Του Νιαζί Κιζίλγιουρεκ*
Οι οικογένειες δύο Ελληνοκυπρίων που δολοφονήθηκαν το 1961 ζητούν «ηθική δικαίωση» από τον Πρόεδρο της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας. Ισχυρίζονται ότι το κυπριακό κράτος έχει την ευθύνη για το θάνατο των οικείων τους. Πρόκειται για τους Νεοκλή Παναγιώτου και Ευριπίδη Νούρου που εκτελέστηκαν στις 16 Αυγούστου 1961.
Είναι γεγονός ότι η ίδρυση του ανεξάρτητου κυπριακού κράτους είχε προκαλέσει µεγάλη αναταραχή και ρήξη στην ελληνοκυπριακή κοινότητα. Το αίτηµα της Ένωσης µε την Ελλάδα, το οποίο µέχρι την ανακήρυξη της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας λειτουργούσε ως συνεκτικό στοιχείο της ελληνοκυπριακής κοινότητας, οδήγησε σε ένταση και διχασµό µετά την ανεξαρτησία. Στις τάξεις του «Πατριωτικού Μετώπου», που ιδρύθηκε ως πολιτική συνέχεια της ΕΟΚΑ, εµφανίστηκαν έντονες διαφωνίες και ρωγµές…
Αυτή ήταν στην πραγµατικότητα µια ένταση µεταξύ των οπαδών του Μακαρίου και του Γρίβα, η οποία µε την πάροδο του χρόνου µετατράπηκε σε ανοιχτή σύγκρουση.
Ο Γρίβας, ο οποίος εκείνη την εποχή ετοιµαζόταν για πολιτική καριέρα στην Αθήνα, εξαπέλυσε δριµεία επίθεση κατά των Συµφωνιών Ζυρίχης και Λονδίνου. Αν και στην αρχή έστρεψε τα βέλη του ιδιαίτερα σε Έλληνες πολιτικούς, όπως ο Καραµανλής και ο Αβέρωφ, η κριτική άγγιζε και τον Μακάριο.
Ο Μακάριος, από την άλλη, κατηγόρησε τον Γρίβα για συνωµοσία εναντίον του. Ορισµένα βίαια επεισόδια που ξέσπασαν την παραµονή της ίδρυσης της ∆ηµοκρατίας έδειχναν ότι η ρωγµή θα µεγάλωνε σταδιακά.
Όντως, µετά την εγκαθίδρυση της ∆ηµοκρατίας, άρχισαν διάφορες επιθέσεις εναντίον των «αντιµακαριακών» κύκλων, οι οποίες κορυφώθηκαν µε την πρώτη δολοφονία στις 16 Αυγούστου 1961. Πρόκειται για τους αγωνιστές της ΕΟΚΑ Νεοκλή Παναγιώτου και Ευριπίδη Νούρο, οι οποίοι διαφωνούσαν µε τις Συµφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου και µε τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο. Πέπλο σιωπής απλώθηκε πάνω από αυτόν το φόνο…
Για πρώτη φορά, έξι χρόνια µετά το περιστατικό, ο αδελφός του Παναγιώτου κατηγόρησε τον Υπουργό Εσωτερικών του Μακαρίου, Πολύκαρπο Γιωρκάτζη, για το θάνατο του αδελφού του.
Το 1966, ο βουλευτής Κώστας Χριστοδουλίδης έθεσε, µάλιστα, το θέµα ενώπιον της Βουλής των Αντιπροσώπων. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης για τροποποίηση του Νόµου περί Αστυνοµίας, ο Χριστοδουλίδης δήλωσε ότι διαπράχθηκαν µια σειρά από πολιτικές δολοφονίες, που δεν διαλευκάνθηκαν ποτέ. Αναφέρθηκε στα ονόµατα των Νεοκλή Παναγιώτου, Ευριπίδη Νούρου, Ανδρέα Παντελίδη και Ανδρέα Κίκα και τόνισε ότι η Αστυνοµία έχασε την αξιοπιστία της λόγω της µη διαλεύκανσης αυτών των δολοφονιών. Ο Χριστοδουλίδης δεν δίστασε να υποδείξει τον Γιωρκάτζη ως ηθικό αυτουργό των φόνων.
Σήµερα, µετά από τόσα χρόνια, οι οικείοι των Νεοκλή Παναγιώτου και Ευριπίδη Νούρου, επαναφέρουν την υπόθεση και ζητούν δικαίωση. Ο δικηγόρος Αχιλλέας Αιµιλιανίδης µε επιστολή στον Πρόεδρο της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας, Νίκο Αναστασιάδη, ζητά εκ µέρους των οικογενειών αποκατάσταση της φήµης και δικαίωση για τους δύο δολοφονηθέντες. Τόσο στην επιστολή, όσο και µε δηλώσεις του στα ΜΜΕ, υπογράµµισε ότι οι οικείοι των θυµάτων δεν αποσκοπούν σε αποζηµιώσεις, αλλά σε «ηθική δικαίωση». Ισχυρίζεται, µάλιστα, ότι κατέχει σηµαντικά στοιχεία που καταδεικνύουν ότι για τους φόνους φέρουν την ευθύνη κρατικά όργανα.
Ο κ. Αιµιλιανίδης αναφέρεται συγκεκριµένα σε µια επιστολή του ανώτερου αξιωµατικού της Αστυνοµίας και της ΚΥΠ, Γιώργου Λαγοδόντη, προς τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο λίγες ηµέρες µετά τη δολοφονία και ισχυρίζεται ότι σε αυτή την επιστολή καταγράφεται λεπτοµερώς η εµπλοκή αστυνοµικών οργάνων στη διενέργεια της δολοφονίας.
Πράγµατι, βρήκα και εγώ αναφορές του Λαγοδόντη για τις συγκεκριµένες δολοφονίες. Στο βιβλίο µου «Μια ιστορία βίας και µνησικακίας» αναφέροµαι σε ένα τουρκικό έγγραφο µε τίτλο «Το κράτος που διαπράττει φόνο» και στο οποίο ο Λαγοδόντης κατηγορεί ονοµαστικά τον Γιωρκάτζη για αυτούς τους φόνους. Ισχυρίζεται ότι τους δύο αντιµακαριακούς -Παναγιώτου και Νούρο- εκτέλεσε στις 16 Αυγούστου 1961, στο δρόµο Λεµεσού, το «δεξί χέρι» του Γιωρκάτζη, Βλαδίµηρος. Μάλιστα, λέει ότι είχε ενηµερώσει τον Σαµψών ότι «ο Γιωρκάτζης ήθελε να εκτελεστούν δύο Εληνοκύπριοι νέοι»… (Για περισσότερες λεπτοµέρειες βλέπε «Μια ιστορία βίας και µνησικακίας»).
*Ευρωβουλευτής ΑΚΕΛ-Αριστερά-Νέες ∆υνάµεις
Aκολουθήστε μας στο Google News
Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy
