Αντίσταση, συγχώρεση και σκέψεις για τη δεξιά

Του Νιαζί Κιζίλγιουρεκ*

Πρόσφατα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τίµησε τον Μανώλη Γλέζο, τον «πρώτο Παρτιζάνο» κατά του φασισµού (όπως τον ονόµασε ο Γάλλος Πρόεδρος Ντε Γκολ). Πλέον η οµάδα της Αριστεράς στο Ευρωκοινοβούλιο θα συνεδριάζει στην αίθουσα «Μανώλης Γλέζος».

Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν αρχηγοί και εκπρόσωποι όλων των πολιτικών οµάδων, τιµώντας µε οµιλίες τους τον µεγάλο αντιστασιακό. Παρούσα ήταν και η Πρόεδρος της Βουλής Ροµπέρτα Μετσόλα. Από την Ελλάδα υπήρχε επίσης σηµαντική συµµετοχή. Παρευρέθηκαν σύντροφοι, φίλοι, η οικογένεια του Γλέζου. Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, τίµησε επίσης µε την παρουσία του την εκδήλωση και αναφέρθηκε στους αγώνες του Γλέζου.

Μια άλλη επιβλητική παρουσία στην εκδήλωση ήταν και αυτή του φίλου του Γλέζου και επιζήσαντος του Ολοκαυτώµατος, Simon Gronowski.

Όταν οι Μανώλης Γλέζος και Λάκης Σάντας κατέβαζαν τη σηµαία του Ναζισµού από την Ακρόπολη, ο Simon, ένα µικρό παιδάκι (11 χρονών τότε), βρισκόταν στο τρένο για το Άουσβιτς. Ήταν τα απαλά χέρια της µητέρας του που τον έσπρωξαν από το κινούµενο τρένο του θανάτου για να γλιτώσει τη ζωή του. Η ίδια, µαζί µε άλλα µέλη της οικογένειάς του, συνέχισαν το ταξίδι του θανάτου και χάθηκαν στα κρεµατόρια του Άουσβιτς.

Σήµερα, ο Simon Gronowski, ετών 89, είναι ένας άνθρωπος γεµάτος ζωή. Ασκεί ακόµα τη δικηγορία, φτασµένος πιανίστας της τζαζ, περιτριγυρισµένος από τα οκτώ του εγγόνια.

Η οµιλία του στην τελετή µάς συγκλόνισε όλους.

Μας εξιστόρησε πώς γλίτωσε από το θάνατο. Όµως το πιο συγκλονιστικό ήταν η αντίδρασή του όταν ο Βέλγος αξιωµατικός των SS, υπεύθυνος για τη µεταφορά των Εβραίων στο Άουσβιτς, ήρθε σε επαφή µαζί του. Ο πρώην ναζί τού ζητούσε επίµονα συγχώρεση. Ήταν προχωρηµένης ηλικίας και φοβόταν να πεθάνει χωρίς συγχώρεση. Ο Simon Gronowski δεν δίστασε να συγχωρέσει τον θύτη του. Μάλιστα, όταν ο πρώην ναζί του είπε «τώρα αναπαύθηκε η ψυχή µου», η απάντησή του ήταν µεγαλειώδης: «Η δική µου ακόµα περισσότερο…»

Η συγχώρεση δεν είναι µια εύκολη πράξη. Είναι µια συνειδητή επιλογή για να απαλλαγούµε από τα συναισθήµατα του µίσους και της εκδίκησης, απέναντι σε άτοµα ή οµάδες που µας πλήγωσαν βαθιά, ανεξάρτητα αν τους αξίζει συγχώρεση…

Είναι η πράξη που τιµά τη ζωή πάνω απ’ όλα.

Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο συγχώρεσε και ο Simon Gronowski… ∆ιότι γι’ αυτόν πάνω από όλα είναι η ζωή, και η αγάπη στη ζωή είναι η καλύτερη αντίσταση κατά του φασισµού -που σηµαίνει θάνατος.

Ο Simon αγαπά τη ζωή: «Η ζωή είναι όµορφη, µην το ξεχνάτε ποτέ και πάντα να την υπερασπίζεστε ενάντια στο φασισµό!» µας είπε…

Ήταν πολύ ανήσυχος για τη σηµερινή άνοδο της ακροδεξιάς, ιδιαίτερα για τις πρόσφατες εκλογικές νίκες ακροδεξιών σχηµατισµών στη Σουηδία και την Ιταλία. Ανησυχεί διότι ξέρει ότι στην Ευρώπη τα νεοφασιστικά κινήµατα, που κερδίζουν συνεχώς έδαφος, βαδίζουν επικίνδυνα προς το σκοτάδι…

Πολύ εύστοχα προέβλεψε ο Theodor Adorno σε ένα άρθρο του για την άνοδο της ακροδεξιάς το 1967 ότι υπάρχει άµεση σχέση µεταξύ της ανόδου των φασιστικών κινηµάτων και των αποτυχιών της φιλελεύθερης δηµοκρατίας. Τα (νεο)φασιστικά κινήµατα δυναµώνουν όταν η φιλελεύθερη δηµοκρατία δεν εκπληρώνει τις υποσχέσεις της προς τους πολίτες. Ο «εθνο-κρατισµός», ο καπιταλισµός και ο ρατσισµός είναι αλληλένδετα…

Ο µεγάλος Γερµανός στοχαστής τόνιζε, επίσης, τη σηµασία της κριτικής επεξεργασίας του παρελθόντος και προειδοποιούσε ότι οι χώρες που δεν αντιµετωπίζουν το δύσκολο παρελθόν τους, κινδυνεύουν να το επαναλάβουν. Η σηµερινή Ιταλία είναι το κατ’ εξοχήν παράδειγµα…

Η άνοδος της ακροδεξιάς είναι και µια προειδοποίηση για τη φιλελεύθερη δεξιά, η οποία από την εποχή του «θατσερισµού» και του «ριγκανισµού» ακολουθεί µιαν πολιτική φετιχισµού της αγοράς, µε αποτέλεσµα την όξυνση των κοινωνικών ανισοτήτων. Σήµερα, φτάσαµε στο σηµείο που -ελλείψει ευαισθησίας για κοινωνική δικαιοσύνη- κινδυνεύει η ίδια η µητέρα της φιλελεύθερης δεξιάς, δηλαδή η φιλελεύθερη δηµοκρατία.

* Ευρωβουλευτής ΑΚΕΛ-Αριστερά-Νέες ∆υνάµεις

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy