των εθελοντών της CABS, όπως και άλλων οικολογικών οργανώσεων, είχε οδηγήσει σε εκνευρισμό λαθροθήρες και φίλους τους, οι οποίοι είχαν προβεί στις δικές τους διαμαρτυρίες, ιδιαίτερα στο Παραλίμνι. Διαμαρτυρίες πραγματοποιήθηκαν και το 2016 μετά την απόφαση των Βρετανικών Βάσεων να αφαιρέσουν ακακίες που χρησιμοποιούνταν για την παγίδευση πτηνών.

Ωστόσο μέχρι σήμερα τα δικαστήρια φαίνεται να έχουν δικαιώσει τη δράση των ακτιβιστών. Το 2014 οι κατηγορίες που απαγγέλθηκαν εναντίον τεσσάρων περιβαλλοντικών της CABS αποσύρθηκαν ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου Αμμοχώστου και οι ακτιβιστές έλαβαν αποζημίωση ύψους €7.000 από έναν παγιδευτή λαθροθήρα, ο οποίος πλήρωσε και πρόστιμο στη Δημοκρατία. Τότε οι λαθροθήρες, που επιτέθηκαν με ρόπαλα και τραυμάτισαν μέλη της CABS, τα κατήγγειλαν στην αστυνομία για καταπάτηση ιδιωτικής ιδιοκτησίας. «Η απόφαση του Δικαστηρίου νομιμοποιεί τις ενέργειες της CABS και του Ιδρύματος για την Προστασία της Βιοποικιλότητας (Foundation ProBiodiversity – SPA), διακηρύσσοντας δημόσια ότι ο περιβαλλοντικός ακτιβισμός δεν είναι έγκλημα», δήλωνε τότε η οργάνωση.

Σε άλλη περίπτωση, το 2014 αθωώθηκε επίσης ακτιβιστής της CABS που είχε καταγγελθεί από καταδικασμένο λαθροθήρα ότι «του απελευθέρωσε τις κότες του», ενώ υπάρχει ακόμη μια περίπτωση καταδίκης προσώπου για επίθεση σε μέλη της οργάνωσης το 2010.

Ο Θεός, ο παππούς και η μαφία

Οι απειλές για το «σπάσιμο κοκκάλων» μπορεί να θυμίζουν σε κάποιους μεθόδους του οργανωμένου εγκλήματος, όπως τουλάχιστον παρουσιάζονται στις ταινίες του Χόλιγουντ.

Ωστόσο η τραγικοκωμική χρήση της μαφιόζικης αυτής απειλής μάς φέρνει στο σημαντικό ζήτημα του μεγάλου ζητήματος της λαθροθηρίας αμπελοπουλιών: Είναι παράδοση από τον παππού στα εγγόνια ή αποτελεί βιομηχανοποιημένη επιχείρηση του οργανωμένου εγκλήματος;

Τόσο το γεγονός πως τα αμπελοπούλια είναι ο ορισμός της «ένοχης απόλαυσης» όσο και το ότι πράγματι η παγίδευσή τους εδράζεται σε παράδοση αιώνων στην παλιά αγροτική Κύπρο, αυτό αφήνει κάποια περιθώρια συμπάθειας για τη λαθροθηρία ή το κυνήγι τους στον κυπριακό πληθυσμό. Στα πλαίσια αυτά έχουμε και γραφικές δηλώσεις όπως του Πρωτοσύγκελου Μητρόπολης Κωνσταντίας – Αμμοχώστου, Αρχιμανδρίτη Αυγουστίνου Καρά, ο οποίος σε μια από τις διαμαρτυρίες κυνηγών και φίλων ανέφερε: «Θέλουμε να συνεχίζουμε την παράδοσή μας. Είναι παράδοση. Δεν είναι ούτε έγκλημα ούτε παράπτωμα. Διότι τότε πρώτος εγκληματίας θα ήταν ο Θεός που τα έστελνε στην έρημο, στους Ισραηλίτες, για να επιβιώσουν».

Ωστόσο στη σημερινή Κύπρο δεν τρέχουμε να σωθούμε από τους Φαραώ, ούτε κυνηγάμε για να προσθέσουμε ένα πιάτο και λίγες θερμίδες στο φτωχικό μας γεύμα. Σήμερα από τα ξόβεργα του προπάππου αγρότη το κυνήγι των αμπελοπουλιών βρίσκεται στα χέρια του βιομηχανοποιημένου οργανωμένου εγκλήματος.

Ο οργανωμένος τρόπος με τον οποίο γίνεται η παγίδευση των πουλιών, οι εκτάσεις των δικτύων, η χρήση συσκευών μίμησης πουλιών, η χρήση drones, η δημιουργία υποδομών ποτίσματος δέντρων για τη χρήση τους στο παράνομο κυνήγι, το βιομηχανικού τύπου καθάρισμα και η  πακετοποίησή τους, μέχρι και οι ιστορίες για άπλωμα δικτύων σε βάρκες για να παγιδεύσουν τα πουλιά πριν καν πατήσουν στο κυπριακό έδαφος, δεν δικαιολογούν την εικόνα του παππού που κυνηγά σε αρμονία με τη φύση.

Αντίθετα, παραπέμπει περισσότερο στην εικόνα που παρουσιάζουν οι αριθμοί του Πτηνολογικού Συνδέσμου Κύπρου, που έκαναν λόγο για 2,5 εκατομμύρια πουλιά που θανατώθηκαν το 2014. Ο τζίρος από αυτή τη βιομηχανία παρουσιάζεται γύρω στα 15 εκατομμύρια ευρώ. Η τιμή μιας δωδεκάδας αμπελοπουλιών στη μαύρη αγορά είναι μερικές δεκάδες ευρώ.

Σε αυτή λοιπόν την εικόνα μαζικής θανάτωσης προς εμπορευματική χρήση προστίθεται και το γεγονός πως τα δίχτυα, ή ακόμα και τα ξόβεργα, δεν επιλέγουν ποια πουλιά θα πιάσουν. Ο Πτηνολογικός αναφέρει για παγιδεύσεις 155 ειδών πτηνών, από τα οποία 82 βρίσκονται στη λίστα για είδη υπό προστασία.

Σε όλα αυτά να προστεθεί πως το 2018 η Μάλτα έχασε υπόθεση στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο στη βάση του ότι παρεκκλίσεις στην προστασία των πουλιών «δεν γίνονται αποδεκτές για λόγους “παράδοσης”».

Πίσω στο χρόνο;

Μετά τις «χαλαρώσεις» (όπως τις ονομάζουν οι ακτιβιστές) στις οποίες προχώρησε η Βουλή το 2017 όσον αφορά τα ξόβεργα και με δεδομένο ότι 3,5 χιλιόμετρα διχτυών για φέτος θεωρούνται μικρότερος αριθμός από τις μαζικές παγιδεύσεις της δεκαετίας του 1990, τίθεται το ζήτημα: Μπορούμε να επιστρέψουμε στην παράδοση αφήνοντας πίσω μας τα δίχτυα και τις άλλες πιο βιομηχανικές μεθόδους και να επιτρέψουμε μόνο τα «βερκά» του παππού;

Η απάντηση στο ζήτημα αυτό, ωστόσο, δεν έχει να κάνει με το τι θα θέλαμε τόσο οι λάτρεις της κυπριακής «κουζίνας» όσο και οι λάτρεις των παραδόσεων. Από τη στιγμή που έχει δημιουργηθεί αγορά και ζήτηση για τα συγκεκριμένα πουλιά, και μάλιστα πολύ κερδοφόρα, ακόμη και η συγκεκριμένη μορφή παγίδευσής τους, πέραν από τους κινδύνους που δημιουργεί για άλλα είδη πουλιών, θα καθοδηγείται πάντα από τους νόμους του κέρδους και θα καλπάζει προς την οικολογική καταστροφή.

Επομένως, ακόμη και οι γνησιότεροι των «παραδοσιολατρών» όταν ασκούν πιέσεις σε πολιτικούς για το ζήτημα δεν οδηγούν σε σεβασμό προς την παράδοση, αλλά κάνουν (ηθελημένα ή άθελά τους) πλάτες σε οικονομικά συμφέροντα.

Δυστυχώς όμως σε πολιτικό επίπεδο φαίνεται να μην υπάρχει η βούληση επί του θέματος. Το 2013 το Υπουργείο Δικαιοσύνης είχε αποφασίσει τότε τον τερματισμό της ανοιξιάτικης περιοδείας προστασίας πουλιών εκείνης της χρονιάς, γεγονός για το οποίο δέχθηκε δριμεία κριτική. Την ίδια χρονιά, όταν στις εσωκομματικές εκλογές του ΔΗΣΥ στο Παραλίμνι ψηφοφόροι του κόμματος πέταξαν τις κάλπες του κόμματος στο δρόμο, η ηγεσία του ΔΗΣΥ τούς καθησύχασε λέγοντας πως μόνο οι Αρχές θα ασχολούνται με τη λαθροθηρία, κάτι που ευτυχώς δεν έγινε τότε, καθώς η εμπειρία έχει δείξει ότι στις Αρχές ασκούνται πιέσεις από τους πολιτικούς τους προϊστάμενους.

Όμως τα συγκεκριμένα παραδείγματα δείχνουν αυτό που τονίζουν οι ακτιβιστές και το οποίο είναι μετρήσιμο στα στατιστικά τους: ότι η επιβολή του νόμου εξαρτάται κάθε φορά από την πολιτική βούληση και τις πιέσεις που αυτή αντιμετωπίζει. Γι’ αυτό αναλόγως των πιέσεων παρουσιάζονται άλλοτε πρόοδος και άλλοτε πισωγυρίσματα. Τα τελευταία χρόνια οι περιβαλλοντικές οργανώσεις καταγγέλλουν πως το προσωπικό στις ανάλογες υπηρεσίες στην Αστυνομία έχει μειωθεί στο μισό (2018), με την απομάκρυνση μάλιστα έμπειρων στελεχών της.

Καθώς λοιπόν το κράτος δεν υποστηρίζει τους νόμους του, καταλήγουμε σε μαφιόζικες απειλές ενάντια σε όσους το στηρίζουν να τους εφαρμόσει. Την ίδια ώρα και για όσο δεν γίνεται συζήτηση για το ότι εκ των πραγμάτων δεν μπορούμε να επιστρέψουμε πίσω σε πιο παραδοσιακές μεθόδους κυνηγιού, μια ολόκληρη παράνομη βιομηχανία κερδοφορεί βάζοντας μπροστά ακόμη και αυτούς που γνήσια θα ήθελαν μια επιστροφή σε μια (για πάντα χαμένη) παράδοση.

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy