Αντιπαρατίθεται το όραµα µιας µεγάλης, δυνατής Τουρκίας έναντι του εκδηµοκρατισµού και ορθολογισµού!

Με τον ακραίο εθνικισµό και τον ριζοσπαστικό ισλαµισµό να έχουν αναδειχθεί ως οι µεγάλοι νικητές των βουλευτικών εκλογών και του πρώτου γύρου των Προεδρικών και µε την οικονοµία να δίνει ήδη σηµάδια επικίνδυνης «υπερθέρµανσης», η Τουρκία οδεύει στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών µε τον Ταγίπ Ερντογάν να είναι το αδιαφιλονίκητο φαβορί. Με τον ακραίο εθνικισµό παραµάσχαλα οδεύουν και στον δεύτερο γύρο των εκλογών τόσο ο Ταγίπ Ερντογάν, όσο και ο Κεµάλ Κιλιτσντάρογλου, χρησιµοποιώντας ρητορική που απευθύνεται στην ακροδεξιά.

 

Του ειδικού µας συνεργάτη  Βαγγέλη Αρεταίου

«Η Τουρκία εξέλεξε την πιο εθνικιστική και συντηρητική (ισλαμική) Εθνοσυνέλευση στην ιστορία της», έγραψε ο δηµοσιογράφος Murat Yetkin στον ιστότοπό του, καταδεικνύοντας ότι η κοινωνία, παρά τις βαθιές αλλαγές στον τρόπο ζωής και αντιλήψεων, µετακινείται σταθερά προς τα δεξιά και τα άκρα δεξιά µε άξονα τον εθνικισµό. «Yπάρχει πάντα µια µετατόπιση προς τα δεξιά, και αν µετατοπιστούµε λίγο προς τα δεξιά, µπορούµε να συγκεντρώσουµε αυτούς τους ψηφοφόρους. Αλλά αυτό δεν συµβαίνει, το κέντρο συνεχίζει να αδειάζει», είπε ο καθηγητής του Berkley Cihan Tuğal στην τουρκόφωνη υπηρεσία του BBC.

«Αν η Αριστερά δεν αναπτύξει µια στρατηγική απέναντι σε αυτό, συνεχίζει να χάνει τους δικούς της ψηφοφόρους. Όλες οι ελπίδες της εργατικής τάξης επικεντρώνονται όλο και περισσότερο στην ακροδεξιά, όπως βλέπουµε στην περίπτωση του (ακραίου ισλαµικού Κόµµατος της Ανανεωµένης Ευηµερίας (YRP). To όραµα µιας µεγάλης και δυνατής Τουρκίας έπεισε τους περισσότερους ψηφοφόρους, ενώ η πρόταση της αντιπολίτευσης για εκδηµοκρατισµό και ορθολογισµό φάνηκε ως ριψοκίνδυνο πείραµα για την πλειοψηφία», είπε στη Real µέλος της αντιπολίτευσης.

Έτσι, η Τουρκία δείχνει να ακολουθεί την ευρύτερη παγκόσµια τάση των κοινωνιών να επιλέγουν το αίσθηµα της σταθερότητας, της ασφάλειας και της εθνικής και κοινωνικής εσωστρέφειας, έναντι της προοπτικής εκδηµοκρατισµού και κοινωνικού προοδευτισµού.

∆εν έπεισε ο Κεµάλ Κιλιτσντάρογλου

Ενώ το ηθικό των φιλο-κυβερνητικών είναι στο ζενίθ, παρ’ όλο που ο Ερντογάν δεν κατάφερε να κερδίσει από τον πρώτο γύρο, οι δυνάµεις της αντιπολίτευσης βρίσκονται σε κατάσταση σοκ και απαισιοδοξίας.

Ο Ερντογάν ξεκινά µε «δυνατό αέρα στα πανιά του», όπως είπε Τούρκος αναλυτής στη Real, καθώς όxι µόνο εξασφάλισε την αυτοδυναµία στην Εθνοσυνέλευση, αλλά και διότι ο ακραίος εθνικισµός και ο ριζοσπαστικός ισλαµισµός αποτελούν πλέον το βασικό «καύσιµο» που το πιο πιθανό είναι ότι θα του δώσει τη νίκη στις 28 Μαΐου.

Ορισµένοι στην αντιπολίτευση θεωρούν ότι ο δεύτερος γύρος πρέπει να χαρακτηριστεί ως «δηµοψήφισµα», αλλά η επικοινωνιακή και προεκλογική στρατηγική του Κιλιτσντάρογλου φαίνεται να καταρρέει.

Μέχρι την Τρίτη, ο Κιλιτσντάρογλου δεν είχε καταφέρει να µιλήσει στους υποστηρικτές του. Ανέβασε ένα επιτελικού χαρακτήρα βίντεο στο Twitter, όπου χτυπάει ένα τραπέζι και λέει: «Είµαι εδώ µέχρι το τέλος», έγραψε ο δηµοσιογράφος και αναλυτής Ragip Soylu στο Middle East Eye. Και συνέχισε: «Πληθαίνουν οι ενδείξεις ότι η αντιπολίτευση δεν έχει συγκροτηµένη στρατηγική για τον δεύτερο γύρο, τουλάχιστον προς το παρόν. Άκουσα µάλιστα ότι µετά την κακή εµφάνιση της Κυριακής κάποια µέλη της προεκλογικής οµάδας του Κιλιτσντάρογλου απολύθηκαν».

Ο Κιλιτσντάρογλου έδιωξε τον εκ των αντιπροέδρων του CHP, αρµόδιο για την ψηφιακή πολιτική του κόµµατος, Onursal Adiguzel, που θεωρήθηκε υπεύθυνος για την παραπλάνηση του κόµµατος τη νύχτα των εκλογών, καθώς κάποια στιγµή δόθηκε η εντύπωση ότι κερδίζει ο Κιλιτσντάρογλου.

Λίγες µέρες αργότερα, ο Ragip Soylu σηµείωσε ότι η Μεράλ Ακσενέρ είναι πια απούσα από την προεκλογική εκστρατεία.

Σύµφωνα µε τον τουρκικό Τύπο, όλα δείχνουν ότι επικεφαλής της προεκλογικής εκστρατείας της αντιπολίτευσης ενόψει του δεύτερου γύρου θα είναι ο Ιµάµογλου και η χαρισµατική επικεφαλής του CHP στην Κωνσταντινούπολη, Τζανάν Καφταντσίογλου, ένδειξη του µεγάλου εκνευρισµού που κυριαρχεί στην Εθνική Συµµαχία.

Ο Κιλιτσντάρογλου παίζει στο γήπεδο του Ερντογάν κάνοντας στροφή στον εθνικισµό

Πάντως, ο δηµοσιογράφος της αντιπολιτευόµενης Karar, Yildiray Ogur, εκτιµά ότι το κύριο πρόβληµα που θα αντιµετωπίσει η αντιπολίτευση στον δεύτερο γύρο θα είναι η απογοήτευση των ψηφοφόρων της.

Ο Ερντογάν, σύµφωνα µε τον τουρκικό Τύπο, αναµένεται ότι τις επόµενες µέρες θα προσπαθήσει να στιγµατίσει τον Κεµάλ Κιλιτσντάρογλου ως «αδύναµο» και «έτοιµο να συνεργαστεί µε τροµοκράτες», δηλαδή το φιλοκουρδικό HDP/YSP το οποίο, σύµφωνα µε το αφήγηµα της κυβέρνησης, είναι το πολιτικό πρόσωπο του ΡΚΚ.

Από τη µεριά του, ο Κιλιτσντάρογλου και η αντιπολίτευση φαίνεται ότι πέφτουν στην παγίδα του Ερντογάν, καθώς έχουν αποφασίσει να κάνουν µια στροφή στον εθνικισµό και στη σκληρή γλώσσα. Ήδη ο Κιλιτσντάρογλου εµφανίστηκε µε ένα ακόµα πιο σκληρό αντι-µεταναστευτικό αφήγηµα από ό,τι συνήθως, ενώ δεν αποκλείεται να υιοθετήσει µια πιο εθνικιστική στάση και σε άλλα ζητήµατα.

Όπως όµως είπαν σκωπτικά στη Real Τούρκοι αναλυτές, «είναι µεγάλο στρατηγικό λάθος να “σερφάρει” η αντιπολίτευση στο “κύµα” που έφερε πρώτους τη Λαϊκή Συµµαχία και τον Ερντογάν. Οι ψηφοφόροι σε αυτές τις περιπτώσεις φαίνεται πάντα ότι προτιµούν τον “αυθεντικό” από αυτόν που προσπαθεί να τον µιµηθεί».

Το 5,24% του Σινάν Ογάν δεν είναι συµπαγές ποσοστό

Με 5,24%, ο υπερεθνικιστής Σινάν Ογάν έχει αναδειχθεί ως ρυθµιστής του δεύτερου γύρου, αν και συνοµιλητές της Real εκτιµούν ότι καθώς η µεγάλη πλειοψηφία των ψήφων που έλαβε είναι ψήφοι διαµαρτυρίας, δεν θα του είναι εύκολο να τους καθοδηγήσει. Πάντως, η επιτυχία του στον πρώτο γύρο οφείλεται στον αντι-κουρδικό και αντι-προσφυγικό του σκληρό λόγο.

Σύµφωνα µε τις πιο πρόσφατες πληροφορίες, ο Ογάν βρίσκεται σε διαπραγµατεύσεις µε τον Κιλιτσντάρογλου για να τον στηρίξει µε αντάλλαγµα ενδεχοµένως ένα υπουργείο. Ωστόσο, για τον Κιλιτσντάρογλου είναι «µπρος γκρεµός και πίσω ρέµα», καθώς αν ο Ογάν εκφράσει επίσηµα τη στήριξή του, τότε ο Κιλιτσντάρογλου θα κινδυνεύσει να χάσει πολύτιµες ψήφους από τους Κούρδους.

Αρχή στην επιβολή capital controls;

Η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας µετά την άνοδο της ισοτιµίας του δολαρίου σχεδόν στις 20 λίρες και τη δραµατική µείωση των συναλλαγµατικών αποθεµάτων της, κατά 8 δισ. δολάρια σε µία µόνο εβδοµάδα φτάνοντας στο χαµηλότερο επίπεδο των τελευταίων 21 ετών, στα 114.9 δισ. δολάρια, προχώρησε σε µερική επιβολή capital controls. Και αυτό µε τη µορφή επιβολής ανώτατου ορίου, το αντίστοιχο σε περίπου 680 ευρώ, σε όλες τις αναλήψεις που γίνονται µε πιστωτικές κάρτες.

Οικονοµολόγοι και επενδυτές εκτιµούν ότι η κίνηση αυτή είναι η αρχή µιας σειράς capital controls µε τα οποία η κυβέρνηση θα προσπαθήσει να αποφύγει τους κινδύνους που απειλούν το τραπεζικό σύστηµα.

Η Τουρκία είναι η 19η µεγαλύτερη οικονοµία στον κόσµο, σύµφωνα µε την Παγκόσµια Τράπεζα. H οικονοµική κρίση της τελευταίας πενταετίας, όµως αντιμετωπίστηκε ανεπιτυχώς «µε πιστωτική έκρηξη και τόνωση της ζήτησης». Μόνο τον περασµένο µήνα καταγράφηκε αύξηση τιµών κατά 105,19% σε σχέση µε το προηγούµενο έτος. Οικονοµολόγοι εκτιµούν ότι η τουρκική Κεντρική Τράπεζα έχει ξοδέψει περισσότερα από 177 δισ. δολάρια για τη στήριξη της λίρας από τον ∆εκέµβριο του 2021.

Την ίδια ώρα, ο διεθνούς φήµης οικονοµολόγος Daron Acemoglu προειδοποιεί ότι το ΑΚΡ έχει ξοδέψει αποθεµατικά για να διατηρήσει το δίκτυο συµφερόντων του και έχει αυξήσει τις δαπάνες δίνοντας υποσχέσεις στους ψηφοφόρους.

«∆εν είναι σαφές πώς η χώρα θα επιβιώσει από την οικονοµική κατάρρευση», υποστηρίζει, κάνοντας λόγο για ένα πολύ απειλητικό σενάριο µετεκλογικά. «∆υστυχώς, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι το ΑΚΡ µπορεί να λύσει την κρίση. ∆εν υπάρχουν αρκετοί ειδικευµένοι άνθρωποι για να κάνουν τη δουλειά και η διαφθορά και η κακοδιαχείριση είναι πιθανό να συνεχιστούν. Ανησυχώ για το µέλλον της οικονοµίας και της δηµοκρατίας µας».