Η ανάπτυξη έφερε περιβαλλοντικές προκλήσεις στη Λεµεσό

Η κατασκευή και λειτουργία µεγάλης κλίµακας οικιστικών, παραθεριστικών, εµπορικών και τουριστικών αναπτύξεων, ιδιαίτερα στην περιοχή γύρω από τη χερσόνησο του Ακρωτηρίου, αλλά και γενικότερα η ξέφρενη οικοδοµική και άλλη επιχειρηµατική δραστηριότητα που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια στην ευρύτερη περιοχή της Λεµεσού, προκάλεσαν αναπόφευκτα ένα ευρύ φάσµα πιέσεων, σοβαρών απειλών και επιπτώσεων στο φυσικό περιβάλλον.
Μια εξέλιξη η οποία, όπως όλοι παραδέχονται, οδήγησε σε συσσώρευση περιβαλλοντικών προκλήσεων τις οποίες καλούνται να αντιµετωπίσουν, όχι µόνο το κράτος και οι Τοπικές Αρχές, αλλά και οργανισµοί κοινής ωφελείας.

 

Του

Χρήστου Χαραλάµπους

Η αποτροπή µεγαλύτερων αδιεξόδων και η πρόληψη, στο µέτρο που είναι πλέον δυνατό, περαιτέρω περιβαλλοντικών καταστροφών στην περιοχή τέθηκαν στο επίκεντρο συνάντησης που είχε την περασµένη εβδοµάδα η Επίτροπος Περιβάλλοντος, Κλέλια Βασιλείου, µε τον διευθυντή του Συµβουλίου Αποχετεύσεων Λεµεσού-Αµαθούντας, Γιάννη Τσουλλόφτα και άλλα στελέχη του ΣΑΛΑ. Και οι δύο φορείς δεσµεύτηκαν να συνεχίσουν και να ενδυναµώσουν τη συνεργασία τους, µε συγκεκριµένους περιβαλλοντικούς στόχους.

Σύµφωνα µε τον Γενικό ∆ιευθυντή του Συµβουλίου, Γιάννη Τσουλλόφτα, το ΣΑΛΑ είναι ο κατ’ εξοχήν περιβαλλοντικός όσο και αναπτυξιακός οργανισµός στην πόλη και την επαρχία της Λεµεσού, επισηµαίνοντας χαρακτηριστικά ότι «για το ΣΑΛΑ, ανάπτυξη δεν σηµαίνει πάντοτε ανάπτυξη µε πρώτη ύλη το µπετόν, αλλά πρωτίστως µια ανθρωποκεντρική και περιβαλλοντοκεντρική ανάπτυξη».

Στο πλαίσιο αυτό, το ΣΑΛΑ έχει αναλάβει σωρεία δράσεων όπως είναι η δηµιουργία των Αειφόρων Συστηµάτων ∆ιαχείρισης Οµβρίων. Τα Συστήµατα αυτά, όπως µας εξηγεί ο κ. Τσουλλόφτας, περιλαµβάνουν µεταξύ άλλων την κατασκευή λιµνών κατακράτησης οµβρίων, την αποφυγή στεγανοποίησης ανοικτών χώρων, την κατασκευή, όπου είναι δυνατόν, χωµάτινων αυλακιών αντί πλαστικών σωληνώσεων και την κατασκευή απορροφητικών λάκκων οµβρίων υδάτων σε δηµοσίους χώρους.

Έχει ήδη κατασκευαστεί και λειτουργεί µια λίµνη στον ∆ήµο Κάτω Πολεµιδιών και σχεδιάζεται ακόµη µία στον ∆ήµο Αγίου Αθανασίου. Να σηµειωθεί ότι τα πρανή της λίµνης στα Πολεµίδια είναι καλυµµένα µε γρασίδι και περιµετρικά έχουν φυτευθεί ενδηµικά φυτά και δέντρα, ενώ ο πυθµένας είναι χωµάτινος ώστε το νερό να φιλτράρεται στο υπέδαφος και να αποδοµούνται οι ρύποι. Επιπλέον, η λίµνη ενισχύει τη βιοποικιλότητα καθώς λειτουργεί και ως βιότοπος για πουλιά, έντοµα και ερπετά.

Έργα προστασίας του υδροβιότοπου και της θάλασσας

Μετά τη µεγάλη ανάπτυξη της πόλης και τη µετατροπή πολλών περιοχών περιµετρικά της λίµνης «Μακρία» (Υδροβιότοπος Ζακακίου) από γεωργικές σε αστικές, κατασκευάστηκαν δίκτυα οµβρίων, τα οποία κατευθύνουν το βρόχινο νερό µέσω αγωγών στη λίµνη ώστε να διατηρείται το φυσικό υδατικό ισοζύγιό της. Για την προστασία της λίµνης και µε στόχο την αποτροπή της εισόδου λάσπης και άλλων φερτών υλικών, το ΣΑΛΑ, όπως επισηµαίνει ο κ. Τσουλλόφτας, κατασκεύασε δεξαµενή κατακάθισης της λάσπης, έτσι ώστε να αφήνεται µόνο καθαρό νερό να εισέρχεται στη λίµνη, ενώ στα πλαίσια της προστασίας της λίµνης, «το Συµβούλιο προβαίνει κάθε χρόνο, χειρωνακτικά, σε καθαρισµό από τα καλάµια, έτσι ώστε να δηµιουργείται ζωτικός χώρος για την επώαση των αποδηµητικών πουλιών που φωλιάζουν κάθε χρόνο στη λίµνη».

Αναφορικά µε την προστασία της θάλασσας από τη ροή των οµβρίων, ο διευθυντής του ΣΑΛΑ µάς αναφέρει ότι µέσα από εξειδικευµένη µελέτη που έγινε διαπιστώθηκε ότι η έντονη βροχόπτωση αυξάνει τον όγκο νερού που ρέει στη θάλασσα από τα ποτάµια και τις εξόδους του δικτύου οµβρίων, επισηµαίνοντας ότι «οι συγκεντρώσεις των ρύπων, στα πλείστα σηµεία που πραγµατοποιήθηκαν δειγµατοληψίες, εξασθενούσαν σηµαντικά µετά τις 48 ώρες».

Όσον αφορά τον όγκο βροχής που καταλήγει στη θάλασσα παρατηρήθηκε ότι όταν οι βροχοπτώσεις είναι έντονες εντός του αστικού ιστού, τότε το µεγαλύτερο ποσοστό (62%) διακινείται µέσω του δικτύου οµβρίων. Σε περιπτώσεις όπου οι βροχοπτώσεις ήταν µεγαλύτερες στους ορεινούς όγκους, τότε το µεγαλύτερο ποσοστό της εξερχόµενης ποσότητας προς το παραλιακό µέτωπο (95%) προήλθε από τους ποταµούς.

Αναζητούνται τρόποι παραγωγής προϊόντων από απόβλητα

Επισηµαίνοντας την πολύ καλή δουλειά που γίνεται από το ΣΑΛΑ, η Επίτροπος Περιβάλλοντος υποδεικνύει την ανάγκη να επεκταθεί το δίκτυο του Συµβουλίου, ώστε να περιληφθούν σε αυτό ο Ύψωνας, αλλά και οι περιοχές που συνδέονται µε τις Βρετανικές Βάσεις όπου παρατηρούνται πολλά προβλήµατα.

Ένα από τα ζητήµατα που τέθηκαν στη συνάντηση αφορά τους τρόπους αντιµετώπισης, διαχείρισης και αξιοποίησης των µαγειρικών λιπών που διοχετεύονται στο αποχετευτικό και προκαλούν πρόβληµα στο σύστηµα. «Πρέπει να βρούµε τρόπους να να απαλλαγεί το σύστηµα από αυτό το πρόβληµα και, σε ένα άλλο επίπεδο, να έχουµε προϊόντα όπως το νάτριο, το χλώριο ή άλλα παραγόµενα προϊόντα από το νερό της τριτοβάθµιας επεξεργασίας που µπορούν να ενισχύσουν τη βιοµηχανία», ανέφερε στη «Χαραυγή» η Επίτροπος Περιβάλλοντος.

Ένα άλλο θέµα που συζητήθηκε είναι η δυνατότητα διαχείρισης της λάσπης που παράγεται από το σύστηµα επεξεργασίας των λυµάτων του ΣΑΛΑ, ως προϊόν λίπανσης.

Σε ό,τι αφορά τις συνέργειες του τοµέα των αποβλήτων και της υδατοπροµήθειας που προωθούνται στα πλαίσια της µεταρρύθµισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η Κλέλια Βασιλείου σηµείωσε ότι οι δύο φορείς «θα πρέπει να δουν και το συσχετισµό τους µε την Περιβαλλοντική Αρχή για να µπορούν να λειτουργούν µε συνέργεια και αποτελεσµατικότητα».

 

Τα σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα που καταγράφονται ιδιαίτερα στην δυτική περιοχή της Λεμεσού, έχει αναδείξει επανειλημμένα τα τελευταία χρόνια η Ομοσπονδία Περιβαλλοντικών Οργανώσεων, αποδίδοντάς τα κατά κύριο λόγο στην αλλαγή χρήσης της γης και στη σφράγιση του εδάφους που επέφερε η χωροθέτηση, κατασκευή και λειτουργία μεγάλης κλίμακας αναπτύξεων εντός της λεκάνης απορροής των υγροβιότοπων της περιοχής Ακρωτηρίου. Μιλώντας στη «Χαραυγή» για τις περιβαλλοντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Λεμεσός, ο επιστημονικός λειτουργός της Ομοσπονδίας, Κλείτος Παπαστυλιανού, επισημαίνει ιδιαίτερα το πρόβλημα της αποστράγγισης των υπόγειων υδάτων στα πλαίσια της ανέγερσης υψηλών κτιρίων μέσα σε ζώνες προστασίας της παραλίας και της απόρριψής τους στη θάλασσα. «Μπορεί να έχουν γίνει κάποια πράγματα σε αυτόν τον τομέα, όμως θεωρούμε ότι υπάρχει ακόμα πολλή δουλειά που χρειάζεται και επιβάλλεται να γίνει», αναφέρει επισημαίνοντας την επιτακτική ανάγκη της σύνδεσης μεγάλης κλίμακας αναπτύξεων με το δίκτυο του ΣΑΛΑ. Η πιο μεγάλη πρόκληση, όπως τονίζει, «είναι η κατασκευή των αναγκαίων δημοσίων υποδομών, κυρίως του ΣΑΛΑ και των δικτύων διαχείρισης των ομβρίων υδάτων μέσα στη λεκάνη απορροής στον υγροβιότοπο του Ακρωτηρίου που περιλαμβάνει και την αλυκή και το λιβάδι Ακρωτηρίου και τον υγροβιότοπο Φασουρίου». Με αυτές τις διευθετήσεις, όπως επισημαίνει, τα όμβρια καθώς και οποιαδήποτε άλλα υγρά απόβλητα (π.χ. υπόγεια νερά από εκσκαφές) δεν θα καταλήγουν στον υγροβιότοπο, αλλά θα μπορούν να διοχετεύονται σε δίκτυα δημοσίων υποδομών που «θα έπρεπε να είχαν κατασκευαστεί προχθές», όπως χαρακτηριστικά υποδεικνύει.