Ανάγκη για ολιστική αναδιάρθρωση του τουριστικού µας προϊόντος

Του
Δρος Αμβρόσιου Προδρόμου*

 

Η συνέχιση της πανδηµίας και τα µέτρα τα οποία λαµβάνονται, τα οποία από τουλάχιστον επιχειρηµατικής και οικονοµικής σκοπιάς δεν έχουν καµιά απολύτως λογική εξήγηση, οδηγούν την οικονοµία σε τέλµα µε την προοπτική να είναι εντελώς αρνητική. Τα προβλήµατα σε πολλούς τοµείς της οικονοµίας είναι τεράστια σε παγκόσµιο επίπεδο και ως εκ τούτου η Κυπριακή ∆ηµοκρατία δεν µπορεί να αποτελεί εξαίρεση του κανόνα.

Παρά την έντονη εξ αρχής διαφωνία µας µε τα µέτρα, σε σχέση πάντα µε την οικονοµία και τον τουρισµό, τα δύο τελευταία χρόνια µάς έχουν διδάξει αρκετά πράγµατα τα οποία σε κάποια στιγµή οι επιχειρήσεις στον τουρισµό θα πρέπει να αξιοποιήσουν µέσα από συγκεκριµένα βήµατα. Αυτά αφορούν κυρίως τη συνεργασία µε το Εµπορικό Επιµελητήριο, τις συντεχνίες, την ακαδηµαϊκή κοινότητα, αλλά κυρίως µε το κράτος διαµέσου του Υφυπουργού Τουρισµού.

Η ανάγκη για αναζήτηση λύσεων στα προβλήµατα δυστυχώς δεν είναι σηµερινή. Αποτελούν προβλήµατα τα οποία για χρόνια κρύβαµε κάτω από το χαλάκι, αλλά η πανδηµία µάς έχει αναγκάσει να τα δούµε και κυρίως να τα αντιµετωπίσουµε µε έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο. Όντως τα προβλήµατα που αντιµετωπίζουµε στην τουριστική µας βιοµηχανία δεν είναι αποκλειστικά δικά µας. Αυτό όµως δεν πρέπει να µας αποπροσανατολίζει από το στόχο µας, ο οποίος δεν πρέπει να είναι άλλος από την πλήρη και ολιστική αναδιάρθρωση του τουριστικού µας προϊόντος. Φράση κλισέ, αλλά τόσο επίκαιρη και αναγκαία όσο ποτέ προηγουµένως.

Όσον αφορά την τουριστική βιοµηχανία του τόπου µας, οι τοµές που θα πρέπει να γίνουν είναι συγκεκριµένες και θα πρέπει να επικεντρωθούν στα εξής σηµαντικά στοιχεία:

1. Πλήρης ανάπτυξη εναλλακτικών µορφών τουρισµού οι οποίες θα δώσουν τη δυνατότητα σε περισσότερα άτοµα και ακόµα περισσότερες κοινότητες να επωφεληθούν από τα διάφορα κονδύλια, τα οποία αναφέρονται τόσο στον πολυετή προϋπολογισµό της Ένωσης για την περίοδο 2021-2027, όσο και στο Πρόγραµµα Ανάκαµψης και Ανθεκτικότητας για την Κυπριακή ∆ηµοκρατία. Ειδικά στο τελευταίο, η Ένωση δίνει ιδιαίτερη προσοχή αφού η δήθεν πολύπλευρη στρατηγική του Υφυπουργείου Τουρισµού δεν έχει καταφέρει παρά να ενισχύσει συγκεκριµένες περιοχές. Χωρίς να θέλουµε να µηδενίσουµε το έργο του Υφυπουργείου, η µυστικοπάθεια που το διακρίνει όσον αφορά τη στρατηγική του δεν ωφελεί τον Τουρισµό µας.

2. Πλήρης κατοχύρωση των επαγγελµάτων τα οποία είναι συνυφασµένα µε τον Τουρισµό. Η κοντόφθαλµη πολιτική της εκµετάλλευσης κάποιων ατόµων τα οποία έχουν ανάγκη δεν µας οδηγεί πουθενά. Ειδικά όσον αφορά τις ξενοδοχειακές µονάδες, η ρύθµιση επαγγελµάτων όπως είναι οι Τεχνικοί, Μάγειρες, Σερβιτόροι κ.λπ., πέρα φυσικά από το οικονοµικό το οποίο αποτελεί βασικό ζήτηµα και της Συλλογικής Σύµβασης, θα έπρεπε να αποτελούσε απαίτηση και των ίδιων των ξενοδόχων για να µπορέσουν να αναπτύξουν την ποιότητά τους.

3. Ανάπτυξη νέων αγορών πέραν των παραδοσιακών αφού αυτό δηµιουργεί σοβαρά προβλήµατα και εξάρτηση από παράγοντες, όπως οι αεροπορικές εταιρείες και οι τουριστικοί πράκτορες. Πέραν του 65% των αφίξεων στην Κύπρο είναι από δύο µόνο χώρες, το Ηνωµένο Βασίλειο και τη Ρωσία. Αυτό αποτελεί σοβαρό ανασταλτικό παράγοντα και οδηγεί σε εσωστρέφεια τις ίδιες τις επιχειρήσεις οι οποίες βλέπουν ένα κράτος το οποίο αδυνατεί να προσεγγίσει άλλες αγορές, αν και η παγκόσµια αγορά αυξάνεται συνεχώς. Μπορεί οι αριθµοί για το 2019 να δείχνουν ότι είχαµε πέραν των 4 εκατ. αφίξεων, αλλά λείπει από αυτούς η ποικιλοµορφία.

4. Εκτενής έρευνα αγοράς η οποία να βασίζεται σε πραγµατικά δεδοµένα ούτως ώστε να µπορέσουµε να κατανοήσουµε την κάθε αγορά ξεχωριστά και ως εκ τούτου να βοηθηθούν οι επιχειρήσεις να αναπτύξουν νέα προϊόντα και υπηρεσίες οι οποίες θα ανταποκρίνονται στις ανάγκες των συγκεκριµένων αγορών. Είναι λυπηρό το ότι πολλές χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, χώρες µε υψηλό βιοτικό επίπεδο, έχουν αγνοηθεί εντελώς από το Υφυπουργείο και οι όποιες αφίξεις είναι αποτέλεσµα µεµονωµένων και όχι οργανωµένων πρακτικών.

5. Χορήγηση περαιτέρω κονδυλίων για τη νεανική επιχειρηµατικότητα, στοχευµένα στον Τουρισµό. Καλό είναι το πρόγραµµα νεανικής επιχειρηµατικότητας «Θάλεια», καλά είναι και τα €30 εκατ. τα οποία έχουν χορηγηθεί, αλλά ένα τέτοιο ποσό είναι ευτελές για να καλύψει τις ανάγκες χρηµατοδότησης καινοτόµων ιδεών σε ολόκληρο το φάσµα της οικονοµίας. Αν το Υφυπουργείο Τουρισµού επιθυµεί να δει νέους να δραστηριοποιούνται επιχειρηµατικά στον τοµέα, θα πρέπει να πιέσει για εξειδικευµένες επιχορηγήσεις, ανάλογες µε τη συνεισφορά του Τουρισµού στο ΑΕΠ της χώρας µας.

Είναι πολλά αυτά που θα πρέπει να γίνουν. Αυτό που πρέπει να κρατήσουµε είναι την ανάγκη για αποτελεσµατικές αλλαγές. Αλλαγές οι οποίες θα πρέπει να αντιλαµβάνονται την πραγµατικότητα, θα αντιµετωπίζουν τις προκλήσεις της εποχής και δεν θα είναι µονοδιάστατες.

*Ακαδηµαϊκός – Σύµβουλος Εκπαίδευσης και Επιχειρήσεων