Ανεπαρκής για επανεκκίνηση της οικονομίας η μείωση των επιτοκίων

Τρεις αναλυτές σχολιάζουν την επίδραση που θα επέλθει για τους δανειολήπτες, τους καταθέτες και γενικότερα την οικονομία

Ρεπορτάζ: Αθηνά Ξενοφώντος

Βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση είναι η εξαγγελία των τραπεζών για μείωση των καταθετικών και δανειστικών επιτοκίων κατά 1%, η οποία όμως θα πρέπει να έχει και συνέχεια, αφού η Κύπρος εδώ και δύο χρόνια έχει τα ψηλότερα επιτόκια στην Ευρώπη. Οι επιπτώσεις από την οικονομική κρίση ήταν τραγικές, γονάτισαν νοικοκυριά και επιχειρήσεις, με αποτέλεσμα τα κόκκινα δάνεια να εκτοξευτούν στα ύψη. Δεν έφτανε δηλαδή που χιλιάδες εργαζόμενοι έχασαν τη δουλειά τους, κατρακύλησαν τα ημερομίσθια και οι επιχειρήσεις, είδαν τον κύκλο εργασιών τους να μειώνεται στο ναδίρ, ήταν αναγκασμένοι να φορτωθούν ακόμη ένα βαρίδι που ήταν το ακριβό κόστος χρήματος.

Η πιο πάνω απόφαση που λήφθηκε κατόπιν αυστηρών οδηγιών από την Κεντρική Τράπεζα, αναμένεται να δώσει ανάσα ζωής στους δανειολήπτες. Ομως, όπως επισημαίνουν οικονομικοί αναλυτές, η οικονομία δεν πρόκειται να επανεκκινήσει, γιατί η μείωση του επιτοκίου είναι ένα πολύ μικρό μέρος του παζλ για την ανάπτυξη.

Η εφημερίδα μας ζήτησε την άποψη από τρεις οικονομολόγους- τον κ. Πάμπο Παπαγεωργίου, βουλευτή του ΑΚΕΛ- Αριστερά- Νέες Δυνάμεις, τον κ. Γιώργο Χαραλάμπους, ο οποίος διαθέτει μακρά πείρα στα χρηματοοικονομικά δρώμενα του τόπου και από στέλεχος του Συνεργατισμού, ο οποίος θέλησε να κρατήσει την ανωνυμία του- για το ποιο θα είναι το όφελος από την πιο πάνω εξαγγελία τόσο για τους δανειολήπτες όσο και για την οικονομία ευρύτερα.

Π. Παπαγεωργίου: Η ΚΤ να παρακολουθεί την εφαρμογή

Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ, Πάμπος Παπαγεωργίου, χαρακτήρισε θετική εξέλιξη τη μείωση των επιτοκίων, γιατί, όπως επεσήμανε, τα κυπριακά νοικοκυριά και επιχειρήσεις είναι υπερδανεισμένα, οπότε θα είναι μια ανάσα όσον αφορά την καταβολή των δόσεων, αφού τα επιτόκια στην Κύπρο είναι πάρα πολύ ψηλά για μια χώρα που βρίσκεται σε ύφεση. Αποτέλεσμα τούτου, σημείωσε, ήταν η εκτόξευση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, καθότι για τους δανειολήπτες ήταν πολύ δύσκολο να καλύψουν τις δόσεις. Ωστόσο, σημείωσε, η μείωση κατά 1% των δανειστικών επιτοκίων, δεν διορθώνει το πρόβλημα γιατί και έτσι τα επιτόκια παραμένουν ψηλά.

Ο Π. Παπαγεωργίου προειδοποίησε πως έχει ξαναγίνει μείωση των καταθετικών επιτοκίων, η οποία όμως δεν μετακυλίστηκε στα δανειστικά.

Κάλεσε δε την Κεντρική Τράπεζα να θέσει τις τράπεζες στο μικροσκόπιο και να παρακολουθεί, ώστε οι διακηρύξεις να γίνουν πράξη, αφού η προηγούμενη εμπειρία άλλα μας διδάσκει, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά.

Σε σχέση με τους φόβους που εκφράζονται για την απόσυρση καταθέσεων, ο Π. Παπαγεωργίου σημείωσε, πως σε μια χώρα με αρνητικό πληθωρισμό το όφελος του καταθέτη είναι μεγάλο. Αν το επιτόκιο, ανέφερε, είναι 2% και ο αρνητικός πληθωρισμός 2%, τότε είναι ωσάν να κερδίζει 4%, άρα θα εξακολουθήσει να υπάρχει όφελος για τον καταθέτη και με τα πιο χαμηλά επιτόκια.

Οσον αφορά στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, λαμβανομένου υπόψη ότι το κόστος θα είναι λιγότερο, αυτό θα συμβάλει θετικά στην εξυπηρέτηση των δανείων, τόνισε.

Ο Π. Παπαγεωργίου, ωστόσο, εξέφρασε αμφιβολίες κατά πόσο θα υπάρχει ενδιαφέρον για νέα δάνεια, καθώς η οικονομία εξακολουθεί να βρίσκεται σε ύφεση. Οπως χαρακτηριστικά ανέφερε, νοικοκυριά και επιχειρήσεις παρουσιάζονται απρόθυμοι να απορροφήσουν νέα δάνεια ακόμη και αν τους προσφερθούν χαμηλότερα επιτόκια, λόγω της ύφεσης που υπάρχει.

Γ. Χαραλάμπους: Μη βιώσιμα τα 2/3 των κόκκινων δανείων

Βαρύνουσα είναι η άποψη του κ. Γιώργου Χαραλάμπους, ο οποίος θεωρεί με τη σειρά του πως οποιαδήποτε μείωση των δανειστικών επιτοκίων είναι θετικό βήμα διότι θα μειώσει το κόστος του χρήματος και θα δώσει το μήνυμα ότι θα μπορούσε κάποιος να επιδείξει περισσότερο ενδιαφέρον για τυχόν επενδύσεις.

Ομως, επισημαίνει, δεν πρέπει να αναμένουμε θεαματικά αποτελέσματα σ’ ό,τι αφορά την επαναδραστηριοποίηση της οικονομίας, γιατί η μείωση του επιτοκίου πολύ μικρό μέρος του συνόλου των μεγεθών μπορεί να επηρεάσει.

Σημαντικό και κυρίαρχο ρόλο, σύμφωνα με τον κ. Χαραλάμπους, θα διαδραματίσει το οικονομικό κλίμα, οι προοπτικές ανάκαμψης της οικονομίας και η ζήτηση που θα τραβήξει την οικονομική δραστηριότητα προς τα πάνω.

Εάν η οικονομία, επεσήμανε, δεν αρχίσει μέσα από κάποια μέτρα να επαναδραστηριοποιείται, η μείωση του επιτοκίου δεν θα βοηθήσει σχεδόν τίποτε.

Ο κ. Χαραλάμπους δεν μηδενίζει το εν λόγω βήμα, αλλά χαρακτηρίζει πλάνη να πιστεύει κάποιος ότι αυτό και μόνο το μέτρο θα φέρει την επιθυμητή ανάκαμψη.

Επίσης, ο κ. Χαραλάμπους εκτιμά ότι η επίδραση στα υφιστάμενα δάνεια θα συμβάλει μόνο οριακά και κάποια μη εξυπηρετούμενα να καταστούν εξυπηρετούενα. Οταν κάποιος, σημείωσε, δεν μπορεί να πληρώσει τίποτε, το δάνειο δεν μπορεί να γίνει βιώσιμο.

Μάλιστα έθεσε το ερώτημα πόσα από αυτά τα κόκκινα δάνεια που αγγίζουν το 50% των δανείων είναι βιώσιμα. Ο κ. Χαραλάμπους εξέφρασε την άποψη ότι τα 2/3 των μη εξυπηρετούμενων δανείων είναι μη βιώσιμα, γιατί ήταν υπερβολικά μεγάλα σε σχέση με τις δυνατότητές τους και σχεδόν ήταν νεκρά από την ημέρα που έγιναν.

Οσον αφορά στη μείωση των καταθετικών επιτοκίων, ο κ. Χαραλάμπους ανέφερε πως ναι μεν είναι ψηλότερα απ’ ό,τι στην υπόλοιπη Ευρώπη, όμως δεν πρέπει να ξεχνά κανένας ότι ο Κύπριος καταθέτης «βιάστηκε» βάναυσα με το κούρεμα και σήμερα αισθάνεται τον κίνδυνο ότι θα ξανακουρευτεί.

Και αυτό γιατί δεν είναι σίγουρο, ανέφερε, ότι οι τράπεζες μας έχουν εξυγιανθεί, αφού με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια δημιουργούνται μεγάλα ερωτηματικά κατά πόσο θα αντέξουν και δεν θα χρειαστούν περαιτέρω κεφάλαια.

Οπότε, πρόσθεσε, ο κίνδυνος για τον καταθέτη εξακολουθεί να είναι μεγάλος. «Δεν είναι εύκολο να μειωθεί τα επιτόκιο στο 2% (ετήσια κατάθεση και λιγότερη από 2% εξαμηνιαία).

Από αυτό το 2% των τόκων, το 1/3 (30%) θα πηγαίνει στο κράτος, γιατί φορολογείται. Στο τέλος, αυτό που μένει στον καταθέτη είναι περίπου το 1.5% και η αγωνία να χάσει τις καταθέσεις του με νέο κούρεμα.

Γι’ αυτό εξάλλου», τόνισε, «δεν αίρονται όλοι οι περιορισμοί για εξαγωγή συναλλάγματος, γιατί δεν θα μείνουν καταθέτες».

Ενεση και παυσίπονο, όχι η λύση

Πηγή από τον Συνεργατισμό, η οποία θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία της, τόνισε πως η μείωση του επιτοκίου είναι βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Κάποιοι δανειολήπτες, σημείωσε, θα βοηθηθούν σε μεγαλύτερο και άλλοι σε μικρότερο βαθμό, ενώ θα υπάρξει και μια μικρή ένεση για τις επιχειρήσεις.

Ομως, προειδοποίησε κι αυτός με τη σειρά του «να μην αναμένουμε θαύματα καθότι δεν είναι αρκετό για την επανεκκίνηση της οικονομίας, γιατί αυτό είναι μόνο ένα παυσίπονο». Η επανεκκίνηση της οικονομίας, σημείωσε, δεν εξαρτάται από τη μείωση των επιτοκίων αλλά από εκατοντάδες άλλους παράγοντες.

Ενας παράγοντας που πρέπει να ληφθεί υπόψη, πρόσθεσε, είναι πως με τη μείωση των καταθετικών επιτοκίων κατά 1% θα μειωθούν και τα έσοδα του κράτους από φορολογία 30% επί των καταθέσεων, γεγονός που ενδεχομένως να δημιουργήσει τρύπα στα δημόσια οικονομικά και να χρειαστεί να καλυφθεί.

Βρισκόμαστε σε μια κατάσταση, πρόσθεσε, που δεν υπάρχει ρευστότητα και τα επιτόκια δεν μειώνονται με φυσιολογικό τρόπο ως αποτέλεσμα αύξησης της προσφοράς χρήματος, αλλά με επέμβαση της Κεντρικής Τράπεζας. «Αρα είναι με τεχνητό τρόπο που οδηγούνται προς τα κάτω και πιθανόν να επηρεαστεί αρνητικά η ρευστότητα».

Σε σχετική ερώτηση της εφημερίδας μας κατά πόσο με τη μείωση των επιτοκίων και με σωστή αναδιάρθρωση των δανείων με επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής σε συνδυασμό με τη μείωση της δόσης, πολλά δάνεια από μη εξυπηρετούμενα θα γίνουν εξυπηρετούμενα, σημείωσε πως τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά.

«Οι κανονισμοί για τις αναδιαρθρώσεις είναι τόσο σκληροί που δεν είναι τυχαία που δεν γίνονται αναδιαρθρώσεις».

Το σύστημα, τόνισε, δεν είναι φιλικό προς τις αναδιαρθρώσεις με ευθύνη της ΚΤ και εισηγήθηκε απλοποίηση των διαδικασιών, ώστε να γίνουν πολύ πιο γρήγορες και σε βάθος χρόνου, ώστε να αναπνεύσουν τα νοικοκυριά και αντί να εξοφληθούν τα δάνεια σε 5 χρόνια να εξοφληθούν σε 15.

Οι επιδράσεις στις διάφορες τράπεζες

Οι μειώσεις αναμένεται να εφαρμοστούν από την 1η Μαρτίου 2015 για όλες τις τράπεζες.

Ηδη η Τράπεζα Κύπρου ανακοίνωσε μείωση 1% στα επιτόκια, που θα καλύψει 180 χιλιάδες λογαριασμούς 94 χιλιάδων πελατών με συνολικό ετήσιο όφελος για τους δανειζομένους ύψους €57,4 εκ. Δίνοντας κίνητρο για επιτάχυνση της εξυπηρέτησης δανείων, η τράπεζα αναφέρει ότι, όσον αφορά στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια που θα εξυπηρετούνται, αυτά θα έχουν το επιπλέον όφελος του 2%.

Ο Συνεργατισμός, που έχει το 40% της αγοράς στεγαστικών δανείων των €13,7 δις, υπολογίζεται ότι έχει στεγαστικά δάνεια €5,5 δις. Ανακοίνωσε μείωση των εξυπηρετούμενων στεγαστικών κατά 1% και 0,5% σε όσα μη εξυπηρετούμενα στεγαστικά δάνεια αρχίσουν να εξυπηρετούνται.

Αναλόγως του ύψους των μη εξυπηρετούμενων δανείων, το όφελος που προκύπτει κυμαίνεται από €27 εκ. μέχρι €40 εκ. περίπου. Σύμφωνα με τον Πρόεδρο, Νικόλα Χατζηγιάννη, στο 97% των στεγαστικών δανείων θα ισχύσει, ενώ έχει ήδη έχει επέλθει μείωση των επιτοκίων στα φοιτητικά, αγροτικά και στεγαστικά δάνεια που συμποσούνται γύρω στα 30 εκ. ευρώ που σημαίνει στήριξη ή ανακούφιση προς τους δανειολήπτες.

Από την πλευρά της η Ελληνική Τράπεζα τονίζει ότι από τη μείωση των δανειστικών επιτοκίων θα ωφεληθούν περίπου 20 χιλιάδες πελάτες και το συνολικό ετήσιο όφελος από το μειωμένο κόστος δανεισμού θα ανέλθει σε €13,5 εκ. Στα στεγαστικά δάνεια της Τράπεζας, που φθάνουν το €0,7 δις, το όφελος μπορεί να φθάσει τα €7 εκ.

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy