Ανύπαρκτη η εφαρμογή του δικαιώματος των παιδιών με αναπηρία σε ποιοτική εκπαίδευση

Οι γονείς συνεχίζουν να διεκδικούν τα αυτονόητα

Της Ελένης Κωνσταντίνου

Σχεδόν ανύπαρκτη είναι η εφαρμογή του δικαιώματος των παιδιών με αναπηρία, στην ενιαία και ποιοτική εκπαίδευση ενώ ο στόχος αλλά και η υποχρέωση βάσει διεθνών συμβάσεων για ένα γενικό εκπαιδευτικό σύστημα χωρίς εμπόδια, διακρίσεις και αποκλεισμούς φαντάζει στο παρόν στάδιο όνειρο απατηλό.

Παρά το γεγονός ότι το Υπουργείο Παιδείας βρίσκεται στη διαδικασία διαμόρφωσης νέας πολιτικής για την εξυπηρέτηση των αναγκών των παιδιών με αναπηρίες ή άλλες εκπαιδευτικές ανάγκες, και εκσυγχρονισμού του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου, εντούτοις είναι ακόμη πολλά αυτά που θα πρέπει να γίνουν.

Η κα Γιούλα Πιτσιάλη, εκ μέρους της Παγκύπριας Οργάνωσης Γονέων και Φίλων Παιδιών με εγκεφαλικές και άλλες παραλύσεις «Αγκαλιά Ελπίδας» κληθείσα από τη «Χαραυγή» να μας αναφέρει πού βρισκόμαστε σε αυτό που ονομάζεται ενιαία εκπαίδευση με το τέλος της φετινής χρονιάς, επισημαίνει πως ενιαία εκπαίδευση όπως αναφέρεται στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών την οποία το κράτος μας έχει κυρώσει από το 2011, δεν έχει εφαρμοστεί. «Το Υπουργείο Παιδείας δεν έχει κάνει τις απαραίτητες αλλαγές για να προετοιμάσει το έδαφος για να μπορέσουν παιδιά με αναπηρίες να φοιτήσουν στις τάξεις μαζί με τους συμμαθητές τους.

Αν και υπάρχει η παραδοχή από το υπουργείο ότι αναγνωρίζει το δικαίωμα όλων των παιδιών στην ενιαία εκπαίδευση και όταν απευθυνθούμε σε διοικητικά στελέχη του Υπουργείου το πρόβλημα συνήθως λύνεται, αυτό το μήνυμα δεν έχει περάσει δυστυχώς στις κατώτερες βαθμίδες των λειτουργών ή και μερίδας εκπαιδευτικών οι οποίοι αντιμετωπίζουν αυτά τα παιδιά σαν βάρος, κόστος και επιπρόσθετη ευθύνη και πολλές φορές αποθαρρύνουν τους γονείς οι ίδιοι για να φοιτήσουν τα παιδιά τους στο ενιαίο πλαίσιο και πολλές φορές μάλιστα δεν τους το επιτρέπουν». Υπάρχουν όμως και τα παραδείγματα όπως αυτό του Γυμνασίου Παλλουριώτισσας στο οποίο φοιτά ο γιος της Γιούλας, Νικόλας και όπως σημειώνει η ίδια όταν προσφέρονται οι εύλογες προσαρμογές παιδιά φοιτούν κανονικά χωρίς προβλήματα.

Εμπειρογνώμονες από την Ευρώπη

Σε ό,τι αφορά τα βήματα που έχουν γίνει, η κα Γιούλα Πιτσιάλη αναφέρει πως το Υπουργείο Παιδείας έχει καλέσει εμπειρογνώμονες από την Ευρώπη και έχει ξεκινήσει μια διαδικασία εκσυγχρονισμού του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου και των νομοθετικών ρυθμίσεων που διέπουν τη λειτουργία της ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης, αλλά δεν έχει μέχρι και σήμερα παραδώσει κανένα πρόχειρο νομοσχέδιο που θα μπορούσε να συζητηθεί στη Βουλή για αντικατάσταση της προηγούμενης νομοθεσίας Περί Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης, η οποία θεωρείται από όλους ανεπαρκής για να καλύψει τα δικαιώματα των παιδιών όπως προνοούνται από τη Σύμβαση. «Αυτό έχει ως αποτέλεσα οι γονείς να πρέπει να διεκδικούν τα αυτονόητα, όσοι γνωρίζουν βέβαια και όσοι έχουν την ψυχική δύναμη να παλέψουν με τις διαδικασίες και τις υφιστάμενες δομές αλλά και προκαταλήψεις, για να δώσουν στο παιδί τους μια ευκαιρία ενσωμάτωσης στη σχολική κοινότητα και μια εκπαίδευση βάσει των δικών τους ικανοτήτων και μαθησιακού προφίλ». Όπως σημειώνει η κα Γιούλα Πιτσιάλη, το υπουργείο έχει κάνει βήματα ως προς την ενημέρωση όλων των διευθυντών όλων των βαθμίδων για το δικαίωμα των παιδιών με αναπηρίες στην ενιαία εκπαίδευση. Έχει προχωρήσει σε επιμόρφωση όλων των λογοθεραπευτών σε λογισμικό επικοινωνίας και τη σημασία της εναλλακτικής επικοινωνίας, αλλά αυτό δεν είναι αρκετό. «Η υποστηρικτική τεχνολογία δεν μπορεί να διδάσκεται μαζί με τη λογοθεραπεία, για την οποία δίνεται 1,5 ώρες την εβδομάδα. Πρέπει να αποτελεί ξεχωριστό κομμάτι και να προσφέρεται καθημερινά από προσοντούχους της εναλλακτικής επικοινωνίας. Ενώ στη Μέση είναι ανύπαρκτη αφού δεν υπάρχουν λογοθεραπευτές». Αναφέρει ακόμη ότι θα πρέπει άμεσα να επιμορφωθούν και οι εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων, οι συνδετικοί λειτουργοί αλλά και οι γονείς για το δικαίωμα όλων των παιδιών να συνυπάρχουν στα σχολεία. «Έχουμε πολλές προκαταλήψεις να αντιμετωπίσουμε ακόμη και πολύ δρόμο μέχρι να σταματήσουμε να αντιμετωπίζουμε αυτά τα παιδιά βάσει του ιατρικού μοντέλου δηλαδή με οίκτο, λύπη, φιλανθρωπία και να μάθουμε να τα αντιμετωπίζουμε βάση του κοινωνικού μοντέλου. Να αναγνωρίσουμε δηλαδή ότι η αδυναμία τους να δράσουν ισότιμα δεν είναι γιατί έχουν αναπηρία, αλλά γιατί εμείς ως κοινωνία δεν έχουμε προνοήσει να έχουμε τις απαραίτητες δομές και υπηρεσίες για να μπορέσουν να συμμετέχουν». Καταγγελίες και ελλείψεις

Την ίδια ώρα, όπως επισημαίνει, συνεχίζεται η διάκριση προς τους μαθητές με αναπηρία και αυτό μπορεί να γίνει αντιληπτό μέσα από συγκεκριμένες καταγγελίες οι οποίες φθάνουν στην οργάνωσή μας.

Εκπαιδευτική ύλη: Δεν αναφέρεται σε όλα τα παιδιά. Για να δοθεί προσαρμοσμένη ύλη βάσει της αναπηρίας του κάθε μαθητή πρέπει να το ζητήσει η οικογένεια, ενώ θα έπρεπε να ήταν ευθύνη του Συνδετικού Λειτουργού να εντοπίσει τις ανάγκες του μαθητή και να δώσει εισηγήσεις προς την επαρχιακή επιτροπή ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης για να δώσει και αυτή με τη σειρά της οδηγίες προς τον διευθυντή του σχολείου και τους καθηγητές για εύλογες προσαρμογές, όχι μόνο στο περιβάλλον του σχολείου αλλά και στο ίδιο το υλικό που θα χρησιμοποιήσουν για την εκπαίδευση του παιδιού, τόσο στην τάξη όσο και στα εξεταστικά του δοκίμια.

Μετακίνηση: Έχει εφαρμοστεί ένα πιλοτικό πρόγραμμα για την επαρχία Λευκωσίας όσον αφορά τη μετακίνηση παιδιών με αναπηρίες με επιτυχία. Ζητείται όπως άμεσα εφαρμοστεί σε όλες τις επαρχίες και σε όλες τις βαθμίδες. Ενώ πρόσφατα στάλθηκε επιστολή στον Υπουργό Παιδείας.

Προσοντούχοι σχολικοί συνοδοί: Από πέρσι είχαμε συζητήσει το θέμα αυτό και με το υπουργείο, αλλά και με την κοινοβουλευτική Επιτροπή Παιδείας στη Βουλή. Η διαδικασία που ακολουθείται στην πρόσληψη σχολικού βοηθού κάθε άλλο παρά τα συμφέροντα του μαθητή εξυπηρετεί. Η ΕΕΕΑΕ θα πρέπει όταν εγκρίνει συνοδό για ένα παιδί να σκιαγραφεί και τα προσόντα που πρέπει να έχει ο συνοδός για να μπορεί να ανταποκριθεί στις εξειδικευμένες ανάγκες του μαθητή, αλλά και να είναι υποστηρικτική βοήθεια στην τάξη ως προς την εκπαίδευσή του. Τώρα τα προσόντα του σχολικού βοηθού περιορίζονται στο απόφοιτος Λυκείου και τα καθήκοντά του στη φροντίδα του παιδιού.

Διήμερες εκδρομές και κατασκηνώσεις: Πρόσφατα είχαμε μια καταγγελία αποκλεισμού παιδιού από διήμερη εκδρομή. Το σχολείο βλέποντας τη δυσκολία να βρει συνοδό για να συνοδεύσει το παιδί, αφού δεν προνοείται στο συμβόλαιό τους η ολοήμερη εργασία, θεώρησε σωστό να λύσει το πρόβλημα αγνοώντας το παιδί (δεν τον κάλεσαν). Όλες οι δράσεις που γίνονται και καλούνται παιδιά από το σχολικό περιβάλλον είτε από το ΥΠΠ είτε από άλλους οργανωμένους φορείς πρέπει να είναι σε θέση να εξυπηρετήσουν όλους τους μαθητές ανεξαιρέτως. Η αξιολόγηση του μαθητή πρέπει να γίνεται έγκαιρα, από το νηπιαγωγείο για να υπάρχει ο χρόνος να παραγγέλνεται ο απαραίτητος εξοπλισμός. Μετά την αξιολόγηση χρειάζεται 1,5 χρόνο για να προμηθευτεί τον εξοπλισμό. Ακόμη, όπως προσθέτει η κα Γιούλα Πιτσιάλη, συνεχίζει η παραπομπή παιδιών σε ειδικά πλαίσια εκπαίδευσης, παρ’ όλες τις αντιδράσεις της οικογένειας. Αναγκάζουν δηλαδή τους γονείς να περιθωριοποιούν τα παιδιά τους πριν ακόμη προσπαθήσουν να τα ενσωματώσουν. Όσον αφορά τη διαβούλευση την οποία είχε εξαγγείλει το Υπουργείο Παιδείας, αυτή δεν είναι διαβούλευση, τονίζει η Γιούλα Πιτσιάλη. «Η διαβούλευση γίνεται με συζήτηση με τα αρμόδια σύνολα και οργανώσεις που εκπροσωπούν παιδιά με αναπηρίες σε τακτική βάση. Το να δώσεις προκαθορισμένες ερωτήσεις για να απαντηθούν δεν είναι διαβούλευση. Όπως επίσης και στο τέλος εάν δεν εφαρμόσεις τις εισηγήσεις που έχεις μαζέψει πρέπει να εξηγήσεις τους λόγους που τις έχεις απορρίψει. Πιστεύω ότι χάνουμε πολύτιμο χρόνο και αυτά που τον πληρώνουν είναι τα ίδια τα παιδιά».

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy