«Άνιση η αντιμετώπιση από το κράτος»

ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

Ο Μάριος Αμερικάνος ζητά ίδιες ευκαιρίες προβολής, προώθησης και εκπροσώπησης

Συνέντευξη στην Ελένη Κωνσταντίνου

Για άνιση αντιμετώπιση μεταξύ των Ιδιωτικών Σχολών Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης (ΙΣΤΕ) και των πανεπιστημίων κάνει λόγο ο Δρ Μάριος Αμερικάνος, πρόεδρος του Παγκύπριου Συνδέσμου ΙΣΤΕ. Όπως υποστηρίζει ο Δρ Αμερικάνος δεν δίνονται οι ίδιες ευκαιρίες προβολής, προώθησης και εκπροσώπησης των ΙΣΤΕ με τα πανεπιστήμια.

Ενδεικτικά αναφέρει ότι το ΥΠΠ σε εκπαιδευτικές παρουσιάσεις στην Ελλάδα είχε προσκαλέσει σε συμμετοχή μόνο εκπροσώπους των πανεπιστημίων.

Την ίδια ώρα σημειώνει ότι υπάρχει άγνοια για τους αλλοδαπούς φοιτητές, με αποτέλεσμα να παραγνωρίζονται πολλές φορές τα θετικά που προσφέρει ο ερχομός τους στη χώρα μας, αφού μεταξύ άλλων υπάρχει ετήσια εισαγωγή συναλλάγματος πολλών εκατομμυρίων ευρώ όσον αφορά τα δίδακτρα και άλλα έξοδα των φοιτητών.

Τέλος, ο Δρ Αμερικάνος τονίζει ότι χρειάζονται στοχευμένες ενέργειες από το κράτος για να μετατρέψουμε την Κύπρο σε περιφερειακό εκπαιδευτικό κέντρο.

• Χρειάζονται στοχευμένες ενέργειες από το κράτος για να μετατρέψουμε την Κύπρο σε περιφερειακό εκπαιδευτικό κέντρο

• Οι αριθμοί αυτών που παρανομούν δεν είναι μεγάλοι. Αυτό είναι φαινόμενο που υφίσταται σε όλες τις χώρες ανεξαιρέτως όπου υπάρχουν αλλοδαποί φοιτητές

Ποια είναι τα κύρια προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι ιδιωτικές σχολές Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης;

Η άνιση αντιμετώπιση μεταξύ των Ιδιωτικών Σχολών Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης (ΙΣΤΕ) και των πανεπιστημίων. Οι ΙΣΤΕ προσφέρουν αξιολογημένα-πιστοποιημένα προγράμματα σπουδών, των οποίων οι τίτλοι σπουδών αναγνωρίζονται από το Κυπριακό Συμβούλιο Αναγνώρισης Τίτλων Σπουδών (ΚΥΣΑΤΣ).

Παρά το γεγονός της επίπονης διαδικασίας αξιολόγησης-πιστοποίησης των προγραμμάτων σπουδών και των χρημάτων που δαπανούνται για την ικανοποίηση των κριτηρίων αξιολόγησης-πιστοποίησης και παρά το γεγονός ότι οι τίτλοι σπουδών των ΙΣΤΕ χαίρουν, από το ΚΥΣΑΤΣ, ισότιμης αναγνώρισης με τους τίτλους των κυπριακών πανεπιστημίων, εντούτοις οι ΙΣΤΕ δεν τυγχάνουν τις ίδιας αντιμετώπισης από το κράτος.

Ως παραδείγματα θα αναφέρω πως το ΥΠΠ έχει διοργανώσει επανειλημμένα εκπαιδευτικές εκθέσεις/παρουσιάσεις στην Ελλάδα κατά τις οποίες έχει προσκαλέσει και συμμετείχαν μόνο εκπρόσωποι των πανεπιστημίων.

Πρόσφατα έχει επιτευχθεί συμφωνία για την αμοιβαία αναγνώριση της εκπαίδευσης, των προσόντων και των ακαδημαϊκών τίτλων σπουδών Κύπρου – Ρωσίας. Στην τελετή υπογραφής της συμφωνίας παρέστησαν οι πρυτάνεις και οι εκπρόσωποι των κυπριακών πανεπιστημίων, ενώ κανένας εκπρόσωπος των κολεγίων δεν είχε προσκληθεί για να παραστεί.

Στο ενδεκαμελές συμβούλιο του Φορέα Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας της Ανώτερης Εκπαίδευσης έχουν διορισθεί αρκετοί ακαδημαϊκοί που εργάζονται στα δημόσια και ιδιωτικά πανεπιστήμια της Κύπρου και κανένας από το χώρο των ΙΣΤΕ.

Δικαίωμα να λάβουν φοιτητικά επιδόματα έχουν οι φοιτητές που σπουδάζουν σε προγράμματα σπουδών επιπέδου πτυχίου (των πανεπιστήμιων ή αξιολογημένα-πιστοποιημένα των ΙΣΤΕ) και σε προγράμματα σπουδών χαμηλότερου επιπέδου (π.χ. ανώτερο δίπλωμα) που προσφέρονται από τις δημόσιες σχολές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Οι μόνοι φοιτητές που έχουν αποκλειστεί είναι οι φοιτητές που σπουδάζουν σε αξιολογημένα-πιστοποιημένα προγράμματα σπουδών επιπέδου πιστοποιητικού, διπλώματος και ανώτερου διπλώματος των ΙΣΤΕ.

Θεωρώ ότι όλες οι ενέργειες του κράτους θα πρέπει να δίνουν στις ΙΣΤΕ και στα πανεπιστήμια τις ίδιες ευκαιρίες προβολής, προώθησης και εκπροσώπησης.

Έχετε τη στήριξη που θα θέλατε από το κράτος;

Όχι. Ένα σημαντικό γεγονός που καταδεικνύει την έλλειψη στήριξης είναι η δημιουργία των Μεταλυκειακών Ινστιτούτων Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΜΙΕΕΚ). Πριν και μετά τη δημιουργία των ΜΙΕΕΚ είχαμε δώσει εισηγήσεις στο ΥΠΠ αναφορικά με τα ΜΙΕΕΚ.

Συγκεκριμένα, είχαμε εισηγηθεί ότι θα μπορούσαν οι ΙΣΤΕ να καλύψουν τις εκπαιδευτικές ανάγκες που καλούνται να καλύψουν τα ΜΙΕΕΚ. Οι ΙΣΤΕ έχουν τις εμπειρίες, το προσωπικό, την υλικοτεχνική και διοικητική υποδομή για να προσφέρουν τέτοια προγράμματα, ακόμα και αν είναι προγράμματα σε γνωστικά αντικείμενα διαφορετικά από αυτά που ήδη προσφέρουν οι ΙΣΤΕ.

Οι ΙΣΤΕ μπορούν να ακολουθήσουν εκπαιδευτική ύλη και αναλυτικά προγράμματα σπουδών που θα καθορίσει το ΥΠΠ. Οι ΙΣΤΕ, όντας ιδρύματα που λειτουργούν ήδη με τα πιο πάνω δεδομένα (υποδομή, υφιστάμενα προγράμματα κ.ά.), μπορούν με λιγότερο κόστος να καλύψουν τις συγκεκριμένες εκπαιδευτικές ανάγκες.

Συνεπώς, θα μπορούσε το κράτος να παρέχει στις ΙΣΤΕ τα κονδύλια του Ευρωπαϊκού Κοινοτικού Ταμείου και της Κυπριακής Δημοκρατίας που ξοδεύει για τα ΜΙΕΕΚ, ώστε να επιχορηγήσει όλο το κόστος σπουδών των συγκεκριμένων φοιτητών στις ΙΣΤΕ για να μπορούν οι φοιτητές να σπουδάζουν δωρεάν.

Το κράτος, χωρίς καν να συζητήσει τις πιο πάνω εισηγήσεις μας, προχώρησε στη λειτουργία των ΜΙΕΕΚ, η οποία δημιούργησε τεράστια προβλήματα στην προσέλκυση φοιτητών στα επαγγελματικά προγράμματα σπουδών των ΙΣΤΕ και έχει δημιουργήσει αθέμιτο ανταγωνισμό εις βάρος των ΙΣΤΕ.

Η διαδικασία εισόδου αλλοδαπών φοιτητών όπως γίνεται σήμερα σάς βρίσκει σύμφωνους;

Πρόσφατα έχει αποφασιστεί η εφαρμογή της διαδικασίας των συνεντεύξεων για απόκτηση φοιτητικής θεώρησης εισόδου σε μερικές χώρες. Θεωρούμε την εισαγωγή της διαδικασίας των συνεντεύξεων λανθασμένη.

Κατά τα τελευταία χρόνια που εφαρμοζόταν η διαδικασία των συνεντεύξεων στα προξενεία μας συνέβησαν διάφορα, μεταξύ των οποίων χρηματισμός ανθρώπων που εμπλέκονται στη διαδικασία, εκ των υστέρων απορρίψεις φοιτητών (που είχαν εγκρίνει λειτουργοί του ΥΠΠ) από υπαλλήλους επίτιμων προξενείων και αυθαίρετες και υποκειμενικές αποφάσεις για απορρίψεις φοιτητών χωρίς την ύπαρξη οποιωνδήποτε αντικειμενικών κριτηρίων.

Επίσης, το πιο σημαντικό είναι ότι η διαδικασία των συνεντεύξεων οδηγεί στην κατακόρυφη μείωση του ενδιαφέροντος των αλλοδαπών φοιτητών για να σπουδάσουν στην Κύπρο. Οι πιο πολλοί φοιτητές αποθαρρύνονται να ακολουθήσουν την πολυέξοδη και επίπονη διαδικασία των επικυρώσεων των εγγράφων τους, για να αιτηθούν θεώρησης εισόδου, γνωρίζοντας ότι η απόκτηση θεώρησης εισόδου δεν είναι σίγουρη.

Η κατακόρυφη μείωση του ενδιαφέροντος για σπουδές στην Κύπρο και ουσιαστικά η δραματική μείωση στον αριθμό των νεοεισερχόμενων φοιτητών που θα έρχονται στην Κύπρο και κατ’ επέκταση των παλιών φοιτητών θα έχει σοβαρές αρνητικές συνέπειες.

Αντί της άγονης διαδικασίας των συνεντεύξεων, εμείς προτείναμε όπως οι φοιτητές να υποχρεώνονται να προπληρώνουν τα δίδακτρά τους πριν την έκδοση της άδειας εισόδου τους και να εφαρμοστεί ποσοστό-οροφή στον αριθμό των εισακτέων φοιτητών του κάθε ακαδημαϊκού ιδρύματος.

Με την εφαρμογή των πιο πάνω μέτρων θα μειωθούν οι φοιτητές από τρίτες χώρες που δύνανται να εισαχθούν και τα ιδρύματα θα επιλέγουν τους καλύτερους και ευπορότερους φοιτητές.

Κατά καιρούς ακούγονται πολλά για αλλοδαπούς φοιτητές που δεν παρακολουθούν μαθήματα σε κολέγια, αντίθετα έρχονται στην Κύπρο είτε για να εργαστούν είτε για να εξασφαλίσουν άδεια παραμονής μέσω εικονικών γάμων. Ποια είναι η δική σας θέση;

Είναι αλήθεια ότι υπάρχει αυτή η εντύπωση για τους αλλοδαπούς φοιτητές από κάποιους συμπατριώτες μας. Πιστεύω ότι το γεγονός αυτό είναι ίσως προϊόν φοβίας έναντι των αλλοδαπών γενικότερα αλλά και άγνοιας σε θέματα αλλοδαπών φοιτητών. Για να είμαστε αντικειμενικοί θα πρέπει να δούμε το όλο θέμα σφαιρικά.

Συγκεκριμένα, θα έλεγα πως οι χώρες με τις μεγαλύτερες «εξαγωγές» φοιτητών είναι οι χώρες της Ασίας και της Αφρικής. Από αυτές τις χώρες αντλεί φοιτητές η Κύπρος αλλά και το Ηνωμένο Βασίλειο, οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και άλλες χώρες. Έτυχε σε πολλές περιπτώσεις φοιτητές που απορρίψαμε για να έρθουν στην Κύπρο να σπουδάσουν, τελικά να καταλήξουν στο Ηνωμένο Βασίλειο για σπουδές.

Υπάρχουν, ωστόσο, φοιτητές που παρανομούν;

Κάποιοι από τους φοιτητές που έρχονται στην Κύπρο παρανομούν. Είτε με το να εργάζονται παράνομα είτε με το να προσφεύγουν σε εικονικούς γάμους με Ευρωπαίους πολίτες. Οι αριθμοί όμως αυτών που παρανομούν δεν είναι μεγάλοι. Αυτό είναι φαινόμενο που υφίσταται σε όλες τις χώρες ανεξαιρέτως όπου υπάρχουν αλλοδαποί φοιτητές. Όποια διαδικασία και να εφαρμοστεί αναφορικά με την εισδοχή αλλοδαπών φοιτητών, δεν μπορεί να μην υπάρξουν κάποιοι οι οποίοι θα παρανομήσουν.

Οι αλλοδαποί φοιτητές έχουν δικαίωμα να εργαστούν νόμιμα μέχρι 20 ώρες την εβδομάδα κατά τις περιόδους όπου υπάρχουν μαθήματα και μέχρι 38 ώρες την εβδομάδα κατά τις περιόδους διακοπών. Επίσης, οι φοιτητές των ξενοδοχειακών και επισιτιστικών προγραμμάτων έχουν δικαίωμα να εργαστούν σε ξενοδοχεία και εστιατόρια κατά τους μήνες Ιούνιο με Σεπτέμβριο.

Συνεπώς, αν ένας φοιτητής εργάζεται, δεν σημαίνει ότι παρανομεί.

Οι παρουσίες των φοιτητών ελέγχονται από τους λειτουργούς του ΥΠΠ. Οι φοιτητές με απουσίες πέραν του 30% με βάση τον σχετικό κανονισμό καταγγέλλονται στο Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης (ΤΑΠΜ). Το ΤΑΠΜ απελαύνει τους φοιτητές αυτούς.

Τα έξοδα επαναπατρισμού φοιτητών που απελαύνονται τα πληρώνει το ακαδημαϊκό τους ίδρυμα. Συνεπώς, ο φορολογούμενος δεν επιβαρύνεται με τέτοια έξοδα.

Το επιχείρημα ότι αυτοί που απορρίπτουμε εμείς, φοιτούν σε πανεπιστήμια των κατεχομένων, δεν λειτουργεί ως άλλοθι;

Τα «πανεπιστήμια» και η «οικονομία» των κατεχομένων ενισχύονται με τους φοιτητές που εμείς αποτρέπουμε ή απορρίπτουμε να σπουδάσουν στις ελεύθερες περιοχές και καταλήγουν για σπουδές στα «πανεπιστήμια» του ψευδοκράτους.

Επίσης, ο ερχομός αλλοδαπών φοιτητών προσφέρει μεταξύ άλλων ετήσια εισαγωγή συναλλάγματος πολλών εκατομμυρίων ευρώ όσον αφορά τα δίδακτρα και άλλα έξοδα των φοιτητών.

Απασχόληση μελών του διδακτικού, διοικητικού και άλλου προσωπικού των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων, ενίσχυση των κρατικών εσόδων και πολλά άλλα.

Είμαι σίγουρος ότι βάζοντας τα οφέλη και τα διάφορα προβλήματα που πηγάζουν από τους αλλοδαπούς φοιτητές σε μια ζυγαριά θα δούμε ότι τα οφέλη είναι πολλαπλάσια. Την ίδια σύγκριση κάνει το ΗΒ, οι ΗΠΑ και άλλες χώρες και όχι μόνο δεν μειώνουν τον αριθμό των αλλοδαπών φοιτητών παρά τα διάφορα προβλήματα αλλά ενισχύουν τις προσπάθειές τους για προσέλκυση περισσότερων φοιτητών.

Έχετε εισηγήσεις για το αν μπορεί η Κύπρος να εξελιχθεί σε περιφερειακό κέντρο υπηρεσιών και εκπαίδευσης;

Τα τελευταία 15 ίσως και περισσότερα χρόνια οι εκάστοτε κυβερνήσεις εξήγγειλαν προεκλογικά τη μετατροπή της Κύπρου σε περιφερειακό εκπαιδευτικό κέντρο χωρίς όμως να έχουν γίνει πολλά ουσιαστικά βήματα μέχρι σήμερα.

Θεωρώ ότι στην Κύπρο διαθέτουμε τουλάχιστον την τεχνογνωσία και το ανθρώπινο δυναμικό για να πετύχουμε αυτό το στόχο.

Όμως χρειάζονται στοχευμένες ενέργειες από το κράτος για να μετατρέψουμε την Κύπρο σε περιφερειακό εκπαιδευτικό κέντρο. Μεταξύ άλλων θα μπορούσε να υπάρξει δημιουργία φορέα προώθησης και προβολής της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης της Κύπρου στο εξωτερικό με ετήσιο προϋπολογισμό όπως αντίστοιχα συμβαίνει με τον Κυπριακό Οργανισμό Τουρισμού.

Σύναψη από το κράτος διμερών διακρατικών συμφωνιών για την αμοιβαία αναγνώριση των τίτλων σπουδών των ΙΣΤΕ και των πανεπιστημίων. Προσφορά υποτροφιών της Κυπριακής Δημοκρατίας για σπουδές στην Κύπρο σε επιλεγμένες χώρες. Συμβολή της Πολιτείας στη δημιουργία κατάλληλων υποδομών για τα ακαδημαϊκά ιδρύματα.