Συναντήσεις/ Ορίζοντας

Άρης Μπινιάρης: Αναγνωρίζουμε στα πρόσωπα της τραγωδίας ένα κομμάτι δικό μας

Ο Αντώνης Γεωργίου συναντάει τον Άρη Μπινιάρη που σκηνοθετεί στο Θέατρο Πορεία τον Προμηθέα Δεσμώτη του Αισχύλου, σε μετάφραση Γιώργου Μπλάνα και με τον Γιάννη Στάνκογλου στον ομώνυμο ρόλο.  Η παράσταση συμμετέχει στη φετινή διοργάνωση του Διεθνούς Φεστιβάλ Αρχαίου Ελληνικού Δράματος  

Οι αρχαίοι τραγικοί τόλμησαν να μιλήσουν για ζητήματα που αφορούσαν άμεσα τους πολίτες

Γιατί το αρχαίο δράμα εξακολουθεί να μας αφορά και σήμερα;

Γιατί οι αρχαίοι τραγικοί τόλμησαν στην εποχή τους να μιλήσουν για ζητήματα που αφορούσαν άμεσα τους πολίτες που παρακολουθούσαν τις παραστάσεις. Στον Προμηθέα για παράδειγμα ο Αισχύλος ανασυνθέτει τη μυθολογία για να μιλήσει εντέλει για κάτι κοινωνικοπολιτικό. Μέσα από την σύγκρουση του Προμηθέα με τον Δία θίγει ζητήματα που απασχολούσαν την πόλη τις μέρες εκείνες. Οπότε μπορούμε να πούμε πως η διαχρονικότητα των έργων αυτών οφείλεται στο γεγονός πως στην εποχή τους τόλμησαν να είναι επίκαιρα.

Η διαχρονικότητα των έργων αυτών οφείλεται στο γεγονός πως στην εποχή τους τόλμησαν να είναι επίκαιρα

Γιατί επιλέξατε την συγκεκριμένη τραγωδία;

Στο έργο του Αισχύλου «Προμηθέας  Δεσμώτης» η σύλληψη, η δομή, η επεξεργασία του μύθου, έχουν για κέντρο τους την μορφή του πάσχοντος θεού-προφήτη που ορθώνεται, για τον άνθρωπο, απέναντι στον απολυταρχικό μηχανισμό μιας τυραννίδας. Το μεγάλο αυτό ζήτημα έχει αντανακλάσεις βαθιά υπαρξιακές πάνω στο πάσχων σώμα του Προμηθέα. Ο απεγκλωβισμός από ό,τι τον καταδυναστεύει, από ό,τι τελικά επιδιώκει να τον καταστρέψει, συνδέεται με εκείνη ακριβώς τη συνειδητοποίηση ότι μπορεί να υπάρξει χωρίς δυνάστες εξωτερικούς και χωρίς δεσμά εσωτερικά που τον κρατούν αγκυλωμένο. Ο Αισχύλος μας προτείνει την ελπίδα ως αντίβαρο για να νικήσουμε τον θάνατο, γι’ αυτό και τοποθετεί τον Προμηθέα εκεί όπου κορυφώνεται η σκληρότητα και η αδιαλλαξία των κρατούντων αρχόντων απέναντι σε όποιον τολμήσει να αντιταχθεί στις αποφάσεις της ηγεμονίας. Από εκεί εκκινεί ο Προμηθέας να ηλεκτρίζει τις παρορμήσεις. Σαν φορέας μιας άγρυπνης ψυχικής διέγερσης, που δεν καταλαγιάζει, δεν σβήνει μα διαρκώς αυτο- αναφλέγεται και πυρετωδώς προκαλεί τα αντανακλαστικά μιας αφύπνισης.

Ο Αισχύλος μας προτείνει την ελπίδα ως αντίβαρο για να νικήσουμε τον θάνατο

Πού επικεντρώνεται η σκηνοθετική σας ματιά;

Το στοιχείο της ζωντανής μουσικής αλλά και της μουσικότητας του λόγου καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό, τη δυναμική της παράστασης και διαμορφώνουν μαζί με τα εκφραστικά μέσα των ηθοποιών αλλά και τη συμβολή του αισθητικού πλαισίου (σκηνικά, κοστούμια, φωτισμοί), ένα παλλόμενο περιβάλλον, όπου αναδεικνύονται τα πρόσωπα μιας παλιάς, μα πάντα επίκαιρης ιστορίας: όργανα εκτελεστικά, καιροσκόποι σύμβουλοι, εθελόδουλοι που μεταφέρουν τελεσίγραφα μαζί με τους φύλακες- ακόλουθους που τους συνοδεύουν, προτάσσουν αμείλικτα, άλλοτε την τυφλή υπακοή στις αποφάσεις του Δία, άλλοτε την καταναγκαστική συστράτευση στους δόλιους σκοπούς του. Κάθε εκπρόσωπος της άρχουσας τάξης μαρτυρά, με την παρουσία του, τις σκοτεινές μεθόδους της ηγεμονίας και επιβεβαιώνει τον άσπλαχνο χαρακτήρα μιας αμείλικτης θεσμικής ιεραρχίας.

Την ουσιαστική τέχνη την χρειαζόμαστε όσο χρειαζόμαστε και το νερό

Τι είναι για σας η κάθαρση μέσω της τέχνης και πως πιστεύετε πως επιτυγχάνεται σήμερα;

Το δυσάρεστο φορτίο που ενδεχομένως βαραίνει τις ψυχές μας, ξαλαφρώνει κάπως, καθώς μετουσιώνεται η διάθεσή μας. Ο συναισθηματικός μας κόσμος αποκτά κινητικότητα και ωθεί τα εσωτερικά ψυχικά δυναμικά μας προς αλλεπάλληλες συνειδητοποιήσεις που μας ωριμάζουν καθώς μας φέρνουν σε επαφή με γόνιμες ματαιώσεις. Συγκλονιζόμαστε συθέμελα και συνταρασσόμαστε ενώ στο τέλος ανακουφιστικά ερχόμαστε σε επαφή με το μυστήριο της υπαρξιακής αγωνίας που διατρέχει τις ζωές μας. Γιατί εντέλει αναγνωρίζουμε στα πρόσωπα της τραγωδίας, ένα κομμάτι δικό μας, και αυτό που ενδεχομένως μας ηρεμεί είναι που επιτρέπουμε να αντικατοπτρίζεται κάτι από τη δική μας ροή ζωής στα δρώμενα της σκηνής.

Θυμάστε ιδιαίτερα κάποια παράσταση αρχαίου δράματος;

Θυμάμαι πολλές παραστάσεις αρχαίου δράματος αλλά και σύγχρονης δραματουργίας, Ελλήνων και όχι μόνο αλλά θα προτιμούσα να μην αναφερθώ σε κάποια συγκεκριμένη. Με αφορμή αυτήν την ερώτηση όμως ήθελα να τονίσω πόσο χρειάζεται να αλλάξει η νοοτροπία της πολιτείας απέναντι στην τέχνη και τους καλλιτέχνες. Ο φανερός αλλά και υπόγειος φθόνος που διατρέχει τον κοινωνικό ιστό απέναντι στους καλλιτέχνες πρέπει να σταματήσει. Επειδή τον καλλιτέχνη δεν μπορείς να τον κατατάξεις δεν σημαίνει πως είναι επικίνδυνος. Είναι άμεση ανάγκη να υπάρξει μια αισθητά πιο σοβαρή και γενναιόδωρη οικονομική πολιτική για τον πολιτισμό. Την ουσιαστική τέχνη την χρειαζόμαστε όσο χρειαζόμαστε και το νερό.

Αρχαίο Θέατρο Κουρίου

22 και 23 Ιουλίου, 21:00

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy