Του Χρήστου Χαραλάμπους

Η Συμφωνία της Κυπριακής Δημοκρατίας με τη Βρετανία μέσα από την οποία ανοίγεται ο δρόμος, μετά από προσπάθειες πολλών χρόνων, για την αξιοποίηση του 78% περίπου του εδάφους που βρίσκεται στην επικράτεια των Βάσεων και ανήκει σε κατοίκους των  περιοχών που βρίσκονται στη σφαίρα ελέγχου των Άγγλων, αναμφίβολα έχει δημιουργήσει μια έντονη ανακούφιση για τους επηρεαζόμενους οι οποίοι θα μπορούν πλέον να αξιοποιήσουν τις περιουσίες τους.

Από την άλλη όμως, δεν μπορεί να παραβλέψει κανείς τις επιφυλάξεις ή ακόμα και τις αντιδράσεις που ήδη έχουν εκδηλωθεί για κάποιες πρόνοιες που υπάρχουν στην περιβόητη Συμφωνία που, όπως υπολογίζεται, θα αρχίσει να εφαρμόζεται τους πρώτους μήνες του 2021. Οι επιφυλάξεις αυτές προέρχονται κυρίως από οργανωμένους περιβαλλοντικούς φορείς και αφορούν τις αρνητικές επιδράσεις που ενδεχομένως θα υπάρξουν για τον υγροβιότοπο Ακρωτηρίου.

Σε ό,τι αφορά ειδικότερα την περιοχή της Λεμεσού που επηρεάζεται από τη Συμφωνία, αυτή καλύπτει μια έκταση που ξεκινά από το Ακρωτήρι και καλύπτει όλη τη δυτική παραλιακή περιοχή μέχρι και την Αυδήμου, ενώ στην ενδοχώρα περιλαμβάνονται σημαντικές εκτάσεις του Δήμου Ύψωνα καθώς και κοινοτήτων όπως το Καντού και η Σωτήρα.

Με βάση τις πρόνοιες της Συμφωνίας, θα απεγκλωβιστούν και θα ενταχθούν σε πολεοδομικές ζώνες 900 περίπου εκτάρια γης τα οποία μέχρι σήμερα ήταν «νεκρά». Με την άρση των πολεοδομικών περιορισμών, θα μπορούν να εφαρμοστούν όσα ισχύουν και στην υπόλοιπη επικράτεια της Δημοκρατίας σε σχέση με την απόκτηση και ανάπτυξη περιουσιών, γεγονός που, αναμφίβολα, δημιουργεί σημαντικές προοπτικές οικονομικής ανάπτυξης αυτών των περιοχών.

Στα πλαίσια εφαρμογής της Συμφωνίας και με βάση το Γενικό Διαχειριστικό Σχέδιο, μπαίνει το νερό στο αυλάκι και για την ανάπλαση της παραλίας του Lady’s Mile που, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει τη δημιουργία δρόμου ήπιας κυκλοφορίας δημοσίων χώρων στάθμευσης και άλλων κοινωφελών υπηρεσιών. Παράλληλα, θα μπορούν να υλοποιηθούν οι σχεδιασμοί για τη διαμόρφωση των περιοχών του αρχαίου Κουρίου και του Κάστρου Κολοσσίου.

Ειδικότερα σε ό,τι αφορά το Κούριο, ο σχεδιασμός προβλέπει την ενοποίηση και ανάδειξη των αρχαιοτήτων της περιοχής  και τη  δημιουργία υποδομών για την καλύτερη εξυπηρέτηση της  διακίνησης πεζών και οχημάτων. Στο κάστρο Κολοσσίου προβλέπεται η δημιουργία χώρων στάθμευσης και μεγάλης πλατείας, καθώς και διασύνδεση της περιοχής με τον πυρήνα της κοινότητας.

Ιδιαίτερα ευνοημένος ο Δήμος Ύψωνα

Με την εφαρμογή της Συμφωνίας, η περιοχή η οποία φαίνεται να είναι περισσότερο ευνοημένη είναι αυτή που περιλαμβάνεται στα όρια του Δήμου Ύψωνα, αφού έκταση 3,2 τετραγωνικών χιλιομέτρων θα ενταχθεί σε ζώνες οικιστικής και εμπορικής ανάπτυξης, ενώ, όπως υπολογίζεται, θα επωφεληθούν πέραν των 1.000 ιδιοκτητών γης.

Ειδικότερα, με βάση τις πρόνοιες της Συμφωνίας, η περιοχή που εκτείνεται  στη νότια πλευρά της κεντρικής οδού Ηλία Καννάουρου (νοτιοανατολικά της υπεραγοράς Παπαντωνίου) θα παραμείνει γεωργική και μόνο αν όλα τα μη αδειοδοτημένα βιομηχανικά υποστατικά απομακρυνθούν θα μετατραπεί σε οικιστική.

Στη Ζώνη Οικονομικών Δραστηριοτήτων ΒΕ1, δυτικά του Κάθετου Δρόμου που συνδέει το λιμάνι Λεμεσού με τον αυτοκινητόδρομο, θα επιτρέπεται η εγκατάσταση επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας, αντιπροσωπειών αυτοκινήτων, μηχανολογικού εξοπλισμού κτλ.

Πάντως το ενδιαφέρον για εμπορικές αναπτύξεις σε αυτή την  περιοχή του Δήμου Ύψωνα είναι έντονο, γεγονός που δημιουργεί στις τοπικές Αρχές τη βεβαιότητα ότι μέσα στα επόμενα 2-3 χρόνια θα υπάρξουν σημαντικές αναπτύξεις.

Παράλληλα, ανάβει το πράσινο φως και για την κατασκευή του παρακαμπτήριου δρόμου που θα συνδέει την Α΄ Βιομηχανική περιοχή Λεμεσού με τον παλιό δρόμο Λεμεσού – Πάφου, μέσω Τραχωνίου.

Έντονη ανησυχία Πτηνολογικού για τον «Αμαζόνιο» της Κύπρου

Την έντονη ανησυχία του για το μέλλον της Χερσόνησου Ακρωτηρίου εκφράζει ο Πτηνολογικός Σύνδεσμος, ο οποίος, επισημαίνοντας ότι εδώ και καιρό η χερσόνησος θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ο «Αμαζόνιος της Κύπρου», αφού αποτελεί τη σημαντικότερη περιοχή για τη βιοποικιλότητα στο νησί, δέχεται πολλαπλές πιέσεις για ανάπτυξη με έργα που ήδη υφίστανται ή προγραμματίζονται στην περιοχή, όπως το καζίνο, το γήπεδο γκολφ,  ο διαχωρισμός οικοπέδων και άλλα, τα οποία απειλούν το ευαίσθητο οικοσύστημα της περιοχής με διατάραξη και απώλεια βιοτόπου.

«Και αν όλες αυτές οι αναπτύξεις δεν ήταν αρκετές, ο προτεινόμενος πολεοδομικός σχεδιασμός εντός των Βρετανικών Βάσεων στη Χερσόνησο Ακρωτηρίου προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία, αφού θα ανοίξει το δρόμο για ακόμη περισσότερες αναπτύξεις και θα καταδικάσει μια για πάντα το φυσικό περιβάλλον της περιοχής», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Πτηνολογικός.

Η Δήλωση Πολιτικής των Βρετανικών Βάσεων, όπως υποδεικνύεται, προτείνει αρκετές διατάξεις που είναι ασύμβατες με την προστασία και τη διατήρηση της Χερσονήσου, που απειλούν με περαιτέρω υποβάθμιση την περιοχή και που δεν στηρίζονται σε στοιχεία για τις πραγματικές ανάγκες των τοπικών κοινοτήτων. «Εξαιρουμένης της ανάπτυξης γύρω από τις κοινότητες, την οποία υποστηρίζουμε, υπάρχουν πολλές προτάσεις υψηλού κινδύνου για το περιβάλλον και τη βιοποικιλότητα».

Στις πιο προβληματικές διατάξεις, ο Πτηνολογικός επισημαίνει, μεταξύ άλλων, την προτεινόμενη οδική σύνδεση του Lady’s Mile με την κοινότητα Ακρωτηρίου μέσω της αλυκής, τη μετατροπή του Lady’s Mile σε ζώνη αναψυχής και ψυχαγωγίας, τη μετατροπή περιοχής κοντά στη «Δεσποτική Λίμνη» σε τουριστική ζώνη που επιτρέπει μεγάλης κλίμακας τουριστική ανάπτυξη και την πολιτική της μεμονωμένης κατοικίας.

Η σχετική μελέτη Στρατηγικής Εκτίμησης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, όπως αναφέρεται, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ορισμένες από τις διατάξεις της Δήλωσης Πολιτικής ενδέχεται να βλάψουν σημαντικά το περιβάλλον της Χερσονήσου Ακρωτηρίου, ενώ ταυτόχρονα «η περιβαλλοντική μελέτη αναγνώρισε ότι για κάποιες προτεινόμενες ρυθμίσεις καθίσταται αδύνατη η διενέργεια κατάλληλης αξιολόγησης λόγω έλλειψης σημαντικών πληροφοριών και στοιχείων».