Αποπνικτική η ατμόσφαιρα από τις υψηλές συγκεντρώσεις σκόνης στην ατμόσφαιρα, σημειώνει το Ινστιτούτο Κύπρου

Αποπνικτική είναι η ατμόσφαιρα τις τελευταίες μέρες, καθώς η Κύπρος επηρεάζεται από ισχυρό σύννεφο σκόνης, προερχόμενο από τη Σαχάρα, αναφέρει σε ανακοίνωσή του το Ινστιτούτο Κύπρου, το οποίο σημειώνει ότι η σκόνη που έχει καλύψει ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο, από την Κυριακή αποτελεί το δεύτερο επεισόδιο μέσα σε διάστημα μερικών εβδομάδων και το σύννεφο σκόνης είναι αισθητό στο επίπεδο του εδάφους και εκτείνεται σε ύψος 4 χλμ.

Παράλληλα, το ΙΚ έχει δημιουργήσει ένα δίκτυο σταθμών μελέτης της ατμοσφαίρας, με έμφαση στην σωματιδιακή ρύπανση και τα αέρια του θερμοκηπίου.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση, τέτοια περιστατικά παρατηρούνται κυρίως την Άνοιξη, όταν η μεγάλη διαφορά θερμοκρασίας, μεταξύ της θερμής Σαχάρας και της σχετικά κρύας Μεσόγειου Θάλασσας, επιτρέπει στις αέριες μάζες να κινηθούν με μεγαλύτερη ευκολία από το νότο προς το βορρά.

Επισημαίνει ότι η Κλιματική Αλλαγή περιπλέκει την κατάσταση, καθώς η μεταφορά σκόνης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τα μετεωρολογικά φαινόμενα που επικρατούν. Μέχρι στιγμής υπάρχουν ενδείξεις  εντατικότερης ερημοποίησης της Μέσης Ανατολής.
Το Ινστιτούτο Κύπρου σημειώνει ότι ενώ οι δορυφόροι καταγράφουν ήδη υψηλότερες συγκεντρώσεις σκόνης στη συγκεκριμένη περιοχή,  το ερώτημα που παραμένει είναι πώς το φαινόμενο αυτό θα επηρεάσει την Κύπρο, η οποία βρίσκεται στο σταυροδρόμι Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής.

Στο πλαίσιο αυτό, το Κέντρο Αριστείας για την Κλιματική και Ατμοσφαιρική Έρευνα του Ινστιτούτου Κύπρου έχει δημιουργήσει την Ερευνητική Υποδομή Ατμοσφαιρικής Έρευνας «CAO» (Cyprus Atmospheric Observatory), ένα δίκτυο σταθμών μελέτης της ατμοσφαίρας, με έμφαση στην σωματιδιακή ρύπανση και τα αέρια του θερμοκηπίου.

Το δίκτυο, το οποίο διατηρεί παραρτήματα σε Λευκωσία, Ίνεια, Αγια Μαρίνα Ξυλιάτου και Τρόοδος, συνεργάζεται στενά με το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας, το οποίο διαθέτει επίσης ένα δίκτυο περιβαλλοντικών σταθμών σε διάφορες περιοχές του νησιού.  Σκοπός αυτής της συνεργασίας είναι η κατανόηση φαινομένων, όπως τα επεισόδια σκόνης, με τη χρήση ενός συνδυασμού κλιματικών μοντέλων μαζί με επίγειες και δορυφορικές μετρήσεις

Χαρακτηριστικό είναι ότι τα ηλιακά φωτομετρικά δεδομένα που καταγράφηκαν στο παράρτημα Λευκωσίας, του Κυπριακού Παρατηρητηρίου Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης, καταδεικνύουν ότι η ορατότητα έχει μειωθεί στα 16 km αντί για 38 km, που είναι το σύνηθες. Όμως, αυτά τα σωματίδια, που εμποδίζουν τη θέα των βουνών και του κυπριακού ουρανού, αποτελούν τεράστια απειλή και για την υγεία μας.

Τονίζει επίσης ότι η συγκέντρωση των ΑΣ10 (αιωρούμενα σωματίδια με διάμετρο μικρότερη από 10 μm) που καταγράφηκε στο παράρτημα της Λευκωσίας ανήλθε στα 400 μg/m3 και αποτελεί την υψηλότερη καταγεγραμμένη συγκέντρωση από την έναρξη της λειτουργίας του παρατηρητηρίου Λευκωσίας, πριν από ενάμιση χρόνο.

Η συγκέντρωση των ΑΣ2.5, που είναι ακόμα πιο επιβλαβής για την ανθρώπινη υγεία, καθώς τα συγκεκριμένα σωματίδια μπορούν να διεισδύσουν βαθύτερα στους πνεύμονες, ανήλθε τα 85 μg/m3. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο ΠΟΥ (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας) προτείνει ότι η ημερήσια έκθεση σε ΑΣ10 και ΑΣ2.5 δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 45 και 15 μg/m3, αντίστοιχα, καθώς υπέρμετρη έκθεση σε υψηλές συγκεντρώσεις σωματιδιακών ρύπων συνδέεται κυρίως με καρδιαγγειακά νοσήματα, και λιγότερο με πνευμονολογικά.

Εκμεταλλευόμενοι τεχνολογία, παρόμοια με αυτή που χρησιμοποιεί και η Αστυνομία για την παρακολούθηση της ταχύτητας των οχημάτων στις οδικές αρτηρίες, το ΙΚ έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το σύννεφο σκόνης, που είναι αισθητό στο επίπεδο του εδάφους, εκτείνεται σε ύψος 4 χλμ. Το σύννεφο αυτό,  σύμφωνα και με την πρόβλεψη του Πανεπιστημίου Αθηνών, θα πρέπει να το υποστούμε καθ’ όλη τη διάρκεια της εβδομάδας.

Σημειώνεται ότι παρόλο που τα επεισόδια σκόνης είναι επικίνδυνα για την ανθρώπινη υγεία, εντούτοις είναι ωφέλιμα για τη φύση. Η σκόνη περιέχει μέταλλα που λειτουργούν ως φυσικό λίπασμα, και είναι απαραίτητα για τους ωκεανούς. Παράλληλα, αποτελεί μέρος μιας διαδικασίας που χωρίς αυτή, η ζωή στους ωκεανούς θα ήταν φτωχότερη.

Για αντιμετώπιση του φαινομένου της σκόνης για να παραμείνουμε ασφαλείς και υγιείς, το Ινστιτούτο Κύπρου καλεί το κοινό να κρατά τις πόρτες και παράθυρα κλειστά ώστε να μειωθεί σε  μεγάλο βαθμό η βλάβη που προκαλούν στον άνθρωπο οι υψηλές συγκεντρώσεις σκόνης στην ατμόσφαιρα.