Του Δρος Αμβρόσιου Προδρόμου*
Για μια ακόμη φορά αναγκαζόμαστε να αναφερθούμε σε ένα θέμα το οποίο ταλανίζει την παγκόσμια κοινότητα και είναι εξαιρετικής σημασίας για την Ευρωπαϊκή Ένωση, ειδικότερα για τις χώρες της Μεσογείου, η οποία αποτελεί τον βασικό πόλο έλξης προσφύγων μεταναστών.
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Κυπριακή Δημοκρατία σε σχέση με το μεταναστευτικό και η οξεία αντιπαράθεση η οποία έχει προκύψει σε διάφορα επίπεδα, φέρνει ακόμα μια φορά στο προσκήνιο την ανάγκη για ολιστική αντιμετώπιση του θέματος. Θεωρούμε ότι πλέον ο καιρός έχει ωριμάσει για να αντιληφθούν όλοι, χωρίς δογματικές αγκυλώσεις, τόσο την ανθρωπιστική όσο και τη νομική πλευρά του θέματος. Αναφερόμενοι στην ανθρωπιστική πλευρά, δεν αναφερόμαστε μόνο στους πρόσφυγες και μετανάστες, αλλά και στις τοπικές κοινωνίες, κυρίως σε αυτές οι οποίες φιλοξενούν μεγάλο αριθμό αυτών των ατόμων. Παράλληλα, δεν μπορούμε να αγνοούμε και τις νομικές υποχρεώσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας, αν και η χώρα μας καλείται να αντιμετωπίσει ασύμμετρες υποχρεώσεις σε σχέση με τα άλλα κράτη της Ε.Ε.
Οι λόγοι που αναγκάζουν τους ανθρώπους να αναζητήσουν μια καλύτερη ζωή είναι πολλοί και πολύπλοκοι και η πραγματικότητα είναι ότι θα πρέπει να ψάξουμε το αμαρτωλό παρελθόν, των πάλαι ποτέ κραταιών αυτοκρατοριών της Ευρώπης (Βρετανία, Γαλλία, Πορτογαλία, Ολλανδία, Βέλγιο, Ισπανία), χώρες οι οποίες για εκατοντάδες χρόνια κατάκλεβαν τον τεράστιο πλούτο όλων αυτών των χωρών.
Η παρατεταμένη φτώχεια σε μια σειρά από χώρες της Ασίας και της Υποσαχάριας Αφρικής, περιοχή όπου εντοπίζονται κάποιες από τις φτωχότερες χώρες του κόσμου, δεν αφήνει και πολλά περιθώρια αισιοδοξίας για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Μόνο σε μια συγκεκριμένη περιοχή, το Σαχέλ, μια τεράστια λωρίδα που εκτείνεται στην αφρικανική ήπειρο, αναμένεται ότι μέσα στα επόμενα λίγα χρόνια θα υπάρξουν περί των τριών εκατομμυρίων προσφύγων οι οποίοι θα μετακινηθούν για διάφορους λόγους, όπως φυλετικές και θρησκευτικές διαμάχες, με τον προορισμό να είναι εντελώς άγνωστος.
Και αν νομίζουμε στην Ευρώπη ότι αποτελούμε τον μοναδικό προορισμό των μεταναστών και προσφύγων, τότε πλανόμαστε πλάνην οικτράν. Παρόμοια προβλήματα αντιμετωπίζουν και αρκετές από τις εύπορες χώρες της Αφρικής, με την Γκάνα να αποτελεί έναν αγαπημένο προορισμό των μεταναστών και προσφύγων από την Αφρική. Η χώρα φιλοξενεί στην επικράτειά της σχεδόν 5 εκατομμύρια μετανάστες και πρόσφυγες. Τα προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζει η χώρα είναι παρόμοια με αυτά της Ευρώπης, κάτι το οποίο δημιουργεί σοβαρά προβλήματα και αντιδράσεις, αφού οι μετανάστες είναι από διαφορετικές κουλτούρες. Παρόμοια είναι και τα προβλήματα σε άλλες χώρες της περιοχής, κάτι το οποίο δημιουργεί ανησυχίες για συρράξεις, πράγμα όχι ασυνήθιστο για την περιοχή.
Μεταναστευτικές ροές αντιμετωπίζουν και οι ΗΠΑ. Χιλιάδες μετανάστες οι οποίοι ψάχνουν το «αμερικανικό όνειρο» βρίσκονται αντιμέτωποι με τη σκληρή πραγματικότητα, η οποία δεν είναι άλλη από τη στυγνή εκμετάλλευση και τις ατέλειωτες ώρες εργασίας, χωρίς, φυσικά, τα όποια δικαιώματα, αφού για το νόμο είναι παράνομοι. Σήμερα περίπου 40 εκατομμύρια (12% του πληθυσμού των ΗΠΑ) είναι άτομα τα οποία έχουν γεννηθεί σε άλλη χώρα, κάτι το οποίο όμως δεν ανέτρεψε τη σταθερότητα της χώρας, μάλλον της έδωσε την ευκαιρία να αναπτυχθεί ακόμα περισσότερο.
Η κλιματική αλλαγή αποτελεί ακόμα ένα σοβαρό παράγοντα, ο οποίος αναμένεται να οδηγήσει στη μετανάστευση περί τα 250 εκατομμύρια άτομα μέσα στις επόμενες δύο δεκαετίες. Η ξηρασία και επομένως η πείνα δεν επιτρέπουν σε κανέναν, όσα προβλήματα και κακουχίες και αν αντιμετωπίσει, να ψάξει το μέλλον του σε έναν άλλο τόπο. Όταν η παραμονή σε ένα χώρο θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια στο θάνατο, τότε η επιλογή είναι μόνο μία, η αναζήτηση ενός καλύτερου μέλλοντος. Το ποιος ευθύνεται για την κλιματική αλλαγή είναι μια άλλη ιστορία, το ποιος την πληρώνει όμως με τη ζωή του είναι αυτό που μετράει στο τέλος της ημέρας.
Για το Μεταναστευτικό και το Προσφυγικό θα μπορούσαμε να μιλάμε για μέρες. Το θέμα είναι το τι κάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Ο προσανατολισμός δεν μπορεί να είναι άλλος από την επένδυση σημαντικών πόρων και τη δημιουργία ορθών υποδομών στην αφρικανική ήπειρο, κάτι το οποίο θα δώσει πολλαπλά οφέλη στις χώρες της Ένωσης. Θα δημιουργηθούν τεράστιες επιχειρηματικές ευκαιρίες στις επιχειρήσεις της Ένωσης, θα υπάρξει περισσότερη σταθερότητα στην περιοχή, ενώ θα μπορούσε η Ένωση να χρησιμοποιήσει τις ερήμους της περιοχής για παραγωγή ενέργειας. Το τελευταίο έχει ήδη αρχίσει, αλλά οι ρυθμοί είναι πολύ χαμηλοί. Η Ε.Ε. πρέπει να δει το πρόβλημα στην πραγματική του διάσταση, σε διαφορετική περίπτωση αυτό που βιώνουμε στην Κύπρο, Ελλάδα, Ιταλία, Μάλτα, Ισπανία, και τώρα στην Πολωνία, δεν πρόκειται να τελειώσει.
* Ακαδημαϊκός – Σύμβουλος Εκπαίδευσης και Επιχειρήσεων, [email protected]
Aκολουθήστε μας στο Google News
