Του
Πάνου Τριγάζη*
Όσοι/όσες έχουμε διαβάσει Μαρξ, θυμόμαστε την αρχή του «Κομμουνιστικού Μανιφέστου», όπου γράφει ότι «Η ιστορία των κοινωνιών είναι ιστορία ταξικών αγώνων». Με την έννοια αυτή, η διάκριση Δεξιά-Αριστερά χρονολογείται τουλάχιστον από τα χρόνια της Γαλλικής Επανάστασης. Θα έλεγα ότι κάθε επανάσταση, στο βαθμό που επαγγελλόταν την εθνική ανεξαρτησία, τη δημοκρατία και πρόοδο, ήταν αριστερή, πολύ περισσότερο η Γαλλική.
Το ίδιο ισχύει για την Ελληνική Επανάσταση, που υιοθέτησε πολλές από τις ιδέες του Διαφωτισμού και της Γαλλικής Επανάστασης. Ακόμα και το γεγονός ότι και τότε προέκυψε εμφύλιος, μπορεί να αποδοθεί και στις συγκρούσεις συμφερόντων, στο πλαίσιο του κοινού στόχου που ήταν η αποτίναξη του οθωμανικού ζυγού.
Επισημαίνω ότι η Φιλική Εταιρεία και τα στελέχη της που εκπροσωπούσαν την τότε ανερχόμενη ελληνική αστική τάξη, πρέπει να κατατάσσονται στην Αριστερά, πολύ περισσότερο που είχαν εξ αντικειμένου ανταγωνιστική σχέση με τους κοτζαμπάσηδες, δηλαδή τους φεουδάρχες, κατ’ επέκταση την αντιδραστική Δεξιά εκείνων των χρόνων.
Με την ίδια λογική, ο Λόρδος Βύρων και οι ιδέες που τον οδήγησαν στο Μεσολόγγι να αγωνιστεί και να θυσιαστεί για την ελευθερία των Ελλήνων, υπήρξε κορυφαίος εκφραστής της τότε Αριστεράς, δεδομένου ότι και στην Αγγλία είχε συμπαρασταθεί στους εξεγερμένους κλωστοϋφαντουργούς, καταγγέλλοντας στη Βουλή των Λόρδων (1812) νόμο που πρόβλεπε τη θανατική ποινή εις βάρος τους.
Η ιδεολογία του Μπάιρον αναδύεται και από το ακόλουθο απόσπασμα από το Ημερολόγιο της Κεφαλλονιάς (1823), λίγο πριν αναχωρήσει για το πολιορκούμενο Μεσολόγγι: «Καθώς ήρθα εδώ για να υποστηρίξω όχι μία φατρία αλλά ένα έθνος, και για να συνεργαστώ με τίμιους ανθρώπους και όχι με κερδοσκόπους ή καταχραστές (κατηγορίες που ανταλλάσσονται καθημερινά ανάμεσα στους Έλληνες), θα χρειαστεί πολλή περίσκεψη για ν’ αποφύγω τη μομφή ότι μεροληπτώ, και αντιλαμβάνομαι ότι αυτό θα είναι πολύ δύσκολο, γιατί έχω ήδη λάβει προσκλήσεις από περισσότερα από ένα αλληλοσπαρασσόμενα κόμματα, πάντα με τη δικαιολογία ότι αυτοί είναι οι γνήσιοι εκπρόσωποι του Έθνους».
Επισημαίνω ότι η μεγαλειώδης Εθνική Αντίσταση της περιόδου 1941-44 χαρακτηριζόταν από τους πρωταγωνιστές της «Νέο Εικοσιένα» και με την έννοια αυτή οι τότε λιποτάκτες και, πολύ περισσότερο, οι συνεργάτες των δυνάμεων κατοχής, ανήκαν στην ευρύτερη παράταξη της Δεξιάς, με το ΕΑΜ κύριο εκφραστή της Αριστεράς. Μεταγενέστερα, και στην εξέγερση του Πολυτεχνείου (1973) υπήρχε το σύνθημα «ΕΑΜ-ΕΠΟΝ-Αντίσταση».
Πάντοτε, μετά το 1821, η εθνική μας ανεξαρτησία υπήρξε ζητούμενο είτε εναντίον της βαυαροκρατίας είτε άλλων μορφών ξένης εξάρτησης. Δεν είναι λίγες οι φορές στη διαδρομή των 200 χρόνων, που η Δεξιά με διάφορες παραλλαγές χαρακτηρίστηκε παράταξη της υποτέλειας και του ραγιαδισμού. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, πέραν της δεξιάς του Καραμανλή, έχει ενσωματώσει και μερίδα της ακροδεξιάς, κάτι που αποτυπώνεται και στις ακραίες πολιτικές της είτε στο οικονομικο-κοινωνικό επίπεδο είτε στα εθνικά θέματα.
Υ.Γ. Το άρθρο αυτό γράφτηκε την παραμονή της επίσκεψης Δένδια στην Άγκυρα, συνεπώς δεν μπορούσα να σχολιάσω τα αποτελέσματά της.
*Μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία
