Ανύπαρκτες δομές και πολιτικές για τις ανάγκες των μονογονεϊκών οικογενειών

Από τις 35 χιλιάδες μονογονεϊκές οικογένειες που υπάρχουν σήμερα στην Κύπρο, οι μισές βιώνουν κατάσταση φτώχειας. Τα στοιχεία καταδεικνύουν για πολλοστή φορά τις ελλείψεις και τις παραλείψεις του κράτους απέναντι σε μια από τις πλέον ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού.

 

Του

Χρήστου Χαραλάμπους

Στις 35.000 ανέρχονται σήμερα οι μονογονεϊκές οικογένειες σε όλη την Κύπρο από τις οποίες οι μισές σχεδόν διαβιούν, λόγω των πολιτικών που εφαρμόζει το κράτος, σε συνθήκες φτώχειας ή βρίσκονται στο όριο της φτώχειας. Δεδομένα που αποκαλύπτουν τις διαστάσεις του προβλήματος και από την άλλη καταδεικνύουν την τεράστια ευθύνη του κράτους απέναντι σε αυτή την ομάδα του πληθυσμού και την υποχρέωσή του να επανεξετάσει οριζόντια και κάθετα όλες τις κοινωνικές πολιτικές και δομές του, ώστε να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των μονογονεϊκών οικογενειών, όπως χαρακτηριστικά επισημάνθηκε από τον αντιπρόεδρο της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, βουλευτή του ΑΚΕΛ Γιώργο Κουκουμά.

Ιδιαίτερα τονίστηκε η ανάγκη να ληφθεί υπόψη ότι μια οικογένεια με ένα, δύο ή και περισσότερα παιδιά πρέπει να τα βγάλει πέρα με ένα και μοναδικό εισόδημα κι όπως υπέδειξε ο Γιώργος Κουκουμάς, οι πολιτικές του κράτους θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη ότι μια μητέρα –γιατί 9 στις 10 μονογονεϊκές οικογένειες έχουν ως επικεφαλής τη μητέρα– πρέπει να βρίσκει τρόπο να αντεπεξέρχεται και στα καθήκοντα της εργασίας και στη φροντίδα των παιδιών. Πρέπει ακόμα το κράτος να συζητήσει το θέμα της αποκοπής του επιδόματος μονογονιού μέσα από διαδικασίες που προσβάλλουν τα ανθρώπινα δικαιώματα των μονογονιών.

Ένα μακρύ κατάλογο με θέσεις και εισηγήσεις για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μονογονεϊκές οικογένειες κατέθεσε στην Επιτροπή ο Παγκύπριος Σύνδεσμος Μονογονεϊκών Οικογένειων και Φίλων, όπου μεταξύ άλλων γίνεται αναφορά και στο ζήτημα της στεγαστικής πολιτικής. Ειδικότερα, αναφέρεται ότι πολλές μονογονεϊκές οικογένειες κινδυνεύουν με εκποιήσεις κατοικιών από υποθήκες που δόθηκαν υπό συνθήκες βίας, ψυχικής πίεσης ή άγνοιας για δάνεια ενώ χρειάζεται άμεση ανάπτυξη προγραμμάτων κάλυψης ενοικίων οικογενειών που ξεσπιτώνονται λόγω αυτών των δανείων. Παράλληλα, θεωρείται επιτακτική ανάγκη η άμεση θεσμοθέτηση προγράμματος επιδότησης ενοικίων σε μονογονεϊκές οικογένειες με εισοδηματικά κριτήρια που βρίσκονται εκτός ΕΕΕ (π.χ. με ετήσιο εισόδημα μέχρι 15.000 ευρώ).

Σε ό,τι αφορά το άλλο μείζον ζήτημα, της βίας κατά γυναικών, τονίζεται για μια ακόμα φορά το γεγονός ότι δεν έχει καταρτιστεί ακόμα στρατηγικό σχέδιο για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος στη βάση των απαιτήσεων της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης. Επί του θέματος αυτού, επισημάνθηκε το γεγονός της έλλειψης ειδικών γραφείων στις αστυνομικές διευθύνσεις και η ανεπαρκής στελέχωση και κατάρτιση στην Αστυνομία και το Τμήμα Ευημερίας, το οποίο χαρακτηρίζεται ως ανύπαρκτο στη διαδικασία απεμπλοκής, απομάκρυνσης και στήριξης των θυμάτων.

Αποτυπώνουν στον καμβά τα εσώψυχά τους

Αν, όπως λένε, οι άνθρωποι που ασχολούνται με τις τέχνες εκφράζουν μέσα από τη δουλειά τους τον συναισθηματικό τους κόσμο, οι γυναίκες μονογονιοί αφήνουν μέσα από την τέχνη να βγουν προς τα έξω τα εσώψυχά τους. Αυτό ακριβώς έκαναν με τη συμμετοχή τους, μαζί με άλλους καλλιτέχνες, στην εικαστική έκθεση που διοργάνωσε στη Λεμεσό ο Παγκύπριος Σύνδεσμος Μονογονεϊκών Οικογενειών και Φίλων, με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Μονογονιοί – η διαφθορά παράγει τη φτώχεια». Μια δράση και με φιλανθρωπικό χαρακτήρα, αφού σημαντικό μέρος των εσόδων από την πώληση των έργων προσφέρθηκε για στήριξη φτωχών μονογονεϊκών οικογενειών.

«Τα τελευταία χρόνια η διαφθορά, η διαπλοκή, η αδιαφάνεια, η ανεργία και κατ’ επέκταση η φτώχεια είναι κάτι που βιώνουν όλες οι κυπριακές οικογένειες, πόσω μάλλον οι μονογονεϊκές που έχουν χτυπηθεί πολύ περισσότερο απ’ όλη αυτή την κατάσταση», μας επισημαίνει η μονογονιός – καλλιτέχνιδα Ρένα Νικολάου.

Πρωταγωνιστής στα έργα που παρουσίασε ήταν το «Καράβι της ψυχής μου», που γυρίζει καθημερινά σε ένα φουρτουνιασμένο πέλαγος προσπαθώντας να βρει τις δικές του ισορροπίες και τη γαλήνη μέσα σε όλη αυτή τη μάστιγα της απόγνωσης και της βασανιστικής φτώχειας. Μέσα σε αυτό καράβι η Ρένα κουβαλά δύο μικρές ψυχές, για τις οποίες είναι και μάνα και πατέρας και φίλη…

«Μέσα από αυτό το έργο βγάζω τα εσώψυχά μου», μας λέει, επισημαίνοντας ότι «για έναν καλλιτέχνη ο καμβάς του είναι ο φίλος του, ο ψυχολόγος του, το αποτύπωμα της ψυχής του… Ο καλλιτέχνης μπορεί να είναι μέρες πολλές μόνος του, αλλά να μη νιώσει ποτέ μοναξιά, γιατί όλα αυτά τα συναισθήματά του μπορεί να τα μοιραστεί με μια κόλλα ή έναν καμβά, κι αυτό είναι ένα από τα ωραία συναισθήματα μου που βγαίνει μέσα από τη δουλειά μου…»

Ανάλογο της πραγματικότητας που βιώνουν οι μονογονεϊκές οικογένειες είναι και το θέμα του έργου της Άντρης Γιωρκάτζη. Μια μητέρα μονογονιός προσπαθεί να προστατέψει τα παιδιά της από το βάρος των οικονομικών λογαριασμών, στους οποίους δεν μπορεί με τίποτε να τα βγάλει πέρα…

Αργεντούλα Ιωάννου: Στρατηγικό σχέδιο ενσωμάτωσης στις κρατικές πολιτικές

Το ζητούμενο, όπως ανέφερε στη «Χαραυγή» η προέδρος του Παγκύπριου Συνδέσμου Μονογονεϊκών Οικογενειών και Φίλων, Αργεντούλα Ιωάννου, είναι «να υπάρξει ένα στρατηγικό σχέδιο ενσωμάτωσης της μονογονεϊκής οικογένειας στις κρατικές πολιτικές, γιατί είναι πολλές οι πτυχές και άπτονται θεμάτων που έχουν να κάνουν με την εισοδηματική πολιτική και την κοινωνική στήριξη, που είναι εντελώς ανύπαρκτη, αλλά και με τη νομική στήριξη που αφορά τη δωρεάν πρόσβαση σε νομικές υπηρεσίες, ώστε τα φτωχά στρώματα, οι μονογονιοί, να έχουν πρόσβαση στη Δικαιοσύνη».

Όλα αυτά, όπως επισημαίνει, στηρίζονται σε εκθέσεις της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την παρακολούθηση της Σύμβασης για την εξάλειψη όλων των διακρίσεων σε βάρος των γυναικών (CEDAW). Τα πορίσματα των εκθέσεων αυτών για την κατάσταση των γυναικών στην Κύπρο έχουν ενσωματωθεί στο στρατηγικό σχέδιο για την ισότητα ανδρών και γυναικών, με αποτέλεσμα να υπάρχει ειδικό κεφάλαιο για τη στήριξη των ευάλωτων ομάδων γυναικών, πλην όμως χωρίς να υπάρχει κανένας προϋπολογισμός των δράσεων. Κι ενώ το στρατηγικό σχέδιο είναι του 2019-2023, βρισκόμαστε στο τέλος του 2021 κι ακόμα δεν έχει γίνει απολύτως τίποτε.

Ο Σύνδεσμος θεωρεί κατεπείγουσα την εφαρμογή κάποιων πολιτικών και μέτρων, όπως είναι η ύπαρξη επαρκών βρεφονηπιακών σταθμών με εκτεταμένα ωράρια, ώστε να μπορούν να αφήνουν με ασφάλεια τα παιδιά τους γυναίκες από τα φτωχότερα στρώματα που εργάζονται σε επαγγέλματα με εκτεταμένα ωράρια εργασίας ή με βάρδιες. Και είναι εδώ ακριβώς, τονίζει η κα Ιωάννου, που «αντιλαμβανόμαστε ότι οι κοινωνικοί θεσμοί δεν έχουν προχωρήσει, ώστε να ενσωματώνουν στις σύγχρονες συνθήκες εργασίας και τις μονογονεϊκές οικογένειες που δεν μπορούν να ανταποκριθούν, γιατί ακριβώς δεν υπάρχει δεύτερο άτομο στο σπίτι για να αναλαμβάνει την φύλαξη των παιδιών».

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy