Αργεντινή: Επιστροφή στον τόπο του εγκλήματος

• Στα δύο χρόνια της εξουσίας του Μάκρι, το χρέος της Αργεντινής εκτινάχθηκε στα 120 δισ. δολάρια!

Διαπραγματεύσεις με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ξεκίνησε η Αργεντινή προκειμένου να εξασφαλίσει μια «πιστωτική γραμμή», όπως ανακοίνωσε ο πρόεδρος Μαουρίσιο Μάκρι καθώς η χώρα του, η τρίτη σε μέγεθος οικονομία της Λατινικής Αμερικής, αντιμετωπίζει οικονομικές αναταράξεις και το πέσο υποχώρησε κατά 5% μέσα σε μία εβδομάδα.

Η υποχώρηση αυτή ήταν η μεγαλύτερη που έχει σημειωθεί από τον Δεκέμβριο του 2015, όταν η νέα τότε κυβέρνηση του Μάκρι εγκατέλειψε την πολιτική ελέγχου των ισοτιμιών, προτιμώντας να αφήσει ελεύθερη τη διακύμανση του πέσο. Ο πληθωρισμός το 2017 στην Αργεντινή έφτασε το 24,8% ενώ το δημοσιονομικό έλλειμμα αγγίζει φέτος το 2,7% του ΑΕΠ. «Κατά τα δύο πρώτα χρόνια (σ.σ. τη θητείας του) είχαμε ένα πολύ ευνοϊκό διεθνές πλαίσιο, όμως αυτό το πλαίσιο αλλάζει. «Είμαστε μεταξύ των χωρών που εξαρτώνται περισσότερο από την εξωτερική χρηματοδότηση» είπε ο νεοφιλελεύθερος πρόεδρος σε διάγγελμά του που μεταδόθηκε από την τηλεόραση.

Όπως είπε ο Μάκρι, είχε ήδη μια πρώτη επαφή με τη διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ, ενώ σύμφωνα με τις πληροφορίες το ποσό του δανείου που ζητά το Μπουένος Άιρες από τον διεθνή οικονομικό οργανισμό είναι 30 δισ. δολάρια. Σημειωτέον ότι, μέσα στα δύο χρόνια της εξουσίας του Μάκρι, το χρέος της Αργεντινής εκτινάχθηκε στα 120 δισ. δολάρια!
Η Λαγκάρντ από την πλευρά της, σε ανακοίνωση που εξέδωσε, τόνισε ότι οι συζητήσεις με την Αργεντινή θα διεξαχθούν πολύ σύντομα «…για να ενισχύσουμε την οικονομία της», ανέφερε στη λακωνική ανακοίνωσή της.

Στο άκουσμα της είδησης ξύπνησαν αλγεινές μνήμες στους πολίτες της χώρας, οι οποίοι στην πλειοψηφία τους, θεωρούν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο υπεύθυνο για τα δεινά που έχει υποστεί η χώρα τους, ιδιαίτερα για την κατάρρευση του 2001, όταν η χώρα βυθίστηκε σε μια χρηματοπιστωτική κρίση που προκάλεσε χρεοκοπία ύψους 100 δισ. δολαρίων μαζί με το κοινωνικό και οικονομικό χάος. Η λέξη «Ταμείο» είναι μια βρόμικη λέξη στην Αργεντινή, δήλωσε ο Carlos Germano, πολιτικός αναλυτής στους Financial Times, προσθέτοντας: «Η συντριπτική πλειοψηφία πιστεύει σήμερα ότι το ΔΝΤ είναι συνώνυμο της κρίσης και της τοκογλυφίας».

Οι Αργεντίνοι εξακολουθούν να βιώνουν τις τραγικές συνέπειες από τα μέτρα λιτότητας που επέβαλε το ΔΝΤ, αφού έζησαν μια απότομη πτώση του βιοτικού επιπέδου τους, απώλειες θέσεων εργασίας και πολιτικές αναταραχές, την «ελεύθερη πτώση» του πέσος που έχασε τα δύο τρίτα της αξίας του έναντι του δολαρίου και τις τράπεζες να «μπλοκάρουν» τις καταθέσεις. Ένας στους πέντε Αργεντινούς έχασε τη δουλειά του, πολλοί αυτοκτόνησαν μη μπορώντας να αντέξουν την οικονομική τους καταστροφή, πολλοί περισσότεροι οδηγήθηκαν στον ψυχίατρο και σε βάθος χρόνου επτά στα δέκα παιδιά που μεγαλώνουν στην Αργεντινή θα ζήσουν φτωχά.

Η ιστορία…
Η Αργεντινή αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη χώρα της Λατινικής Αμερικής, και έχει υπάρξει μία από τις πιο πλούσιες χώρες στον κόσμο, καθώς είχε ιδιαίτερα επικερδή οικονομία κατά το διάστημα 1880-1929. Η οικονομία της Αργεντινής εισήλθε σε σχετικά αργούς ρυθμούς ύφεσης μετά το 1930, κατά τη μεγάλη οικονομική κρίση, και ανέκαμψε μερικώς στη συνέχεια.
Το 1976 ο αρχηγός του στρατού της Αργεντινής Χόρχε Ραφαέλ Βιντέλα αναλαμβάνει την εξουσία και συμμετέχει στην Επιχείρηση Κόνδορας, μια συντονισμένη και καθοδηγούμενη από τις ΗΠΑ διεθνή επιχείρηση «για την αποτροπή του Μαρξισμού» στις χώρες της Λατινικής Αμερικής. Από τις πρώτες του κινήσεις ήταν να διορίσει το στέλεχος του ΔΝΤ José Alfredo Martínez de Hoz Υπουργό Οικονομικών. Το ΔΝΤ τού προσέφερε μια στρατιά τεχνοκρατών και 1.000.000.000 δολάρια δάνειο. Ο de Hoz απάντησε με 40% μείωση μισθών, αύξηση της φορολογίας, κατάργηση της επιδότησης κοινωνικών υπηρεσιών όπως η υγεία, η παιδεία και η στέγαση, ξεπούλημα των κερδοφόρων κρατικών επιχειρήσεων, άρση των ελέγχων στις τράπεζες και με τη μεταβίβαση στο κράτος της ευθύνης για την αποπληρωμή των δανείων των ξένων πολυεθνικών που δραστηριοποιούνταν στην Αργεντινή, καθώς και με τη διαγραφή των χρεών τους προς το δημόσιο της Αργεντινής. Εκτός από μαζικούς τάφους αριστερών ο Βιντέλα κληροδοτεί στη χώρα μισθούς μειωμένους πάνω από 40% και εξωτερικό «δημόσιο χρέος» από τα 8 στα 43 δισεκατομμύρια δολάρια.

Η στρατιωτική δικτατορία πέφτει το 1983 μετά την ήττα στον πόλεμο των Φόκλαντ και τη διακυβέρνηση της Αργεντινής αναλαμβάνει ο Κάρλος Μένεμ, ο οποίος χρίζει Υπουργό Οικονομίας έναν χουντικό οικονομολόγο, τον Ντομίνγκο Καβάγιο. Καταργείται ο προστατευτισμός και οι επιχειρηματικοί κανονισμοί και ιδιωτικοποιούνται τα πάντα. Απελευθερώνεται πλήρως η αγορά εργασίας, καταργούνται οι συλλογικές συμβάσεις και συνδέεται το πέσο με το δολάριο για να καταπολεμηθεί ο πληθωρισμός. Στις αρχές της δεκαετίας του ’90, η Αργεντινή βρίσκεται ενώπιον ενός τεράστιου οικονομικού αδιεξόδου. Υπό την αιγίδα του ΔΝΤ εφαρμόζει σχεδόν το 80% της νεοφιλελεύθερης ατζέντας με νέες ιδιωτικοποιήσεις, άνοιγμα της οικονομίας στο παγκόσμιο εμπόριο και νομοθετικές μεταρρυθμίσεις που πλαισιώνουν τις παραπάνω οικονομικές πολιτικές.

Στην πραγματικότητα, η πολύχρονη παρουσία του ΔΝΤ στην Αργεντινή επέτεινε τη συνεχόμενη ύφεση του ΑΕΠ με αποτέλεσμα το 2001 αυτό να βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων δεκαετιών και την ανεργία να έχει εκτοξευτεί στο 25%. Χιλιάδες επιχειρήσεις βάζουν λουκέτο. Οι καταθέσεις εξανεμίζονται καθώς το πέσο αποσυνδέεται από το δολάριο και υποτιμάται στο ένα τέταρτο. Ο πρόεδρος της χώρας Φερνάντο Δε Λα Ρούα διαφεύγει από το Προεδρικό Μέγαρο με ελικόπτερο ενώ ο οργισμένος λαός συγκρουόταν με την Αστυνομία, έσπαγε τράπεζες, λεηλατούσε σούπερ μάρκετ και φώναζε μαζικά «Να φύγουν όλοι!». Το 2003 τη διακυβέρνηση της Αργεντινής μετά τη χρεοκοπία αναλαμβάνει ο Νέστορ Κίρχνερ. Δρομολογεί την ανάκαμψη της χώρας. Κηρύττει στάση πληρωμών και αποπληρώνει το δάνειο προς το ΔΝΤ για να έχει μεγαλύτερη ευχέρεια κινήσεων. Παράλληλα προχωρά σε γενναία διαγραφή του εξωτερικού χρέους ενώ κρατά υποτιμημένο το πέσο. Επανεθνικοποιεί τις κρίσιμες βιομηχανίες, συμπεριλαμβανομένου του πετρελαίου, ενισχύει το κοινωνικό κράτος αντιστρέφοντας τις νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις και μειώνει το ποσοστό που ζει κάτω από το όριο της φτώχειας. Η Αργεντινή αρχίζει να συνέρχεται και να γίνεται και πάλι ανταγωνιστική. Μόνο που μετά ήρθαν άλλοι…