Του ειδικού μας συνεργάτη Βαγγέλη Αρεταίου.
Η συμφωνία AUKUS ίσως επιταχύνει την ενίσχυση της κοινής πολιτικής βούλησης στους κόλπους της Ένωσης
«Μούδιασµα» και αµηχανία επικρατούν στις Βρυξέλλες µετά την έκπληξη και την έντονη δυσαρέσκεια που η προκάλεσε στην ΕΕ η συµφωνία των ΗΠΑ, της Αυστραλίας και του Ηνωµένου Βασιλείου (AUKUS) απέναντι στην Κίνα, καθώς πολλοί είναι αυτοί που θεωρούν ότι οι προσδοκίες και οι προσπάθειες της Ένωσης να διαδραµατίσει έναν ουσιαστικό ρόλο στη διεθνή σκηνή δέχθηκαν ένα µεγάλο πλήγµα.
Ωστόσο, βετεράνοι παρατηρητές του ευρωπαϊκού γίγνεσθαι, αλλά και κοινοτικοί αξιωµατούχοι µε τους οποίους συνοµίλησε η «Χαραυγή» εκτιµούν ότι παρά τον άκοµψο τρόπο µε τον οποίο έγινε η συµφωνία, ουσιαστικά «πίσω από την πλάτη» της Ευρώπης, η ΕΕ δεν έχει χάσει τις δυνατότητές της να λειτουργεί ως ήπια δύναµη στις παγκόσµιες εξελίξεις. Και αυτό, όπως εξήγησαν, διότι ενώ η συµφωνία AUKUS είναι σαφώς στρατιωτικής φύσης, η ΕΕ, η οποία έχει τη δική της στρατηγική για τον Ινδικό-Ειρηνικό, παραµένει προσηλωµένη στην άσκηση διπλωµατίας, κάτι που αναµφισβήτητα εξακολουθεί να έχει τη δική του βαρύτητα.
Τα ίδια πρόσωπα εκτιµούν ότι η συµφωνία AUKUS είναι πιθανό να λειτουργήσει και ευεργετικά στους κόλπους της ΕΕ, καθώς έχει τη δυναµική να ωθήσει τις χώρες-µέλη σε µια ευρύτερη και πιο αποτελεσµατική συναίνεση όσον αφορά την κοινή εξωτερική πολιτική, αλλά και την άµυνα.
Κοινοτικός αξιωµατούχος υπογράµµισε στη «Χαραυγή» ότι οι βασικές προκλήσεις, αλλά και οι στόχοι της ΕΕ προς αυτήν την κατεύθυνση τέθηκαν µε απόλυτη σαφήνεια στην πρόσφατη οµιλία της προέδρου της Κοµισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, για την κατάσταση της Ένωσης το 2021. Η πρόεδρος Φον ντερ Λάιεν τόνισε, µεταξύ άλλων, τη σηµασία της πλήρους κατανόησης των απειλών, οι οποίες όπως είπε είναι υβριδικές, αλλά και τη σηµασία της πολιτικής βούλησης όσον αφορά τις εκστρατευτικές δυνάµεις της ΕΕ.
Η συµφωνία AUKUS ίσως επιταχύνει την ενίσχυση της κοινής πολιτικής βούλησης στους κόλπους της Ένωσης, εκτιµούν κοινοτικές πηγές που τονίζουν ότι αυτό που προκάλεσε µεγαλύτερη δυσαρέσκεια στην Ένωση είναι η ακύρωση µιας συµφωνίας ανάµεσα σε µια χώρα-µέλος, τη Γαλλία, µε µια τρίτη χώρα, την Αυστραλία, για την αγορά υποβρυχίων.
Οργή των Παρισίων, αλλά και ανησυχία σε όλη την Ε.Ε.
Η αθέτηση της συµφωνίας αυτής προκάλεσε την οργή των Παρισίων αλλά, όπως λένε οι ίδιες πηγές, προκάλεσε ανησυχία σε όλη την ΕΕ που δεν θέλει να δει τέτοιου είδους συµπεριφορές στο µέλλον.
Την ίδια ώρα πάντως, Ευρωπαίοι διπλωµάτες δεν κρύβουν την ευρύτερη ανησυχία τους για το αναπάντεχο «άδειασµα» της ΕΕ από τις ΗΠΑ στο ζήτηµα αυτό και εκτιµούν ότι οι σχέσεις της Ένωσης µε την Ουάσιγκτον ίσως βρίσκονται στην αρχή µιας νέας περιόδου κατά την οποία οι παραδοσιακές δια-ατλαντικές σχέσεις δεν θα είναι πλέον όπως παλαιότερα.
∆ιπλωµάτες αλλά και κοινοτικοί αξιωµατούχοι φαίνεται ότι συνειδητοποιούν µε άλγος ότι ο κόσµος δεν γυρίζει γύρω από τις Βρυξέλλες και αυτό δηµιουργεί µια ατµόσφαιρα αµηχανίας και δυσπιστίας. ∆υσπιστίας διότι, όπως εκτιµούν ορισµένοι διπλωµάτες, η συµφωνία AUKUS ίσως να είναι µόνο η αρχή µιας βαθύτερης συνεργασίας ανάµεσα στον αγγλο-σαξονικό κόσµο στη διεθνή σκηνή µε άξονα την παγκόσµια ασφάλεια. Αµηχανίας διότι η ΕΕ καλείται πλέον επιτακτικά να βρει την απαραίτητη πολιτική βούληση, όπως τόνισε η πρόεδρος Φον ντερ Λάιεν, ώστε να αναβαθµίσει τη θέση της και το ρόλο της στη διεθνή σκηνή. Πόσω µάλλον, όπως σηµειώνουν τα ίδια πρόσωπα, σε µια περίοδο κατά την οποία οι µέχρι πρότινος ισορροπίες και δυναµικές µεταλλάσσονται ραγδαία, µε βασικό χαρακτηριστικό την παγκόσµια αναβάθµιση της σκληρής ισχύος, παράλληλα µε τη διπλωµατική και την οικονοµική ισχύ, ως ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά ουσιαστικής επιρροής.
Επανεκκίνηση του γαλλο-γερµανικού άξονα
Το ερώτηµα που απασχολεί πλέον όλους στις Βρυξέλλες είναι κατά πόσον η Ένωση θα µπορέσει να ξεπεράσει τις εσωτερικές της αγκυλώσεις και να προχωρήσει στην οικοδόµηση µιας πραγµατικά κοινής εξωτερικής πολιτικής, αλλά και µιας ουσιαστικά κοινής πολιτικής άµυνας.
Πολλά θα εξαρτηθούν, κατ’ αρχήν από το πώς θα διαµορφωθεί το πολιτικό σκηνικό στη Γερµανία µετά από τις σηµερινές εκλογές. Το Παρίσι δεν έχει ούτε την πολυτέλεια ούτε τη δύναµη να λειτουργήσει µόνο του ως «ατµοµηχανή» της ΕΕ. Χωρίς το Βερολίνο, η «ατµοµηχανή» δεν θα έχει τις ίδιες δυνατότητες. Βασικό λοιπόν ζητούµενο είναι να υπάρξει µια επανεκκίνηση του γαλλο-γερµανικού άξονα, ο οποίος να ωθήσει την ΕΕ και προς την κατεύθυνση της κοινής εξωτερικής πολιτικής και άµυνας.
Μαζί µε αυτήν την επανεκκίνηση, η ΕΕ θα πρέπει να βρει τρόπους να ξεπεράσει τον de facto διχασµό ανάµεσα στις χώρες της κεντρικής και νότιας Ευρώπης από τη µια µεριά και τις χώρες της ανατολικής Ευρώπης από την άλλη. Ο διχασµός αυτός, που επεκτείνεται από τις µεγάλες αποκλίσεις εµβολιασµών µέχρι τις δηµοκρατικές αξίες, κινδυνεύει να αποτελέσει καθηλωτική «αναπηρία» στο δρόµο της Ένωσης προς µια µετάλλαξή της σε σύγχρονη παγκόσµια δύναµη.
Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy