Από τις υποσχέσεις για επιστροφή του Συνεργατισμού στα μέλη του, στο ξεπούλημα όσα-όσα

Το χρονικό ενός προδιαγεγραμμένου θανάτου.

Δεν έκλεισε καν μήνας από τη δεύτερη θητεία της Δεξιάς-Αναστασιάδη και άρχισε η αποκάλυψη των ψεμάτων αλλά και των ουσιαστικών προθέσεων της κυβέρνησης. Έτσι, από τις υποσχέσεις για επιστροφή του Συνεργατισμού στα μέλη του φτάσαμε στο διαχωρισμό καλής και κακής τράπεζας στον Συνεργατισμό και την πρόθεση για ξεπούλημα όσα όσα…

 

«Ο Συνεργατισμός ήταν ένα τοπικό τραπεζικό σύστημα που λειτουργούσε σαν στήριγμα της κυπριακής πολιτείας»
«Το ομόλογο των 2,35 δις μάλλον θα μετρήσει στο δημόσιο χρέος φέρνοντάς το ξανά πάνω από το 100% του ΑΕΠ»
«Τι θα γίνει με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια τα οποία θα βρεθούν στα χέρια της κυβέρνησης;»

Η προσπάθεια μετάθεσης ευθυνών για τον Συνεργατισμό

Το όλο θέμα, βέβαια, γίνεται μια προσπάθεια να συγκαλυφθεί με το «δεν υπάρχει επιλογή». Η αλήθεια, όμως, για οποίον παρακολουθεί τη διαδικασία, είναι ότι η κυβέρνηση δεν προσπάθησε ποτέ να κατανοήσει τον Συνεργατισμό, αλλά θεωρούσε ότι έπρεπε να τον πολεμήσει. Άλλωστε ήταν η Δεξιά που αγωνίστηκε να επιβάλει τη θέση ότι για την οικονομική κρίση έφταιγε ο δημόσιος τομέας (τα γνωστά «τσιεκκούθκια του Χριστόφια») αντί αυτό που όλοι έβλεπαν –ο τραπεζικός τομέας.
Και βεβαίως η κυβέρνηση δεν έκανε τίποτα για να βοηθήσει τον Συνεργατισμό ουσιαστικά. Αυτό που ενοχλούσε επιπλέον ήταν το γεγονός ότι ο Συνεργατισμός -και η Ελληνική Τράπεζα- δεν είχαν ουσιαστικά ευθύνη για την κρίση του χρηματοπιστωτικού τομέα, αφού είχαν περάσει το όριο ανακεφαλαιοποίησης το τέλος Ιουνίου 2012 –σε αντίθεση με την Λαϊκή και την Τράπεζα Κύπρου.
Σημειώνεται ακόμα ότι τα δάνεια του Συνεργατισμού δεν επενδύθηκαν, εν είδει κερδοσκοπίας, σε ξένα ομόλογα, αλλά σε στήριξη του κυπριακού κράτους, αγοράζοντας, δηλαδή, ομόλογα της Κυπριακής Δημοκρατίας ή δανείζοντας τους δήμους ή τις κοινότητες… Με αυτή την έννοια και παρά τα όποια προβλήματα, ο Συνεργατισμός ήταν ένα τοπικό τραπεζικό σύστημα που λειτουργούσε σαν στήριγμα της κυπριακής πολιτείας…
Το επείγον ζήτημα είναι φυσικά τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια (ΜΕΔ)… Στον Συνεργατισμό αυτά τα δάνεια σε μεγάλο βαθμό ανήκουν σε μισθωτούς και μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που κατατέθηκαν στην Επιτροπή Ελέγχου της Βουλής, ο Συνεργατισμός έχει 6,3 δις ΜΕΔ από τα οποία 2,5 δις έχουν ως υποθήκη την πρώτη κατοικία. Το σύνολο των ΜΕΔ αφορούν 110 χιλιάδες δανειολήπτες, από τα οποία το μεγαλύτερο μέρος είναι νοικοκυριά και μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Οι κοινωνικές επιπτώσεις για τους 110.000 δανειολήπτες θα αγγίξουν πάνω από τη μισή κοινωνία άμεσα ή έμμεσα.
Ο λόγος που υπάρχει αυτό το μέγεθος των ΜΕΔ στον Συνεργατισμό είναι συνέπεια του πώς αντιμετώπισε η κυβέρνηση της Δεξιάς την οικονομική κρίση.
Αρχικά (2010-13) επέμενε να φορτώσει τις ευθύνες στο δημόσιο για να συγκαλύψει τις τράπεζες, μετά προσπάθησε να την φορτώσει σε όλους τους καταθέτες με το καθολικό κούρεμα του Αναστασιάδη τον Μάρτιο του 2013 και τελικά, αφού δεν τα κατάφερε, στράφηκε στη στήριξη του κεφαλαίου και μετέφερε δομικά την κρίση στους μισθωτούς και τα μεσαία στρώματα. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία οι μισθοί στην Κύπρο είναι πια 40% κάτω του μέσου ορού της ΕΕ…

Ξεπουλούν πλούτο της κοινωνίας
Την περασμένη Τρίτη το Υπουργείο Οικονομικών προχώρησε σε κατάθεση ύψους 2,5 δισ. ευρώ στη ΣΚΤ, παίρνοντας ως εξασφάλιση το σύνολο των ΜΕΔ (6,3 δισ. ευρώ), το χαρτοφυλάκιο των ΜΕΔ για τα οποία έχουν γίνει προβλέψεις 100% και βρίσκονται εκτός ισολογισμού (1,3 δισ. ευρώ), καθώς και τις υποθήκες που συνοδεύουν τα πιο πάνω δάνεια συνολικού ύψους 10 δισ. ευρώ.
Ο οικονομολόγος Πάμπος Παπαγεωργίου σχολιάζει χαρακτηριστικά: «Ο Συνεργατισμός δανείζει στην κυβέρνηση 2,35 δις και η κυβέρνηση καταθέτει αυτό το ποσό συν 150 εκ. στον Συνεργατισμό.

Τι κερδίζει και τι χάνει ο Συνεργατισμός;
Πρώτα, τι κυρίως κερδίζει:
1. Αποφεύγει τον κακοχαρακτηρισμένο στην Κύπρο και ακριβότερο ΕΛΑ, που θα ήταν αναγκαίος σε κάποιο στάδιο αν συνεχίζονταν οι αναλήψεις καταθέσεων.
2. Μπορεί να χρησιμοποιήσει το ομόλογο για να εξασφαλίσει φτηνή ρευστότητα από το Ευρωσύστημα.

Τώρα, τι χάνει ο Συνεργατισμός:
1. Η πράξη αυτή θα έχει κάποια αρνητική επίδραση (όχι τόσο μεγάλη) στα κεφάλαιά του, αφού το κρατικό ομόλογο έχει κάποιο ρίσκο και δεν μπορεί να υπολογιστεί στο 100%.
2. Αυξάνεται υπερβολικά η έκθεση του Συνεργατισμού σε κρατικά ομόλογα, αφού ήδη είχε επενδυμένο σε αυτά ένα μεγάλο ποσό.
Γενικά πρόκειται για μια ανορθόδοξη πράξη η οποία αποβλέπει στο να βοηθήσει τον Συνεργατισμό χωρίς να θεωρηθεί κρατική βοήθεια. Από πλευράς ρευστότητας αυτό επιτυγχάνεται. Το κόστος για τον φορολογούμενο άμεσα είναι μικρό. Όμως το ομόλογο των 2,35 δις μάλλον θα μετρήσει στο δημόσιο χρέος φέρνοντάς το ξανά πάνω από το 100% του ΑΕΠ.
Όπως είναι σήμερα τα πράγματα, ρεαλιστικά μιλώντας, έχει σημασία:
– Αν έχει μείνει κάποια αξία στο καθαρό ενεργητικό του Συνεργατισμού, αυτή η αξία να μη χαριστεί στον ιδιώτη.
– Και πιο σημαντικό, να μην βρεθούμε μπροστά σε απεχθείς πρακτικές από ταμεία που θα αγοράσουν με έκπτωση τα δάνεια. Να χάνει δηλαδή κάποιος την περιουσία του για ένα πολύ μικρότερης αξίας δάνειο που δε θα μπορεί να πληρώσει. Ή να πάψουν οι διευκολύνσεις σε ανθρώπους που αδυνατούν να πληρώσουν και να χάσουν έτσι το σπίτι τους».

 

 

Αλχημείες προς όφελος -και πάλιν- των τραπεζών
Το κυβερνητικό ομόλογο ύψους €2.5 δισ. δεν εκδόθηκε για να σωθεί ο Συνεργατισμός, αλλά για να εξυπηρετηθούν τα ιδιωτικά τραπεζικά συμφέροντα σε βάρος των φορολογούμενων πολιτών.
Η κυβέρνηση έναντι του ομολόγου έλαβε ως εξασφάλιση το χαρτοφυλάκιο με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Οι Τροϊκανοί δανειστές μας πιέζουν για εκμηδενισμό της αξίας των ενυπόθηκων ακινήτων για δάνεια που ήταν τερματισμένα για 7-8 χρόνια, γεγονός που αυτό σημαίνει ότι θα εκτινάξουν τις προβλέψεις και θα απαιτηθούν επιπρόσθετα κεφάλαια. Αυτό, βέβαια, δεν ισχύει μόνο για τον Συνεργατισμό, αλλά και για τις υπόλοιπες μεγάλες εμπορικές τράπεζες, οι οποίες επίσης έχουν ανοικτή πληγή με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.
Με την αλχημεία της κυβέρνησης να δανειστεί τα €2,5 δισ. από τον Συνεργατισμό και ταυτόχρονα να τα καταθέσει ως ομόλογο έναντι των μη εξυπηρετούμενων δανείων, εκείνο που επιτυγχάνεται είναι να διαχωριστεί ο Συνεργατισμός σε καλό και κακό χαρτοφυλάκιο. Η κυβέρνηση θα πάρει το κακό χαρτοφυλάκιο και θα δημιουργήσει τον φορέα με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.
Το μεγάλο ερώτημα, όμως, για το οποίο κανείς από την κυβέρνηση δεν απαντά, είναι τι θα γίνει με το σύνολο των μη εξυπηρετούμενων δανείων, τα οποία ανέρχονται σε αρκετά δισεκατομμύρια ευρώ χωρίς να υπάρχουν οι ανάλογες εξασφαλίσεις και θα βρεθούν όλα στα χέρια της κυβέρνησης.

 

Πενθήμερο διαβουλεύσεων
Διαβουλεύσεις μεταξύ εγχώριων τραπεζών για το «καλό» κομμάτι της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας βρίσκονται σε εξέλιξη μετά και την κίνηση του Υπουργείου Οικονομικών, που έδειξε ξεκάθαρα ότι προκρίνει τη διάσπαση της Τράπεζας σε δύο μέρη -το «καλό» που περιλαμβάνει κυρίως τις καταθέσεις και τα εξυπηρετούμενα δάνεια και το «κακό» που περιλαμβάνει τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και τις υποθήκες που τα συνοδεύουν. Οι μέρες του Πάσχα προσφέρονται για διαβουλεύσεις, αφού οι τράπεζες θα είναι κλειστές λόγω των αργιών.
Σημειώνεται ότι εδώ και μερικές μέρες βρίσκεται στην Κύπρο αντιπροσωπεία του σύμβουλου της ΣΚΤ στο διαγωνισμό (Citi), οι οποίοι τροχιοδρομούν τα επόμενα βήματα. Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες οι δεσμευτικές προσφορές των επενδυτών θα κατατεθούν όλες την ίδια μέρα, με πιο πιθανή ημερομηνία τη Δευτέρα 23 Απριλίου.
Το Υπουργείο Οικονομικών σε ανακοίνωσή του την Τρίτη διαμήνυσε ότι οι αποφάσεις πρέπει να ληφθούν εντός Απριλίου, ανατρέποντας τους αρχικούς σχεδιασμούς της ΣΚΤ, η οποία έδωσε περιθώριο στους υποψήφιους επενδυτές για κατάθεση των δεσμευτικών τους προτάσεων εντός Μαΐου.