Ανασφάλεια και επιφυλακτικότητα για απόκτηση κατοικίας

  • Οι τιµές έχουν αυξηθεί σε ποσοστό 34,3% σε σύγκριση µε το 2015, κυρίως λόγω των ανατιµήσεων κατά τους τελευταίους µήνες
  • Πολλά νέα ζευγάρια µένουν στα σχέδια προσπαθώντας να πάρουν αυξηµένο δάνειο ή µειώνοντας τα τετραγωνικά µέτρα του σπιτιού τους, ακόµα και σε µέγεθος διαµερίσµατος
  • Μεγάλο το πρόβληµα των εργολάβων µε συµβάσεις του 2020-2021, αφού η αύξηση του κόστους είναι τεράστια και το κράτος δεν απαντά στο αίτηµά τους για ρύθµιση, τουλάχιστον όσον αφορά έργα του Δηµοσίου
  • Η αδράνεια του ΚΟΑΓ δεν του επιτρέπει να σταθεί ανάχωµα στις τιµές που καλπάζουν και να δώσει βοήθεια στα χαµηλά εισοδηµατικά στρώµατα

Του Γιάννη Κακαρή

Το στεγαστικό αποτελεί ένα από τα µεγαλύτερα προβλήµατα για τις νέες οικογένειες, καθώς οι αυξήσεις των τιµών στα κατασκευαστικά υλικά καθιστούν πλέον άπιαστο όνειρο την απόκτηση ιδιόκτητης κατοικίας.

Την ίδια ώρα, ο συνδυασµός του πληθωρισµού, που ανήλθε στο 10%, µαζί µε τις αυξήσεις που ξεκίνησαν από την πανδηµία του κορονοϊού και κορυφώνονται µε τον πόλεµο στην Ουκρανία, φτάνοντας µέχρι και το 30%, αποτελούν ένα «εκρηκτικό µείγµα».

Ουσιαστικά µειώνουν τη δυνατότητα ανταπόκρισης στο οικονοµικό ζήτηµα κατά 40% σε σχέση µε την περίοδο που προηγήθηκε της πανδηµίας.

Ζαλίζουν οι αυξήσεις στα υλικά

Σύµφωνα µε πρόσφατα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας Κύπρου, οι αυξηµένες τιµές στα υλικά οικοδοµής έγιναν µόνιµες στην αγορά και ήδη ξεκίνησε νέο τσουνάµι µε αυξήσεις µέχρι 30%.

Ο ∆είκτης Τιµών Κατασκευαστικών Υλικών ανήλθε τον Αύγουστο στις 134,34 µονάδες (µε βάση 2015=100). ∆ηλαδή οι τιµές έχουν αυξηθεί σε ποσοστό 34,3% σε σύγκριση µε το 2015, κυρίως λόγω των ανατιµήσεων κατά τους τελευταίους µήνες. Αναφέρεται επίσης ότι «σε σύγκριση µε τον αντίστοιχο µήνα του προηγούµενου έτους, ο δείκτης κατέγραψε αύξηση 16,7%».

Ενδεικτικές είναι οι αυξήσεις στα ακόλουθα υλικά: •Έτοιµο σκυρόδεµα 11,8%, •Τούβλα 32,9%, •Κεραµικά είδη 25,9%, •Σοβάδες, κόλλες για πλακάκια και αρµοστόκοι 12,3%, •Γυψοσανίδες, τσιµεντοσανίδες και τσιµεντοσωλήνες 17,5%, •Πόρτες και παράθυρα από ξύλο 20,6%, •Πόρτες και παράθυρα από PVC 55%, •Είδη από πλαστικό 31,5%, •Προϊόντα από αλουµίνιο και άλλα µέταλλα 22,6%, •Προϊόντα από ξύλο 15,2% και •Ερµάρια και πάγκοι 12,8%.

Σπίτια σε µέγεθος διαµερίσµατος

Ως εκ τούτου, οι επιλογές των χαµηλών και µεσαίων εισοδηµατικών στρωµάτων που δεν µπορούν να αντεπεξέλθουν στις νέες τιµές των κατοικιών περιορίζονται ακόµα περισσότερο. Αναγκάζονται να µένουν µε τους γονείς/πεθερικά, να αγοράσουν διαµέρισµα ή να µένουν στο ενοίκιο. Σε περίπτωση που υπάρχει η απαιτούµενη γη, τότε το εµβαδόν της οικίας πολλές φορές µπορεί να είναι ίσο µε ενός διαµερίσµατος.

Στο διαδίκτυο παρατηρείται όλο και πιο συχνά το φαινόµενο όπου εταιρείες ανάπτυξης γης (ντιβέλοπρες) πουλούν κατοικίες των 125-130 τετραγωνικών, µε την έκταση της γης να κινείται πολύ πιο κάτω από την έκταση που συνήθως έχει το µισό οικόπεδο.

Όλα τούτα έχουν φέρει σε δύσκολη κατάσταση και τον κλάδο των κατασκευών.

Έντονη ανασφάλεια

Η «Χαραυγή» επικοινώνησε µε τον πρόεδρο του Συνδέσµου Εργολάβων Κύπρου, Στέλιο Γαβριήλ, ο οποίος σηµειώνει ότι εδώ και έξι µήνες φαίνεται να υπάρχει στασιµότητα στην έναρξη κατασκευής σπιτιών, γιατί υπάρχει έντονη ανασφάλεια και επιφυλακτικότητα.

Όπως εξήγησε, ο κόσµος βγάζει τα αρχιτεκτονικά σχέδια, παίρνει τις απαραίτητες άδειες και βγαίνει σε προσφορές. Ακολούθως µένει σε στάση αναµονής, αφού προσπαθεί να εξασφαλίσει νέα δανειοδότηση λόγω των µεγάλων αυξήσεων στα κατασκευαστικά υλικά. Κάποιοι κάνουν και αλλαγές στα σχέδια, ώστε να µειωθούν τα τετραγωνικά του σπιτιού για να µπορέσουν να αντεπεξέλθουν οικονοµικά.

Για τις αυξήσεις και πώς αντιµετωπίζονται, ανέφερε ότι στα ιδιωτικά έργα υπάρχει αύξηση 25-30% στο κόστος, ανάλογα µε το πότε ξεκίνησε ένα έργο και πότε θα ολοκληρωθεί. Σε πολλές εργασίες, όπως αλουµίνια και πελεκανικά, συνήθως γίνεται µια συµφωνία για να επωµιστούν από κοινού ο εργοδότης και ο εργολάβος το επιπρόσθετο κόστος.

Οι εργολάβοι ζητούν ρυθµίσεις για έργα του Δηµοσίου

Σε ό,τι αφορά τα έργα του Δηµοσίου, επεσήµανε ότι υπάρχει µια φόρµουλα η οποία καλύπτει το µπετόν, τον οπλισµό, τα καύσιµα και τα εργατικά, ωστόσο, όπως υπέδειξε ο κ. Γαβριήλ, το ποσοστό που δίνεται δεν είναι αρκετό για να καλύψει τις αυξήσεις για τις συµβάσεις που υπογράφηκαν το 2020-2021. Για τα έργα που ξεκίνησαν το 2022 οι εργολάβοι έχουν συνυπολογίσει τις αυξήσεις στις προσφορές που κατέθεσαν.

Το πρόβληµα, επεσήµανε, είναι πολύ µεγάλο στα έργα που ξεκίνησαν µέχρι τον Ιούνιο του 2021, καθώς οι αυξήσεις είναι κατά πολύ µεγαλύτερες από αυτές που καλύπτει το συµβόλαιο. Η διαφορά που καλείται να καλύψει ο ίδιος ο εργολάβος είναι 10-15%, γι’ αυτό οι εργολάβοι ζήτησαν από την Κεντρική Επιτροπή Αλλαγών και Απαιτήσεων του Γενικού Λογιστηρίου να δοθεί σε όλες τις αναθέτουσες Αρχές εντολή όπως εξετάσουν τα έργα κατά περίπτωση. Όπου δικαιολογείται αύξηση που δεν καλύπτεται από το συµβόλαιο, να καλυφτεί από το Δηµόσιο.

Παρά τις πολλές επιστολές που έστειλαν όµως, ακόµη δεν πήραν καµία απάντηση.

Να µην οδηγηθούµε σε καταστροφικές πρακτικές της κρίσης

Ο κ. Γαβριήλ εξέφρασε την ανησυχία του για το ενδεχόµενο να οδηγηθούµε σε πρακτικές που οδήγησαν πολλές εταιρείες σε καταστροφή.

Όπως είπε, η ανησυχία µας είναι να µην οδηγήσει το ίδιο το Δηµόσιο στα φαινόµενα του 2010-2015. Εξηγώντας, ανέφερε ότι οι εργολάβοι αναγκάζονταν να «χτυπήσουν» τις προσφορές σε πιο χαµηλές τιµές, για να τις κερδίσουν, και να πάρουν την προκαταβολή για να καλύψουν τις ανάγκες των υφιστάµενων έργων.

Ξεκαθάρισε ωστόσο ότι µέχρι σήµερα φαίνεται να µην υπάρχει πρόβληµα ρευστότητας στις επιχειρήσεις και ζήτησε από το Γενικό Λογιστήριο «να δει το αίτηµά µας πριν να έχουµε αρνητικές περιπτώσεις».

Εκτίµησε ότι η κατάσταση που έχει δηµιουργηθεί θα οδηγήσει περισσότερο κόσµο (κυρίως µε χαµηλά εισοδήµατα) στα διαµερίσµατα, ενώ φαίνεται να υπάρχει τάση για πιο µικρές οικιστικές µονάδες.

Επίσης, ενδεχοµένως στο µέλλον να µειωθούν και τα τετραγωνικά που βάζει ως όριο το κτηµατολόγιο, για να µπορέσουν οι πολίτες να αποκτήσουν στέγη. ∆ηλαδή, αντί ένα διαµέρισµα 2 υπνοδωµατίων να πρέπει να είναι 75 τ.µ., να µειωθούν σε 65 τ.µ.

ΕΤΕΚ: Ακόµη πιο δύσκολη η ιδιοκατοίκηση

Μιλήσαµε και µε τον πρόεδρο του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων και γενικό ταµία του ΕΤΕΚ, Χρίστο Χριστοδούλου.

Ο κ. Χριστοδούλου επιβεβαίωσε ότι παρατηρείται µείωση στην έναρξη έργων και ότι παρατηρείται µια ανασφάλεια εκ µέρους των πελατών αν µπορούν να προχωρήσουν στην ανέγερση κατοικίας, αφού υπάρχει αβεβαιότητα κατά πόσον φτάσαµε στο µάξιµουµ των αυξήσεων, και πρόσθεσε ότι ξεκινά να γίνεται ακόµη πιο δύσκολη η ιδιοκατοίκηση και η αγορά οικοπέδων για ανέγερση σπιτιών. «Αυτή η συνήθεια της κυπριακής κοινωνίας άρχισε να εξασθενεί. Πλέον θα αγοράζονται σπίτια από ντιβέλοπερς µε πιο µικρό εµβαδό γης και σπιτιών», σηµείωσε.

Επεσήµανε ακόµη ότι πρέπει να αντιµετωπιστεί η γραφειοκρατία και να γίνουν πιο γρήγορες οι διαδικασίες έκδοσης αδειών.

Αισθητή η απουσία του ΚΟΑΓ

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες γίνεται αντιληπτό πόσο χρειάζεται ο ΚΟΑΓ, για να σταθεί ανάχωµα στις τιµές που καλπάζουν και να δώσει βοήθεια στα χαµηλά εισοδηµατικά στρώµατα. Ωστόσο φαίνεται ότι εδώ και σχεδόν µια δεκαετία (2013-2021) υποβαθµίστηκε ο ρόλος του, καθώς έχει παραδώσει στην κοινωνία µόλις µερικές δεκάδες οικιστικές µονάδες. Αρκεί απλά να γίνει µια σύγκριση µε τη δεκαετία Τάσσου Παπαδόπουλου και ∆ηµήτρη Χριστόφια (2003-2013), όπου ο Οργανισµός παρέδωσε περίπου 1.500 µονάδες.

Αν υπολογίσουµε ότι ετήσια το παραγόµενο προϊόν ανά το παγκύπριο είναι περίπου 3.000, τότε για να έχει σηµαντική παρέµβαση στις τιµές της αγοράς πρέπει ο ΚΟΑΓ να παραδίδει περισσότερες µονάδες το χρόνο.

Στα θετικά καταγράφεται το γεγονός ότι ο Οργανισµός ξεκίνησε σιγά-σιγά να παίρνει µπρος, αλλά φαίνεται ότι για ακόµη µια φορά οι πολιτικές της παρούσας κυβέρνησης δεν τον αφήνουν να ασκήσει ικανοποιητικά το ρόλο του. Μεταξύ άλλων, υπάρχουν υπάλληλοι της τεχνικής υπηρεσίας του που είναι αποσπασµένοι σε άλλες κυβερνητικές υπηρεσίες, ενώ υπάρχουν και άλλες θέσεις στο οργανόγραµµα που είναι κενές.

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy