Από τον λαβύρινθο των εξαρτήσεων στην επάνοδο στη ζωή και την προσφορά

Προσωπικές, κοινωνικές και άλλες συγκυρίες τούς οδήγησαν σε σκοτεινά µονοπάτια µε κατάληξη τον καταστροφικό κόσµο των ναρκωτικών, απ’ όπου, βρίσκοντας χέρι βοήθειας, κατάφεραν να µαζέψουν δυνάµεις και να περάσουν στην αντεπίθεση.

Βασικός στόχος τους να απελευθερωθούν οι ίδιοι, να απαλλαγούν από την εξάρτηση αλλά και να βοηθήσουν κι άλλους ανθρώπους που βρίσκονται στα ίδια αδιέξοδα.

Το πώς και γιατί βρέθηκαν αυτοί οι άνθρωποι εξαρτηµένοι από τα ναρκωτικά ή άλλες ουσίες δεν έχει σηµασία. Άλλωστε αυτό είναι κάτι που µπορεί να συµβεί στον καθένα µας. Σηµασία έχει ότι αντιλήφθηκαν το λαβύρινθο στον οποίο βρέθηκαν να κινούνται και κυρίως ότι θέλησαν να αναζητήσουν τρόπους διαφυγής και σωτηρίας τους.

Τον τρόπο διαφυγής και την επάνοδο στη ζωή τα βρήκαν µέσα από τη συµµετοχή τους στα προγράµµατα και τις δράσεις του Reto, που δραστηριοποιείται σε δεκάδες χώρες και σκοπό έχει την ψυχική, ηθική, πολιτιστική, υλική και πνευµατική βοήθεια σε ανθρώπους που ζουν στο περιθώριο και ειδικότερα σε άτοµα εξαρτηµένα από ουσίες.

Το καταστραµµένο γίνεται καινούργιο και χρήσιµο

Μια από τις σηµαντικότερες θεραπευτικές δράσεις που περιλαµβάνεται στο πρόγραµµα του Reto, η οποία δίνει και την οικονοµική δυνατότητα στην οργάνωση να καλύπτει κάποιες λειτουργικές ανάγκες και να µπορεί να συνεχίζει το έργο της, θεωρείται το εργαστήρι τεχνικής απασχόλησης.

Εδώ, όπως µας εξηγεί ο Γιώργος Χριστόπουλος, µεταφέρονται µεταχειρισµένα έπιπλα και άλλος οικιακός εξοπλισµός που, αφού τύχουν των αναγκαίων επιδιορθώσεων, στη συνέχεια πωλούνται σε χαµηλές τιµές και τα όποια έσοδα προκύψουν από αυτή την εργασία, διατίθενται για ενοίκια, ηλεκτρικό ρεύµα και άλλα τρέχοντα έξοδα.

Αυτό το πρόγραµµα, όπως επισηµαίνει, «συµβάλλει και στο να είναι ενεργός ο θεραπευµένος δίνοντάς του τη δυνατότητα να µπορέσει να ξεφύγει από το περιθώριο και να επανενταχθεί ως τεχνίτης στην κοινωνία».

Αναφερόµενος στη διαδικασία συλλογής των µεταχειρισµένων επίπλων, ηλεκτρικών και άλλων οικιακών συσκευών, όπως και ειδών ρουχισµού και διαφόρων άλλων χρηστικών αντικειµένων, µας λέει ότι αυτό γίνεται µε φορτηγό όχηµα που διαθέτει η Οργάνωση.

«Επικοινωνούν µαζί µας τηλεφωνικώς (22-775150) οικογένειες ή και εταιρείες και µας πληροφορούν ότι διαθέτουν κάποια πράγµατα τα οποία µεταφέρουµε εµείς στο εργαστήριό µας στους Αγίους Τριµιθιάς, όπου γίνεται η ανάλογη συντήρηση και επιδιόρθωση ώστε να είναι έτοιµα για πώληση στο κατάστηµα που έχουµε δηµιουργήσει στην περιοχή της Έγκωµης».

Σε µια προσπάθεια ευρύτερης ενηµέρωσης και επαφής µε τον κόσµο της Κύπρου, οι άνθρωποι του Reto συµµετέχουν κάθε Σάββατο και στο γνωστό «Παζαράκι» που διοργανώνεται στην περιοχή της Γερµασόγειας.

«Είναι κι αυτός ένας τρόπος για να υπάρχει και στη Λεµεσό ένα σηµείο αναφοράς για το πρόγραµµα και τις δράσεις µας, να έχουµε µια πιο άµεση επικοινωνία µε τον κόσµο της πόλης και της επαρχίας Λεµεσού που ενδεχοµένως να χρειάζεται τη βοήθειά µας και παράλληλα δίνεται και σε εµάς η δυνατότητα είτε να συλλέξουµε µεταχειρισµένα είδη είτε να πωλήσουµε κάποια αντικείµενα από αυτά που επιδιορθώνουµε».

Στα πέντε περίπου χρόνια που υπάρχει αυτή η επαφή µε τη Λεµεσό, ο κόσµος, όπως σηµειώνει ο Γιώργος, «έχει µάθει για τις δράσεις και τους σκοπούς του Reto και µας στηρίζει µε διάφορους τρόπους».

Το «Reto Κύπρου – Πρόκληση στην ελπίδα»

Αυτός ο μη κυβερνητικός οργανισμός ξε­κίνησε τη δράση του το 1985 στην Ισπανία όπου εκείνη την εποχή βρισκόταν σε έξαρση η χρήση ηρωίνης (το «άσπρο άλογο» όπως λεγόταν), μαζεύοντας ναρκομανείς από το δρόμο. Στα χρόνια που ακολούθησαν το Reto απλώθηκε και σε άλλες 35 χώρες, συμπερι­λαμβανομένης και της Κύπρου, από ανθρώ­πους που είχαν καταφέρει να απεξαρτηθούν και παρέμειναν ως εθελοντές στην οργάνω­ση βοηθώντας άλλους τοξικομανείς.

Το «Reto Κύπρου – Πρόκληση στην ελ­πίδα» ξεκίνησε τη δράση του το 2010 από μια ομάδα εθελοντών από την Ισπανία και την Ελλάδα, όπως ανέφερε στη «Χαραυγή» ένας από τους ανθρώπους που πέρασαν από τα προγράμματα του οργανισμού και σήμε­ρα προσφέρει εθελοντική δουλειά. «Η αρχή έγινε με τη διανομή ενημερωτικών φυλλαδί­ων με σκοπό να γίνει γνωστό το πρόγραμμα αλλά και να έχουν τη δυνατότητα κάποια παιδιά να ενταχθούν στα προγράμματα και τις δράσεις μας για την απεξάρτησή τους», μας λέει ο Γιώργος Χριστόπουλος.

Η οργάνωση, με την καθοδήγηση και τη συνεργασία της Αρχής Αντιμετώπισης Εξαρ­τήσεων Κύπρου, στεγάστηκε αρχικά σε ένα μικρό σπίτι στην Κλήρου, προσφέροντας βοήθεια σε ανθρώπους που ζούσαν στο πε­ριθώριο λόγω ναρκωτικών, αλκοόλ ή άλλων εξαρτήσεων. Το γεγονός ότι συνεχώς αυξα­νόταν ο αριθμός των ενδιαφερομένων να ενταχθούν στα προγράμματα του Reto, οδή­γησε στη μετακόμιση σε μεγαλύτερο χώρο όπου σήμερα φιλοξενούνται και συμμετέ­χουν στα προγράμματα απεξάρτησης, 20 άτομα διαφόρων ηλικιών.

Όπως τονίζει ο Γιώργος, «δεν υπάρχουν διακρίσεις σε ό,τι αφορά την καταγωγή, τη θρησκεία ή άλλες διαφορετικότητες που μπορεί να χαρακτηρίζουν τα άτομα που απευθύνονται σε μας… δεχόμαστε τον κάθε άνθρωπο φτάνει να τηρεί τους κανονισμούς που διέπουν το πρόγραμμα…»

Το πρόγραμμα χωρίζεται σε τρεις φάσεις: την αποτοξίνωση-αποκατάσταση, τις δρα­στηριότητες και την επανένταξη. Δυσκολό­τερη βέβαια είναι η φάση της αποτοξίνωσης που διαρκεί περίπου δύο εβδομάδες. Ο κυ­ριότερος σκοπός σε αυτή τη φάση είναι να αποτοξινωθεί ο χρήστης και να αρχίσει να αναλαμβάνει τις βασικότερες ευθύνες στη ζωή του, όπως οι οικιακές δραστηριότητες, η προσωπική οργάνωση, η καθαριότητα και η συντήρηση του σπιτιού.

Εξίσου δύσκολη, είναι και η επανένταξη στην εργασία και στην κοινωνία, αφού όπως επισημαίνεται, «εδώ εμφανίζονται τα πιο με­γάλα προβλήματα και εμπόδια που έχουν να κάνουν, αφ’ ενός με την αντιμετώπιση του κοινωνικού συστήματος, τον κοινωνικό αποκλεισμό, τα δικαστικά και άλλα ζητήματα και αφ’ ετέρου με τον ψηλό δείκτη ανεργίας, τη μικρή προσφορά εργασίας και την επαγ­γελματική απειρία των εξαρτημένων».

Προγράμματα πρόληψης και επιμόρφωσης από το Reto

Στο πλαίσιο ενημέρωσης και ευαισθητο­ποίησης για τα θέματα πρόληψης και αντιμε­τώπισης εξαρτήσεων και τις συνέπειες που απορρέουν από τη χρήση ναρκωτικών και άλλων εξαρτήσεων, περιστασιακά και κατόπιν πρόσκλησης, διεξάγονται ενημερωτικά προ­γράμματα σε σχολεία, στρατόπεδα, ινστιτούτα, κέντρα πολιτών κ.ά. Οι κύριοι στόχοι αυτών των προγραμμάτων είναι:

-Η πρόληψη κατανάλωσης εξαρτησιογόνων ουσιών.

-Η ανοιχτή συζήτηση για όλα τα θέματα που τους απασχολούν σχετικά με τις εξαρτήσεις·

-Η αξιολόγηση του επιπέδου κατανάλωσης, ιδίως μεταξύ των νέων·

-Η ενημερωτική αναφορά των σωματικών, ψυχολογικών και κοινωνικών επιπτώσεων στο χρήστη, βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.

-Οι συμβουλές προς στους γονείς για εντο­πισμό της πρώιμης τοξικής κατανάλωσης και καθοδήγηση σχετικά με τους διάφορους πό­ρους που διατίθενται για την καταπολέμηση της τοξικομανίας.

-Η υποστήριξη των εκπαιδευτικών σε κα­θήκοντα εκπαίδευσης υγείας και επιμόρφωσης στα θέματα των εξαρτήσεων.

Οι δραστηριότητες που γίνονται στα ερ­γαστήρια θεάτρου, μουσικής και τραγουδιού, παρουσιάζονται μέσα από διάφορες εκδηλώ­σεις ενημέρωσης και πρόληψης σε θέματα εξαρτήσεων, που διοργανώνονται δημόσια από την κοινότητα. Αυτή είναι μια δραστη­ριότητα με την οποία η κοινότητα μπορεί να προσφέρει κάτι θετικό στην κοινωνία και ταυτόχρονα τα μέλη του προγράμματος να αισθάνονται ότι μπορούν και αυτά να προ­σφέρουν, μοιραζόμενα τις εμπειρίες τους και κάνοντας έτσι γνωστό, ότι υπάρχει λύση τόσο για το πρόβλημα της τοξικομανίας, όσο και για άλλους εθισμούς.

Χρήστος Χαραλάµπους