Αθέμιτη παρέμβαση στους κανόνες της αγοράς

Του Θανάση Αθανασίου

 

Η περίπτωση της Κύπρου είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα, αφού αντιμετωπίζει ταυτόχρονα δυο κύρια υπαρξιακά ζητήματα· το κυπριακό πρόβλημα και την κρίση στην οικονομία. Το Κυπριακό βρίσκεται σε τέλμα, ίσως στην πιο επικίνδυνη του φάση. Η οικονομία, από την άλλη, μοιάζει πλέον με σκανδαλοθηρικό περιοδικό. Με τη διαφορά ότι στα σκανδαλοθηρικά περιοδικά περιλαμβάνονται λιγότερα σκάνδαλα.

Τα τελευταία 10 χρόνια αποκαλύπτεται μια απροκάλυπτη και αθέμιτη παρέμβαση στους κανόνες της αγοράς. Η διαφθορά, η διαπλοκή, τα σκάνδαλα που συχνά – πυκνά ξεσπούν, σε συνδυασμό με τους εξωγενείς παράγοντες, επιβραδύνουν την ανάπτυξη και την πρόοδο, προκαλώντας ανεπανόρθωτη ζημιά στην αγορά, η οποία απορρυθμίζεται, αλλά στη συνέχεια αδυνατεί να «αυτορυθμιστεί». Και αδυνατεί διότι πολύ απλά η «αυτορύθμιση» είναι ένας μύθος, ένα άλλοθι που εξυπηρετεί όσους από τους έχοντες πρόσβαση στην εξουσία, επιδιώκουν την εκμετάλλευση της ιδιότητάς τους προς ίδιον όφελος (όλοι είμαστε ίσοι αλλά όσοι έχουν πρόσβαση στην εξουσία είναι λίγο πιο ίσοι από τους υπόλοιπους. Η Θάτσερ κατηγορούσε τους σοσιαλιστές ότι θέλουν να έχουν συγκεντρωμένους πόρους στο κράτος για να τους μοιράζουν όπως θέλουν στην κοινωνία. Αυτό που κάνουν σήμερα οι «Θατσερικοί»).

Δυστυχώς, τα τελευταία δέκα χρόνια, οι ανεξάρτητοι θεσμοί που είναι επιφορτισμένοι με το καθήκον της άσκησης ελέγχου και εποπτείας, δέχθηκαν καίρια πλήγματα από την εκτελεστική εξουσία, με αποτέλεσμα να είναι απονευρωμένοι και ανίσχυροι.

Ενδεικτικά, δημεύτηκε καμία περιουσία για το τραπεζικό έγκλημα ή έστω για τις «κακές τραπεζικές πρακτικές του παρελθόντος»; Μήπως για τα «χρυσά» διαβατήρια; κ.λπ. κ.λπ…

Την ίδια ώρα, πόσα λείπουν από τα δημόσια ταμεία; Πόσα δεν διοχετεύτηκαν στα δημόσια ταμεία επειδή δεν ακολουθήθηκε η ορθή και διαφανής διαδικασία; Πόσα προερχόμενα από δημεύσεις παρανόμως αποκτηθεισών περιουσιών, διοχετεύτηκαν στα δημόσια ταμεία προς εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους και προς εξυγίανση του κράτους πρόνοιας;

Ο πληθωρισμός έφερε έσοδα που έγιναν πλεονάσματα. Τα κυπριακά νοικοκυριά και επιχειρήσεις, όμως, είναι υπερχρεωμένα και ο πληθωρισμός τα άφησε ακόμα πιο εκτεθειμένα. Σε αυτή την περίπτωση δεν επιτρέπεται συμψηφισμός, αλλά σε ένα κράτος δικαίου θα ανέμενε κανείς ότι θα λειτουργούσαν οι μηχανισμοί ελέγχου και ότι το ίδιο το κράτος θα ανακτούσε τα κλοπιμαία διοχετεύοντάς τα στην ανάπτυξη, την πρόοδο και την πρόνοια.

Το πρόβλημα όμως είναι ότι η μπάλα παίρνει και τους μηχανισμούς ελέγχου (ανεξάρτητοι θεσμοί, δικαστική εξουσία, ΜΜΕ κ.λπ.). Χωρίς ισχυρούς μηχανισμούς ελέγχου, η στρεβλή κατάσταση διαιωνίζεται, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την κοινωνική ευημερία.

Χρειάζεται σοβαρότητα και λεπτοί χειρισμοί προκειμένου η Κύπρος να ανακτήσει την αξιοπιστία της στο εξωτερικό, αλλά και στο εσωτερικό, και οι δυο αυτοί παράγοντες, Κυπριακό και οικονομία, είναι τα κύρια οχήματα που οδηγούν προς αυτή την κατεύθυνση.

Καλή χρονιά σε όλους, με αγάπη!