Αντιπροσφυγικές εξαγγελίες με πολλά ερωτηματικά

Φουσκωμένοι αριθμοί και στο απυρόβλητο η εκμετάλλευση και η εμπορία

Του Δημήτρη Παλμύρη

Φουσκωμένους αριθμούς φαίνεται να διοχετεύει το Υπουργείο Εσωτερικών για τα ζητήματα του Προσφυγικού, ενώ εντάσσει στο ίδιο «καλάθι» του προβλήματος άτομα με διαφορετικό καθεστώς.

Το Υπουργείο δέχεται κριτική για επικίνδυνο έως ρατσιστικό λόγο. Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις κάνουν λόγο για αντιπροσφυγική προτεραιότητα του Υπουργείου που μετατοπίζει το βάρος του διαλόγου στο φορτισμένο πολιτικά κλίμα με την Τουρκία και η οποία ταυτίζει τους πρόσφυγες και τους μετανάστες με τον εισβολέα. Παράλληλα στο απυρόβλητο μένουν ε/κ κυκλώματα εκμετάλλευσης μεταναστών στο χώρο της εργοδοσίας και της εκπαίδευσης.

Την ίδια ώρα είναι εμφανές πως προτάσσοντας το χαρτί του Προσφυγικού η κυβέρνηση θέλει να μετατοπίσει την προσοχή της κοινής γνώμης από άλλα σημαντικά ζητήματα που κυριαρχούν.

Ο αντιμεταναστευτικός – αντιπροσφυγικός συναγερμός άρχισε να καταβάλλει το Υπουργείο Εσωτερικών ήδη από τις τελευταίες μέρες στο Υπουργείο του κ. Κωνσταντίνου Πετρίδη.

Θυμίζουμε πως ο πρώην υπουργός, τον περασμένο Νοέμβριο, λίγες μέρες προτού φύγει για το Υπουργείο Οικονομικών, είχε κάνει τις γνωστές διακηρύξεις περί τερματισμού διακινήσεων υπηκόων τρίτων κρατών από τα οδοφράγματα. Οι διακηρύξεις αυτές που θα επηρεάσουν τον Κανονισμό της Πράσινης Γραμμής δεν προχώρησαν, καθώς μόνο πολύ αργότερα κατατέθηκαν για νομοτεχνικό έλεγχο, ενώ αναμένεται να τύχουν κρύας υποδοχής από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία θα έχει και τον τελικό λόγο για την έγκρισή τους.

Ερωτηματικά για τους αριθμούς

Τη σκυτάλη πήρε ο νέος Υπουργός Εσωτερικών, Νίκος Νουρής, ο οποίος το τελευταίο διάστημα προωθεί στα ΜΜΕ τη «σκληρή» γραμμή που επιδιώκει να αναλάβει το Υπουργείο του στο Μεταναστευτικό. Στα πλαίσια της προώθησης αυτής, ο Υπουργός Εσωτερικών διοχέτευε στοιχεία για αριθμό 43.000 αιτητών ασύλου, ενώ σε πιο πρόσφατη περίπτωση το Υπουργείο φαίνεται να διοχέτευσε στα ΜΜΕ στοιχεία για 31.200 αιτητές ασύλου. Ωστόσο ούτε αυτοί οι αριθμοί φαίνεται να συμφωνούν με τους αριθμούς της UNHCR (την Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες) στην Κύπρο.

Σύμφωνα με τις στατιστικές αυτές τις οποίες η UNHCR αντλεί από το ίδιο το Υπουργείο Εσωτερικών, μέχρι το τέλος του Νοεμβρίου του 2019 υπήρχαν 18.633 εκκρεμούσες αιτήσεις πολιτικού ασύλου. Επομένως ΜΜΕ και Υπουργείο παρουσιάζουν φουσκωμένους αριθμούς ή εντάσσουν στο ίδιο «καλάθι», άτομα με διαφορετικό καθεστώς. Ακόμη, σύμφωνα και με τα στοιχεία της UNHCR, από τις περίπου 79.804 αιτήσεις ασύλου από το 2002 μέχρι τον περασμένο Νοέμβριο, οι 49.308 έχουν απορριφθεί, εκκρεμούν 18.633, ενώ στα 17 αυτά χρόνια έχουν λάβει καθεστώς προστασίας μόλις 11.785 άτομα. Το Υπουργείο κάνει λόγο για 3,8% αιτητές ασύλου και πολιτικούς πρόσφυγες έναντι πληθυσμού 850.000 στη βάση της απογραφής του 2011 για τις ελεύθερες περιοχές. Υπενθυμίζουμε πως η ίδια απογραφή συμπεριελάμβανε 29.321 Ελλαδίτες, 24.046 υπηκόους Ηνωμένου Βασιλείου και τουλάχιστον άλλες 52.000 Ευρωπαίων πολιτών και γύρω στις 30.000 από τρίτες χώρες.

Είναι αρκετά πιθανόν το Υπουργείο να εντάσσει στους αριθμούς αυτούς, άτομα που ήδη έχουν λάβει το καθεστώς πολιτικού πρόσφυγα και μάλιστα σε βάθος 20ετίας, όπως δείχνουν τα στοιχεία από το 2002.

Σε αυτή όμως την περίπτωση σημαίνει πως το Υπουργείο παρουσιάζει ως «πρόβλημα» άτομα που βρίσκονται στην Κύπρο για χρόνια και τα οποία έχουν ενσωματωθεί στην κυπριακή κοινωνία. Ακόμη, σύμφωνα με έκθεση του καθηγητή Νίκου Τριμικλινιώτη, εμπειρογνώμονα για τη μετανάστευση, δεν σημαίνει ότι τόσοι πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο βρίσκονται σήμερα στη χώρα. Η ίδια έκθεση μάλιστα, που ετοιμάστηκε για το ίδρυμα Friedrich-EbertStiftung και θα παρουσιαστεί στις 20 Φεβρουαρίου στο Fulbright, αναφέρει χαρακτηριστικά πως η κυβερνητική ρητορική ουσιαστικά «εγκυμονεί τον κίνδυνο να εντείνει την ξενοφοβία ενάντια στους πρόσφυγες και μετανάστες».

«Συνειδητή σύγχυση»

Από την πλευρά του ο κ. Δώρος Πολυκάρπου, εκτελεστικός διευθυντής της Κίνησης για Ισότητα, Στήριξη και Αντιρατσισμό (ΚΙΣΑ), κάνει λόγο για ενδεχόμενη συνειδητή σύγχυση του προσφυγικού ζητήματος με την κατάσταση που επικρατεί στο Κυπριακό και με την Τουρκία. Υπενθυμίζουμε πως εκτός από τις προσπάθειες για διασύνδεση του θέματος με τον Κανονισμό της Πράσινης Γραμμής, η κυβέρνηση ανακοίνωσε πιλοτικά αυξημένες περιπολίες στην παλιά Λευκωσία μέχρι τις 30 Ιανουαρίου. Ταυτόχρονα συνεχώς γίνεται λόγος για συνειδητή μεταφορά προσφύγων από την Τουρκία μέσω κατεχομένων, ενώ αφήνονται ατεκμηρίωτες αιχμές για διασύνδεση των προσφύγων με την τρομοκρατία. «Είναι ένας λόγος ρατσιστικός που αφήνει επικίνδυνες εντυπώσεις», αναφέρει ο κ. Πολυκάρπου. Η Τουρκία αυτή τη στιγμή φιλοξενεί 4 εκατ. πρόσφυγες μόνο από τη Συρία. «Εάν υπήρχε οργανωμένο σχέδιο πιθανότατα να ήταν διαφορετικοί οι αριθμοί εισροής από τα κατεχόμενα, ωστόσο το μόνο που εξυπηρετεί η ρητορική αυτή είναι η προδιάθεση ταύτισης των μεταναστών με τον εισβολέα και η νομιμοποίηση της κακομεταχείρισής τους», τονίζει ο ίδιος.

Η ΚΙΣΑ κάνει λόγο για ένα αφήγημα το οποίο αναμειγνύει έννοιες όπως πρόσφυγες και οικονομικοί μετανάστες, ενώ παρέπεμψε στις δηλώσεις του υπουργού πως η κατάσταση στη Συρία εξομαλύνεται. Δηλώσεις που έρχονται σε αντίθεση με τα όσα λαμβάνουν χώρα στην Ιντλίμπ, όπου ελλοχεύει κίνδυνος νέου προσφυγικού κύματος.

«Εάν ούτε οι Σύροι μπορούν να χαρακτηριστούν πρόσφυγες, τότε ποιος μπορεί;» προσθέτει χαρακτηριστικά ο κ. Πολυκάρπου. Ωστόσο ο ίδιος τονίζει πως παρατηρείται από τα κατεχόμενα κάποια αυξημένη ροή από Καμερουνέζους (χώρα στην οποία υπάρχει εμφύλιος), οι οποίοι μεταβαίνουν στα κατεχόμενα μέσω των κυκλωμάτων των εκεί πανεπιστημίων ή ως εργαζόμενοι. Ωστόσο αυτοί δεν σχετίζονται με το Προσφυγικό στην Τουρκία, αλλά με την εκκρεμότητα στο Κυπριακό.

Ατιμώρητη η εκμετάλλευση

Την ίδια ώρα που η κυβέρνηση στρέφει την προσοχή στο πολιτικό παιχνίδι με τα κατεχόμενα και την Τουρκία, κυκλώματα στις ελεύθερες περιοχές που εκμεταλλεύονται τη μεταναστευτική νομοθεσία στον εργοδοτικό τομέα, αλλά και σε ορισμένα κολέγια, αφήνονται ανενόχλητα αναφέρει η ΜΚΟ.

Τα κυκλώματα αυτά εκμεταλλεύονται το κακό μεταναστευτικό μοντέλο, το οποίο επιτρέπει μεταφορά μεταναστών είτε για λόγους σπουδών ή εργασίας με ψευδείς πληροφορίες και υποσχέσεις. Όταν στην πορεία εξαιτίας των αναμενόμενων προβλημάτων τα άτομα αυτά χάσουν το καθεστώς του “φοιτητή” ή του εργαζόμενου, τα ίδια κυκλώματα τούς προωθούν στο σύστημα αίτησης ασύλου. Μάλιστα γίνονται αναφορές για κυκλώματα τα οποία μπορεί να πληρωθούν αρκετές χιλιάδες για κάθε μετανάστη, τα οποία στη συνέχεια αφήνουν τους ανθρώπους αυτούς στο κενό ή τους σπρώχνουν στις Υπηρεσίες Ασύλου.

«Αρκετά πράγματα μπορούν να γίνουν» προς αυτή την κατεύθυνση, αναφέρει ο κ. Πολυκάρπου ο οποίος τονίζει πως η ΚΙΣΑ και άλλες ΜΚΟ καταγγέλλουν τα κυκλώματα αυτά, προτείνουν τη δημιουργία ειδικού αστυνομικού κλιμακίου και προσφέρουν τις γνώσεις τους προς το Υπουργείο για διαβούλευση. Αντί αυτού όμως, βλέπουν το Υπουργείο να προχωρά σε ανακοινώσεις και αποφάσεις που δημιουργούν νέα προβλήματα και ενισχύουν το ρατσισμό.