Αναδιαρθρώσεις δανείων

Του Χρίστου Πουτζιουρή*

Πάρα πολύς κόσμος θέτει το ερώτημα αν πρέπει να γίνει ή όχι αναδιάρθρωση του δανείου του το οποίο είναι μη εξυπηρετούμενο. Κατά αρχάς θα πρέπει ο δανειολήπτης να αντιληφθεί ποία είναι η πραγματική έννοια της λέξης ”αναδιάρθρωση” όπως την εννοούν οι τράπεζες που δεν είναι τίποτε άλλο παρά μία -νέα συμφωνία δανείου – η οποία εξαφανίζει και ή αφομοιώνει όλα τα δικαιώματα και υποχρέωσεις της προηγούμενης συμφωνίας μεταξύ Τράπεζας και δανειολήπτη. Δηλαδή από τη στιγμή που θα υπογραφεί η νέα συμφωνία η Τράπεζα απαλλάτεται από οποιεσδήποτε τυχόν παράνομες και ή αντισυμβατικές χρεώσεις στο λογαριασμό δανείου που έχει αναδιαρθρωθεί.

Πέραν όμως τούτου, οι Τράπεζες πιέζουν για αναδιαρθρώσεις και για τους ακόλουθους λόγους:

1. Στη νέα συμφωνία δανείου έχουν προστεθεί νέοι όροι είτε για να καλύπτεται η Τράπεζα καλύτερα από προηγουμένως είτε για να συμμορφωθεί με νόμους που προστατεύουν τον δανειολήπτη και που προηγουμένως δεν τους συμπεριλάμβαναν -παρανόμως κατά την άποψη μου.

2. Στις προηγούμενες συμφωνίες δανείου, στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν υπήρχε πρόνοια για την δυνατότητα της τράπεζας να πωλήσει ένα δάνειο σε τρίτο πρόσωπο ενώ τώρα με τις νέες συμφωνίες προστίθεται σχετικός όρος.

3. Με την ψήφιση του νέου πλαισίου αφερεγγυότητας έχουμε ένα νέο νομικό καθεστώς που αφορά τα τραπεζικά δάνεια και ιδιαίτερα την εκποίηση υποθηκών και memo, που παραπέμπει σε συνοπτικές διαδικασίες. Επομένως με την υπογραφή νέας συμφωνίας ο δανειολήπτης δεν μπορεί να επικαλεστεί υπερασπίσεις και ή δικαιώματα που είχε κάτω από το προηγούμενο νομικό καθεστώς.

4. Η παραχώρηση πολλών δανείων ήταν παράνομη εφόσον ο δανειολήπτης δεν είχε τα εισοδήματα να πληρώνει τις δόσεις του δανείου του και επομένως η εκποίηση της περιουσίας του ήταν το μόνο σίγουρο αποτέλεσμα. Ο δανειολήπτης θα μπορούσε να έχει υπεράσπιση για αυτό τον λόγο και μόνο εναντίον της τράπεζας, ενώ τώρα με τις νέες συμφωνίες δανείου ο δανειολήπτης κάμνει ο ίδιος παραστάσεις και βεβαιώσεις προς την Τράπεζα αναφορικά με τα εισοδήματα του παρόντα και μελλοντικά.

5. Οι Τράπεζες είναι σε αρκετές περιπτώσεις εκτεθειμένες αναφορικά με τις εξασφαλίσεις που έχουν από τους δανειολήπτες και έτσι με δικαιολογία τη νέα συμφωνία δανείου ζητούν ην υποθήκευση και άλλης περιουσίας με σκοπό να είναι πλήρως καλυμμένες.

6. Οι Τράπεζες σε κάποιες περιπτώσεις δάνειζαν σε άτομα μεγάλης ηλικίας που, σύμφωνα με το προσδόκιμο ζωής, ήταν αδύνατον να πληρώσουν το δάνειο τους στο καθορισμένο χρονικό πλαίσιο. Με τις νέες συμφωνίες δανείου ζητούν και υπογραφές από νεότερα μέλη της οικογένειας του δανειολήπτη για να είναι πλήρως εξασφαλισμένες και να συμμορφωθούν με σχετικές απαιτήσεις της Τραπεζικής Νομοθεσίας.

7. Επίσης οι Τράπεζες ένεκα της πίεσης από την Τρόικα να επιτύχουν στόχους για αναδιάρθρωση δανείων, προχωρούν σε αναδιαρθρώσεις έστω και αν ο δανειολήπτης δεν είναι βιώσιμος τγια να έχουν θετικό πρόσημο οι στατιστικές τους. Με αυτό τον τρόπο αναβάλλουν για το προσεχές μέλλον και την υποχρεώση τους να κάνουν προβλέψεις στα λογιστικά τους βιβλία για ένα μεγάλο αριθμό δανείων που ουδέποτε θα πληρωθούν ένεκα της κακής προηγούμενης τραπεζικής πρακτικής.

8. Όταν οι Τράπεζες είχαν λεφτά για να δανείσουν ένεκα των τεράστιων ποσών που προέρχονταν από τις ξένες καταθέσεις, έδιναν δάνεια με το τσουβάλι παραφουσκώνοντας μάλιστα, σε ορισμένες περιπτώσεις την τιμή των ακινήτων για να δικαιολογηθεί ο δανεισμός. Τώρα όντας εκτεθειμένες από άποψη εξασφαλίσεων με τη νέα συμφωνία ζητούν και άλλες εξασφαλίσεις για να είναι πλήρως καλυμμένες.

Υπάρχουν και άλλοι λόγοι σε κάθε δεδομένη περίπτωση όμως νομίζω τα πιο πάνω καλύπτουν τις περισσότερες των περιπτώσεων αναφορικά με τους λόγους που επιδιώκουν τις αναδιαρθρώσεις οι Τράπεζες. Το τελικό συμπέρασμα είναι ότι στις περισσότερες των περιπτώσεων που τίθεται θέμα νέας συμφωνίας δανείου από την Τράπεζα δεν θα πρέπει ο δανειολήπτης να προχωρήσει με υπογραφή της αν στην περίπτωση του ισχύουν τα πιο πάνω.

* Δικηγόρος