Συναντήσεις/ Ορίζοντας

Αριάννα Οικονόμου: Στο δικό μου Happy Happier Days κάποτε είμαι η Ουίνυ και κάποτε είμαι εγώ.

Ο Αντώνης Γεωργίου συναντά τη χορεύτρια και χορογράφο Aριάννα Οικονόμου και μιλάνε για την περφόρμας Happy happier days που παρουσιάζει στη Στέγη Χορού Λευκωσίας στις 5, 6 και 7 Μαΐου 2023

Ποτέ μου δεν έπαψα να εργάζομαι και να ερευνώ

Πώς θα περίγραφες τη Oυίνυ του Μπέκετ από τις Happy Days -Ευτυχισμένες Μέρες και γιατί διάλεξες να «πορευθείς» μαζί της; 

Ο Μπέκετ γράφει αυτό το έργο το 1961 προβληματισμένος όπως και πολλοί συγγραφείς  από τότε που έπεσε η πρώτη  πυρηνική βόμβα πάνω από τη Χιροσίμα – Ναγκασάκι και τη μεγάλη καταστροφή που προέκυψε. Ο  Μπέκετ εδώ αναφέρεται στο τέλος μετά το τέλος του  κόσμου και με τη γραφή του ειρωνική  αγγίζει τη τραγικότητα της ύπαρξης. Στο έργο αυτό τοποθετεί  σε ένα έρημο τοπίο  δύο επιβιώσαντες, την Ουίνυ και τον Ουίλυ, να περιμένουν το δικό τους τέλος. Η  Ουίνυ είναι θαμμένη μέχρι τη μέση  μέσα σε ένα λόφο από χώμα για όλη τη  πρώτη πράξη και μέχρι το λαιμό στη δεύτερη πράξη. Το έργο πρόκειται για ένα  ακατάπαυστο  μονόλογο της Ουίνυ  που μιλά στο σύντροφο της και ασχολείται με τη ρουτίνα της ως και τίποτα να μην έχει συμβεί/συμβαίνει, ενώ βρίσκεται κάτω από τον  καυτερό ήλιο, Μιλά , για τη ρουτίνα και την καθημερινότητα της, βάζοντας και βγάζοντας πράγματα μέσα και έξω από τη τσάντα της, ώστε να ρυθμίσει το χρόνο, τον ενδιάμεσο χρόνο από την ώρα που  κτυπά το κουδούνι για ξύπνιο μέχρι το κουδούνι για ύπνο. Ο Ουίλυ που κάποτε της απαντά, κινείται ψάχνοντας για σκιά και κρύβεται πίσω της κάτω από αυτό το λόφο.

Διάλεξα να « πορευθώ»  μαζί της  όχι μόνο γιατί με γοητεύει το σουρεάλ της, ( μια γυναίκα με μαργαριτάρια στο λαιμό να είναι θαμμένη μες το χώμα) –  αλλά και γιατί μου προκαλεί δέος  η Ουίνυ  με το στυλ («στο παλιό στυλ») και τις ατάκες της. Την βλέπω ως μια  βασίλισσα (μου θυμίζει κατάλοιπα  αποικιοκρατικά) να  δεσπόζει πάνω από την ερημιά και το έρημο τοπίο, στο θρόνο της  εγκλωβισμένη  αλλά  ακάθεκτη να μιλά και να μιλά χωρίς συναίσθηση του τι της συμβαίνει, να μας θυμίζει τόσες καταστάσεις άρνησης- της πραγματικότητας-.

Εδώ σε αυτή τη παράσταση εκτός του ότι ήθελα πολύ να την υποδυθώ, έψαξα περάσματα προς αυτή και προς το δικό μου υλικό,  μέσα από  θεματικές του έργου ή μέρη που άγγιζαν εμένα και τη δική μου πορεία ως γυναίκα/ άνθρωπος/ καλλιτέχνης. Έτσι στο δικό μου HAPPY HAPPIER DAYS  κάποτε είμαι αυτή και κάποτε είμαι εγώ. Κάποτε η μία και κάποτε η άλλη , και κάποτε και δύο μας σε ένα ενδιάμεσο χώρο.

Ιδιαίτερα συναρπαστικό για μένα ήταν ο τρόπος γραφής και οδηγιών του Μπέκετ για το πώς κινείται που κοιτάζει, που είναι τα μάτια της, πότε κάνει παύσεις, που μοιάζει  ως χορογραφικό score μεγάλης ακρίβειας και αυστηρότητας, δημιουργώντας ένα ρυθμό λόγου και κινήσεων που μοιάζει επίσης ως μια  μουσική παρτιτούρα. Που έτσι το είδα τελικά. Και έτσι την υποδύομαι. Στο πιάνο! Θυμούμαι ήταν μια από εκείνες τις δύσκολες ημέρες, σπαζοκεφαλιά πώς να προσεγγίσω την Ουίνυ, ενώ στεκόμουν δίπλα από το πιάνο μου. Και   απελπισμένα είπα: Ξεκίνα Ουίνυ. Ξεκίνα την ημέρα σου. Και έτσι μου βγήκε. Να την υποδυθώ λόγος ρετσιτατίβο και μουσική υπόκρουση από εμένα στο πιάνο στο original αγγλικό κείμενο. Αλλά και ελληνικό από μετάφραση του έργου από τη Πατεράκη

Εψαξα περάσματα προς τη Ουίνυ και προς το δικό μου υλικό,  μέσα από  θεματικές του έργου ή μέρη που άγγιζαν εμένα και τη δική μου πορεία

Αυτή η παράσταση γίνεται αφορμή αναστοχασμού;

Το έργο “ Happy Days” έχει  μεταφυσικές διαστάσεις Ο Μπέκετ απευθύνεται όπως πάντα  στη τραγικότητα της ύπαρξης και τον χρόνο, αλλά εδώ μιλά για το χρόνο  από τη στιγμή που  κτυπά το κουδούνι για το ξύπνημα μέχρι το κουδούνι για ύπνο, και πως το γεμίζουμε. Τα κενά.

Ναι εδώ στάθηκα για προσωπικό αναστοχασμό: Που με βρίσκει αυτός ο χρόνος ως γυναίκα και καλλιτέχνη; Που  τα ερωτήματα και οι θεματικές του έργου συναντούν τη δική μου ζωή; Όντως προχωρούμε ως υπνοβάτες και η ρουτίνα και η καθημερινότητα των πραγμάτων είναι αυτά που δίνουν στη ζωή μας νόημα;  Παρατηρώ επίσης ότι σήμερα, πάρα ποτέ, σε  ένα κόσμο  ελεύθερης πτώσης από παντού, όπου οι  απειλές  για ένα επικείμενο πυρηνικό πόλεμο μεγαλώνουν, το έργο  είναι τόσο επίκαιρο.

Με τη συνεργάτιδα μου  καλλιτέχνη,  την εξαίρετη Έλενα Αγαθοκλέους, το ζητούμενο στη δραματουργική προσέγγιση  ήταν  να βρω περάσματα μέσα από  τα κείμενα της  Ουίνυ που επέλεξα προς εμένα ως καλλιτέχνη, δημιουργό, γυναίκα. Μέσα από αυτό το ψάξιμο έγραψα  τα κείμενα για την περφόρμανς   που αφορούσαν ιστορίες και προβληματισμούς σκέψεις είτε σε μορφή μνήμων είτε σε μορφή ιστοριών. Αγγίζοντας διάφορες θεματικές που βγαίνουν από το έργο όπως το τι είναι αρχή , τι είναι τέλος, τι θα σήμαινε   Ενα κόσμος χωρίς τέλος , όπως προσεύχεται στην αρχή η Ουίνυ. Ποια αυτή η έρημος, ερημιά/ γερημία; Ποια η δική μου τσάντα σε αυτή την περφόρμανς,  τι είναι  αυτή η  Στασιμότητα/ Ακινησία/ μη Κινητικότητα  της Ουίνυ  και που αγγίζει εμένα και το τόπο μου και γιατί.

Επίσης να αναφέρω κατά τη διάρκεια των παραστάσεων στην είσοδο της Στέγης Χορού Λευκωσίας θα υπάρχει μια προθήκη με κάποιο αρχείο της δουλειάς μου ,των έργων στα οποία αναφέρομαι στην περφόρμανς αυτή και που αφορούν την μέχρι στιγμή εργασία μου με έργα του Μπέκετ.

Πώς είναι να είσαι γυναίκα καλλιτέχνης στην Κύπρο, τι έχει αλλάξει από τότε που ξεκίνησες στην αντιμετώπιση των καλλιτεχνών (και ειδικά των γυναικών) και τι παραμένει ίδιο;

Ως γυναίκα καλλιτέχνης στη Κύπρο  τη δεκαετία του  80 μέχρι σήμερα  οι δοκιμασίες αρκετές αλλά  βοηθητικές . θα έλεγα  γόνιμες. Αυτός είναι και ο ρόλος των δοκιμασιών, δεν είναι; Να μας δυναμώνουν.

Το γεγονός πως έχουμε γίνει  ένα κράτος στην Ευρώπη από το 2004 βοηθά τα μέγιστα. Βλέπω τη διαφορά. Το ΣΤΑΤΟΥΣ της γυναίκας σιγά σιγά θα καθιερωθεί σε πιο μεγάλο βαθμό. Πχ  στη δεκαετία του 80 ως γυναίκα δεν μπορούσα να δώσω υπηκοότητα στον σύζυγο μου, ούτε στο βρέφος κόρη μου. Το πιστοποιητικό παραμονής τους ήταν μια κάρτα που έγραφε  ALIENS. Και ήθελε ανανέωση. Η Αλεξάντρα μου πήρε Κυπριακή Ταυτότητα το 1998.

Τώρα ερχόμενη σε μένα και τη καλλιτεχνική μου  υπόσταση θεωρήθηκα, έζησα το  «Περιθώριο»,  και το αναζήτησα για να ερευνήσω, να πάρω τον δικό μου χρόνο. Και αυτό στην έλλειψη κριτηρίων και σύγχρονου πολιτιστικού υπόβαθρου προκλήθηκε η  αποξένωση,  και ήταν φυσικό εφόσον δεν βγήκα από καμία ιστορική συνέπεια εξέλιξης  της τέχνης στο τόπο μου. Οι καλλιτεχνικές μου καταγωγές και ωριμότητα   ως χορογράφου, «περφόρμερ» βρίσκονταν αλλού, στο εξωτερικό,  στο κίνημα – τέλη της δεκαετίας του 70 όπου επαναπροσδιορίζονταν οι λέξεις  «Χορός» «Χορευτής»,  «Χορογράφος». Μιλώ για το κίνημα του NEW DANCE, αναφέρεται και ως μετα μοντέρνο, όπου το έζησα και βίωσα ως καλλιτέχνης και φοιτήτρια του  Performance Studies στο Dartington College of Arts. Το κίνημα αυτό  εισήλθε στη Μεγάλη Βρετανία μέσω του κολλεγίου αυτού, και ήρθε  από την Αμερική και εξελίχθηκε  τέλη του 60 αρχές του 70. Αυτό το κίνημα ήταν ακόμα φρέσκο για όλο τον κόσμο, νέο, όχι μόνο εδώ. Στην Ευρώπη είχε γενικά επίδραση, εκείνο το καρό, η αντίληψη του χοροθεάτρου της Πίνας Μπαους ενώ οι νέες εξελίξεις από τις ΗΠΑ ακόμη δεν είχαν φτάσει.

Κρατήθηκα όμως εδώ, ποτέ μου δεν έπαψα να εργάζομαι και να ερευνώ. Μοιράστηκα πολλές φορές το βάρος με το να προσκαλώ συναδέλφους καλλιτέχνες ομοϊδεάτες  και ακόμα το  συνεχίζω. Προσκλήσεις /μετακλήσεις με καλλιτέχνες με τους οποίους  συν-δημιουργώ  κάνοντας τομές στο Θέατρο στην Εκπαίδευση, αλλά επίσης επειδή δίδαξα σε χώρους όπως  την Παιδαγωγική Ακαδημία, και κάνοντας θέατρο επινόησης με την ομάδα γυναικών το Συλλογικό ΄Θέατρο . Επίσης από το 2003 – 2013 δούλεψα σε μια διεθνή  ομάδα έρευνας για τη  δημιουργία μεθόδων   για την σπουδή του δημιουργικού δια-πειθαρχικού περφόρμερ με τους Dorinda Hulton & Peter Hulton /  Εxeter University. Όλοι αυτοί οι  σπόροι βλέπω σιγά σιγά ανθίζουν και τις   θαυμάζω τις εξελίξεις και τη παρούσα ΟΑΣΗ σε αυτό το τόπο.

Οι καλλιτεχνικές μου καταγωγές ως χορογράφου, «περφόρμερ» βρίσκονταν στο εξωτερικό,  στο κίνημα – τέλη της δεκαετίας του 70 όπου επαναπροσδιορίζονταν οι λέξεις  «Χορός» «Χορευτής»,  «Χορογράφος».

Τι περαιτέρω πρέπει να γίνει από εδώ και πέρα για τους καλλιτέχνες και ειδικότερα  γυναίκες δημιουργούς;

Να τις δούμε να σκηνοθετούν, να χορογραφούν, να ερευνούν, να αναλάβουν πιο  ψηλά πόστα διοίκησης στο πολιτισμό, και για ανασύνταξη του τοπίου. Επίσης  η γυναίκα καλλιτέχνης χρειάζεται όσο ποτέ αυτό το ΣΤΑΤΟΥΣ του καλλιτέχνη.

Είναι μεγάλη χαρά να συνεργάζομαι σήμερα με νέους και νεαρούς έξοχους, ενήμερους   συνεργάτες  του τόπου μου, ιδιαίτερα χαρισματικούς και εμπνευσμένους.

Τι θα μπορούσες να προσδιορίσεις ως «οι πιο ευτυχισμένες ημέρες» σου;

Το τώρα …  νιώθω να ανασαίνω. Μέσα από αυτή τη συνέντευξη θα ήθελα να εκφράσω την χαρά μου  πόσο ευγνώμων είμαι που το HAPPY HAPPIER DAYS με βρίσκει σε ένα γόνιμο χώρο. Είναι μεγάλη χαρά να συνεργάζομαι σήμερα με νέους και νεαρούς έξοχους, ενήμερους   συνεργάτες  του τόπου μου, ιδιαίτερα χαρισματικούς και εμπνευσμένους.  Τους ευχαριστώ! Μεγάλη η χαρά και η Γιορτή.

Η εργασία οι σπόροι που ρίχτηκαν δείχνει να δίνουν καρπό.  Το στήσιμο των  πιο βασικών υποδομών για το Χορό/Παραστατική Τέχνη  όπως οι δυο Στέγες Χορού Λευκωσίας και Λεμεσού και η  Νέα Κίνηση βρίσκεται να ηγούνται του χώρου με άτομα  στα ηνία όχι μόνο με ικανότητες αλλά και εκσυγχρονισμένο πνεύμα σε συνεργασία με Ευρωπαϊκά Κέντρα Χορού, αυτό μας βάζει στον Διεθνή χάρτη επικοινωνίας.

Θα έβλεπα πιο πολλές συνεργασίες με τη κρατική σκηνή, και με κάποιο τρόπο να αποκτήσει περαιτέρω ορατότητα . Θα ήθελα τη Λευκωσία ως πρωτεύουσα να αναλάβει αυτό το  ρόλο να δώσει ορατότητα στο Χορό/ Παραστατική τέχνη που είναι σίγουρα η πιο   ακμάζουσα  Τέχνη  του σήμερα. Να φροντίσει το Υφυπουργείο Πολιτισμού σήμερα να δοθεί βήμα σε  Φεστιβάλ,  Πλατφόρμες και εδώ στη Λευκωσία. Η   Λευκωσία κάποτε  δεν είχε τις υποδομές όπως το Δημοτικό Θέατρο,  το θέατρο του ΘΟΚ που τώρα υπάρχουν και  έχει.

Ιδέα, Σκηνοθεσία, Κείμενα, Μουσική, Περφόρμερ: Aριάννα Οικονόμου
Δραματουργία, Συνεργάτης καλλιτέχνης: Έλενα Αγαθοκλέους, Σύμβουλος κίνησης: Πέτρος Κονναρης,
Ηχητικός σχεδιασμός: Γιάννης Χριστοφίδης, Σκηνογράφος: Νάταλυ Σάββα, Επιλογή από αρχείο καλλιτέχνιδας: Ευαγόρας Βανέζης, Μοντάζ, Promo video: Justyna Ataman, Τεχνική υποστήριξη: Γιάγκος Χατζηγιάννης
Παραγωγή: Echo Arts

 

Στέγη Χορού Λευκωσίας

Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή 

5, 6, 7 Μαΐου 2023

Ώρα 20:00

  • Κρατήσεις: 97 77 22 64

 

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy