Άμβλωση: Αναφαίρετο δικαίωμα κάθε γυναίκας

• Είμαι γυναίκα. Είμαι το σώμα μου. Είμαι γυναίκα και είναι θεμελιώδες δικαίωμά μου η αυτοδιάθεση του σώματός μου.
• Είμαι το σώμα μου και έχω κάθε δικαίωμα στον έλεγχο της σεξουαλικότητας και κατ’ επέκταση της αναπαραγωγικής μου ελευθερίας.
• Είμαι γυναίκα και ναι, είναι αναφαίρετο δικαίωμά μου η άμβλωση. Είμαι γυναίκα και εγώ ορίζω τη ζωή μου.

Εν έτει 2022 ακόμα οι γυναίκες σε πολλές χώρες δεν έχουν το δικαίωμα στο σώμα τους. Δεν έχουν το δικαίωμα να αποφασίσουν έξω από μικροαστικές αντιλήψεις, μακριά από κουλτούρες, ήθη και έθιμα που θέλουν τη γυναίκα δούλα και κυρά του άντρα της, μάνα και παραδουλεύτρα των παιδιών της.

Αριστερά: Η απαγόρευση είναι αναποτελεσματική

Παρά το γεγονός ότι η ΕΕ επικύρωσε με νόμο το ανθρώπινο δικαίωμα στην άμβλωση, στην πράξη η εφαρμογή ποικίλει ευρέως ανάλογα με τη χώρα. Λίγες χώρες στην Ευρώπη παρέχουν στις γυναίκες απεριόριστη πρόσβαση στην άμβλωση. Οι περισσότερες θέτουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

Η Πολωνία είναι το επίκεντρο της συζήτησης για τις αμβλώσεις μετά την εφαρμογή μιας σχεδόν ολοκληρωτικής απαγόρευσης το 2020. Η δε Μάλτα έχει το πιο αυστηρό πλαίσιο στην Ευρώπη. Οι αμβλώσεις είναι παράνομες υπό οποιεσδήποτε συνθήκες στη συντριπτικά Καθολική χώρα. Η θέση της Μάλτας βρέθηκε στο επίκεντρο όταν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέλεξε την κεντροδεξιά ευρωβουλευτή Ρομπέρτα Μέτσολα ως πρόεδρο. Η Μέτσολα έχει αντιταχθεί σε πολλές πρωτοβουλίες που ζητούν διασφάλιση του δικαιώματος στην άμβλωση.

Οι αντηχήσεις της απόφασης του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ, στις 24 Ιουνίου, να ανατρέψει την ιστορική απόφαση Roe v. Wade, που το 1973 κατοχύρωσε σε ομοσπονδιακό επίπεδο το δικαίωμα στην άμβλωση, έγιναν αισθητές και στην Ευρώπη και έχουν ενισχύσει τους φόβους ότι η εξέλιξη αυτή θα εμψυχώσει ακροδεξιές και θρησκευτικές ομάδες και στην ΕΕ. Παραδείγματα όπως αυτό στη Μάλτα, όπου μια Αμερικανίδα που απέβαλλε αρνήθηκε να κάνει έκτρωση, καθώς το έμβρυο, το οποίο σύμφωνα με τους γιατρούς είχε μηδενικές πιθανότητες επιβίωσης, είχε ακόμα καρδιακούς παλμούς, ενισχύουν τους φόβους αυτούς. Και όλα αυτά την ίδια στιγμή που στην Πολωνία ένα νομοσχέδιο για τη νομιμοποίηση των αμβλώσεων μέχρι τη 12η εβδομάδα της εγκυμοσύνης απορρίφθηκε από τους δεξιούς βουλευτές στις 24 Ιουνίου.

Στόχος όλων αυτών των σεξιστικών και σκοταδιστικών πολιτικών παρεμβάσεων, με συντηρητικές και αντιεπιστημονικές απόψεις, κυρίως με μια σεξιστική ηθική, είναι ο έλεγχος της σεξουαλικής συμπεριφοράς των γυναικών. Ενοχοποιούν τη γυναίκα που διεκδικεί το δικαίωμα να αποφασίζει για το σώμα της, πόσω μάλλον για το πότε και υπό ποιες προϋποθέσεις θα τεκνοποιήσει. Να μην αναφερθούμε δε στο ρόλο που διαδραματίζει η Εκκλησία σε όλο αυτό που όχι απλά αντιτίθεται στο δικαίωμα της γυναίκας στην άμβλωση, αλλά εκφράζει και την αντίθεσή της στις προγαμιαίες σχέσεις, στη σωστή διαπαιδαγώγηση για τη σεξουαλική – αναπαραγωγική υγεία και στο δικαίωμα της αντισύλληψης.

Με αφορμή την εξέλιξη στις ΗΠΑ, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατατέθηκε ψήφισμα από την Αριστερά που ζητά τη διατήρηση των υφιστάμενων δικαιωμάτων αμβλώσεων στις ΗΠΑ, τα κράτη-μέλη της ΕΕ να αποποινικοποιήσουν τις αμβλώσεις και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ενεργήσει στο πλαίσιο της υγειονομικής της εντολής για να εξασφαλίσει καθολική πρόσβαση σε ασφαλείς και νόμιμες αμβλώσεις στην ΕΕ. Όπως τόνισε η ευρωβουλεύτρια της Αριστεράς, Σάντρα Περέιρα: «Είναι σημαντικό να διασφαλίσουμε πλήρη πρόσβαση στα σεξουαλικά και αναπαραγωγικά δικαιώματα της γυναίκας και στην υγεία, συμπεριλαμβανομένης της αντισύλληψης, των υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης, του οικογενειακού προγραμματισμού, της διακοπής της εγκυμοσύνης. Ταυτόχρονα, χρειαζόμαστε περισσότερες εκστρατείες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για τις γυναίκες, καθώς και συνεχή κατάρτιση των ειδικών στον τομέα του οικογενειακού προγραμματισμού. Η απαγόρευση είναι αναποτελεσματική στην καταπολέμηση της άμβλωσης. Το μόνο που κάνει είναι να καθιστά την άμβλωση παράνομη και επικίνδυνη για τη σωματική και ψυχολογική υγεία και μερικές φορές για την ίδια τη ζωή των γυναικών, ειδικά των φτωχών».

Όπως ήταν αναμενόμενο, το ΕΛΚ (κεντροδεξιά) αρνήθηκε να υπογράψει το ψήφισμα, ενώ οι ομάδες ECR και ID (συντηρητικοί και ακροδεξιοί) ήθελαν να αφαιρέσουν τη συζήτηση εντελώς από την ημερήσια διάταξη.

Τελικά, στις 7 Ιουλίου 2022 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε ψήφισμα όπου τονίζεται ότι το «δικαίωμα στην άμβλωση θα πρέπει να συμπεριληφθεί στο Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ» και καλεί τα κράτη-μέλη, μεταξύ άλλων, «να εγγυηθούν την πρόσβαση σε ασφαλείς, νόμιμες και δωρεάν υπηρεσίες άμβλωσης και σε υπηρεσίες προγεννητικής και μητρικής υγειονομικής περίθαλψης».

Με πρωτοβουλία του Γυναικείου Κινήματος της ΠΟΓΟ και μετά από πρόταση νόμου για εκσυγχρονισμό των αμβλώσεων που κατέθεσε το ΑΚΕΛ, η άμβλωση νομιμοποιήθηκε το 2018. Η πρόταση έμεινε κλειδωμένη στα συρτάρια της κυβέρνησης ΔΗΣΥ-Αναστασιάδη για τρία χρόνια, δίνοντας χρόνο σε συντηρητικούς κύκλους, καθοδηγούμενους από θρησκόληπτο φανατισμό και πατριαρχικές αντιλήψεις, να προσπαθήσουν να ανακόψουν την πρόταση αυτή. Ευτυχώς για τις γυναίκες της Κύπρου βουλευτές και βουλεύτριες και άλλων κομμάτων συνυπέγραψαν την πρόταση νόμου και σήμερα η άμβλωση είναι νόμιμη.

Δυστυχώς όμως για ακόμα μια φορά υπάρχουν ασάφειες που επιτρέπουν σε κάποιους να εκμεταλλεύονται τις γυναίκες αποτρέποντάς τις να προβούν δικαιωματικά σε άμβλωση. Παρά τη νομιμοποίηση της άμβλωσης, κάποιοι γιατροί και νοσηλευτήρια ακόμα δεν αποδέχονται την τροποποίηση της νομοθεσίας, αναγκάζοντας κάποιες γυναίκες να μεταβαίνουν ακόμα και στα κατεχόμενα για άμβλωση.

Πολλές γυναίκες δεν γνωρίζουν ποια είναι τα δικαιώματά τους από την τροποποίηση της νομοθεσίας το 2018, ούτε γνωρίζουν τους νέους τρόπους αντισύλληψης και δεν έχουν πρόσβαση στις νέες τεχνολογίες.

Παράλληλα, η απόφαση του ΟΑΥ για αποζημίωση της άμβλωσης στο πλαίσιο του ΓεΣΥ αποκλείει την επιλογή της γυναίκας για διακοπή της εγκυμοσύνης στην περίπτωση που δεν έχουν συμπληρωθεί 12 εβδομάδες και περιορίζεται στις περιπτώσεις που είναι αποτέλεσμα βιασμού, αιμομιξίας ή σεξουαλικής κακοποίησης και δεν έχουν περάσει οι 19 εβδομάδες της κύησης, όπως και στις περιπτώσεις που υπάρχουν ενδείξεις ανωμαλίας του εμβρύου ή υπάρχει κίνδυνος για τη σωματική ή ψυχική υγεία της γυναίκας.

Η ισότητα των δύο φύλων και ο σεβασμός των ανθρώπινων δικαιωμάτων, διεθνείς συνθήκες και οδηγίες θεσμικών φορέων, θέσεις ευρωπαϊκών και διεθνών οργανώσεων που ορίζουν τα σεξουαλικά και αναπαραγωγικά δικαιώματα των γυναικών ως διεθνώς αναγνωρισμένα και νομικά κατοχυρωμένα ανθρώπινα δικαιώματα, αντανακλούν τη θέση τoυ Γυναικείου Κινήματος, της ΠΟΓΟ.

Ταγμένες ως κίνημα να στεκόμαστε κοντά η μία στην άλλη, να είμαστε δίπλα σε κάθε γυναίκα που νιώθει να αδικείται, να μπαίνουμε μπροστά σε κάθε μάχη και να δίνουμε τον δικό μας αγώνα για να έχουν οι γυναίκες τη θέση που τους αξίζει στην κοινωνία, έτσι και αυτή τη φορά υπερασπιζόμαστε το δικαίωμα της κάθε γυναίκας στην άμβλωση. Η ιστορία μάς έχει αποδείξει ότι το γυναικείο φύλο πάντα θεωρείτο πιο αδύναμο, δεν είχε λόγο στο σπίτι, στην ανατροφή των παιδιών, στην κοινωνία, δεν είχε το δικαίωμα να εκφέρει ελεύθερα άποψη, δεν είχε το δικαίωμα στο εκλέγειν και εκλέγεσθαι και το κέρδισε μέσα από τους αγώνες από τη μέρα γέννησής του. Ως Γυναικείο Κίνημα ΠΟΓΟ δηλώνουμε «παρών» και στεκόμαστε δίπλα στις γυναίκες, υπερασπιζόμενες κάθε δικαίωμα στο σώμα μας και την ψυχική μας ηρεμία.

Με αγώνες κέρδισαν οι γυναίκες της Κύπρου το δικαίωμα στην άμβλωση

Με πρωτοβουλία του Γυναικείου Κινήματος της ΠΟΓΟ και μετά από πρόταση νόμου για εκσυγχρονισμό των αμβλώσεων που κατέθεσε το ΑΚΕΛ, η άμβλωση νομιμοποιήθηκε το 2018. Η πρόταση έμεινε κλειδωμένη στα συρτάρια της κυβέρνησης ΔΗΣΥ-Αναστασιάδη για τρία χρόνια, δίνοντας χρόνο σε συντηρητικούς κύκλους, καθοδηγούμενους από θρησκόληπτο φανατισμό και πατριαρχικές αντιλήψεις, να προσπαθήσουν να ανακόψουν την πρόταση αυτή. Ευτυχώς για τις γυναίκες της Κύπρου βουλευτές και βουλεύτριες και άλλων κομμάτων συνυπέγραψαν την πρόταση νόμου και σήμερα η άμβλωση είναι νόμιμη.

Δυστυχώς όμως για ακόμα μια φορά υπάρχουν ασάφειες που επιτρέπουν σε κάποιους να εκμεταλλεύονται τις γυναίκες αποτρέποντάς τις να προβούν δικαιωματικά σε άμβλωση. Παρά τη νομιμοποίηση της άμβλωσης, κάποιοι γιατροί και νοσηλευτήρια ακόμα δεν αποδέχονται την τροποποίηση της νομοθεσίας, αναγκάζοντας κάποιες γυναίκες να μεταβαίνουν ακόμα και στα κατεχόμενα για άμβλωση.

Πολλές γυναίκες δεν γνωρίζουν ποια είναι τα δικαιώματά τους από την τροποποίηση της νομοθεσίας το 2018, ούτε γνωρίζουν τους νέους τρόπους αντισύλληψης και δεν έχουν πρόσβαση στις νέες τεχνολογίες.

Παράλληλα, η απόφαση του ΟΑΥ για αποζημίωση της άμβλωσης στο πλαίσιο του ΓεΣΥ αποκλείει την επιλογή της γυναίκας για διακοπή της εγκυμοσύνης στην περίπτωση που δεν έχουν συμπληρωθεί 12 εβδομάδες και περιορίζεται στις περιπτώσεις που είναι αποτέλεσμα βιασμού, αιμομιξίας ή σεξουαλικής κακοποίησης και δεν έχουν περάσει οι 19 εβδομάδες της κύησης, όπως και στις περιπτώσεις που υπάρχουν ενδείξεις ανωμαλίας του εμβρύου ή υπάρχει κίνδυνος για τη σωματική ή ψυχική υγεία της γυναίκας.

Η ισότητα των δύο φύλων και ο σεβασμός των ανθρώπινων δικαιωμάτων, διεθνείς συνθήκες και οδηγίες θεσμικών φορέων, θέσεις ευρωπαϊκών και διεθνών οργανώσεων που ορίζουν τα σεξουαλικά και αναπαραγωγικά δικαιώματα των γυναικών ως διεθνώς αναγνωρισμένα και νομικά κατοχυρωμένα ανθρώπινα δικαιώματα, αντανακλούν τη θέση τoυ Γυναικείου Κινήματος, της ΠΟΓΟ.

Ταγμένες ως κίνημα να στεκόμαστε κοντά η μία στην άλλη, να είμαστε δίπλα σε κάθε γυναίκα που νιώθει να αδικείται, να μπαίνουμε μπροστά σε κάθε μάχη και να δίνουμε τον δικό μας αγώνα για να έχουν οι γυναίκες τη θέση που τους αξίζει στην κοινωνία, έτσι και αυτή τη φορά υπερασπιζόμαστε το δικαίωμα της κάθε γυναίκας στην άμβλωση. Η ιστορία μάς έχει αποδείξει ότι το γυναικείο φύλο πάντα θεωρείτο πιο αδύναμο, δεν είχε λόγο στο σπίτι, στην ανατροφή των παιδιών, στην κοινωνία, δεν είχε το δικαίωμα να εκφέρει ελεύθερα άποψη, δεν είχε το δικαίωμα στο εκλέγειν και εκλέγεσθαι και το κέρδισε μέσα από τους αγώνες από τη μέρα γέννησής του. Ως Γυναικείο Κίνημα ΠΟΓΟ δηλώνουμε «παρών» και στεκόμαστε δίπλα στις γυναίκες, υπερασπιζόμενες κάθε δικαίωμα στο σώμα μας και την ψυχική μας ηρεμία.