Αβέβαιο πώς θα εφαρμόσει η ΕΕ το πλαφόν για το φυσικό αέριο

Θετική ψήφο για το πλαφόν έδωσε η Γερμανία, η Ουγγαρία ψήφισε εναντίον, Αυστρία και Δανία απείχαν της ψηφοφορίας

Η ΕΕ κατάφερε την ύστατη στιγμή να συμφωνήσει στο ζήτημα του πλαφόν στο φυσικό αέριο, αλλά αβέβαιο παραμένει το πώς ακριβώς θα εφαρμοστεί και κυρίως ποιες θα είναι οι επιπτώσεις του.

Του ειδικού μας συνεργάτη, Βαγγέλη Αρεταίου

Και αυτό διότι, σύμφωνα με πολλούς αναλυτές, ενδέχεται το πλαφόν να διαστρεβλώσει τις αγορές και η ΕΕ να βρεθεί, τον επόμενο χειμώνα, ενώπιον σημαντικών ελλείψεων φυσικού αερίου.

Την περασμένη Δευτέρα, οι χώρες-μέλη συμφώνησαν τελικά για ένα δυναμικό πλαφόν στα 180 ευρώ ανά μεγαβατώρα, το οποίο θα ενεργοποιείται αυτόματα υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, αλλά με επιπρόσθετες δικλίδες για αυτόματη απενεργοποίησή του, καθώς και μηχανισμούς απενεργοποίησης.

Όπως ανακοίνωσε, απαντώντας σε σχετική ερώτηση κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου αμέσως μετά τη συνάντηση των Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ ο Τσέχος Υπουργός Βιομηχανίας, Γιόζεφ Σικέλα, στο πλαίσιο της συμφωνίας, και μετά από αίτημα της Γερμανίας, οι «27» προχώρησαν και σε τροποποίηση της συμφωνίας για την επίσπευση της αδειοδότησης ανανεώσιμων πηγών, μειώνοντας το χρόνο των διαδικασιών.

Η συμφωνία για το πλαφόν επετεύχθη με τη θετική ψήφο της Γερμανίας, ενώ η Ουγγαρία ψήφισε εναντίον και η Αυστρία και η Δανία απείχαν της ψηφοφορίας.

Η συμφωνία προβλέπει ότι ο μηχανισμός στον οποίο κατέληξαν οι 27 Υπουργοί Ενέργειας θα μπορεί να ενεργοποιηθεί μετά τις 15 Φεβρουαρίου 2023 και θα ενεργοποιείται όταν:

– η τιμή παραγώγων του TTF για τον επόμενο μήνα βρίσκεται πάνω από 180 ευρώ ανά μεγαβατώρα για τρεις εργάσιμες ημέρες και, ταυτόχρονα,

– η τιμή βρίσκεται 35 ευρώ πάνω από την τιμή αναφοράς για το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) για τις ίδιες τρεις ημέρες.

Πρόκειται ουσιαστικά για ένα δυναμικό πλαφόν, καθώς θα απαγορεύονται οι συναλλαγές που υπερβαίνουν το λεγόμενο «δυναμικό όριο προσφοράς», το οποίο ορίζεται στην τιμή αναφοράς για το LNG στις παγκόσμιες αγορές συν 35 ευρώ ανά μεγαβατώρα.

Εφόσον ενεργοποιηθεί, το πλαφόν μπορεί να ισχύει για τουλάχιστον 20 εργάσιμες ημέρες και απενεργοποιείται αυτόματα αν η τιμή πέσει κάτω από τα 180 ευρώ για τρεις συνεχόμενες εργάσιμες ημέρες, ή αν κηρυχθεί κατάσταση έκτακτης ανάγκης σε περιφερειακό ή πανευρωπαϊκό επίπεδο από την Κομισιόν, ιδιαίτερα σε συνθήκες που η κατάσταση οδηγήσει σε διακοπές παροχής.

Προβλέπεται επίσης μηχανισμός διακοπής του πλαφόν, ο οποίος θα ενεργοποιείται αν διαπιστωθούν κίνδυνοι στην ασφάλεια προμήθειας, την οικονομική σταθερότητα, τις ροές φυσικού αερίου εντός της ΕΕ ή κίνδυνοι αυξημένης ζήτησης. Επίσης, η Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA) και ο Οργανισμός Συνεργασίας Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER) θα παρακολουθούν την κατάσταση για εντοπισμό τυχόν κινδύνων. Ακόμη, το πλαφόν θα αναστέλλεται αν η ζήτηση μειωθεί κατά 15% εντός ενός μήνα ή 10% εντός δύο, αν μειωθούν δραματικά οι εισαγωγές LNG ή αν μειωθεί σημαντικά ο όγκος συναλλαγών σε αέριο σε σχέση με την περσινή χρονιά.

Τα μέτρα αυτά θα ισχύουν για συμβόλαια παράγωγων για τον επόμενο μήνα, τους επόμενους τρεις μήνες και το επόμενο έτος. Ο ESMA και ο ACER θα προχωρήσουν σε έκδοση προκαταρκτικής έκθεσης με την οποία θα αξιολογείται η εφαρμογή του μηχανισμού, και στη συνέχεια η Κομισιόν θα προτείνει αλλαγές μεταξύ των οποίων για εξαίρεση κόμβων αγορών άλλων από το TTF.

Ωστόσο, όπως είπε στο ΚΥΠΕ ο εμπειρογνώμονας Τσαρλς Έλληνας, η συμφωνία δεν φαίνεται ότι θα είναι αποτελεσματική και εκτίμησε ότι η παρουσία του πλαφόν και μόνο διαστρεβλώνει τις αγορές.

Ο Τσαρλς Έλληνας εξήγησε πως η οροφή στην τιμή εφαρμόζεται μόνο στις αγορές που εξυπηρετούνται μέσω των εμπορικών κόμβων, όπως το TTF, ενώ οι ιδιωτικές αγοραπωλησίες δεν καλύπτονται από το πλαφόν.

«Όλα αυτά το κάνουν πολύ δύσκολο να εφαρμοστεί. Γι’ αυτό και η Γερμανία συμφώνησε αφού ήταν εντελώς εναντίον», πρόσθεσε.

«Αναμένω ότι οι τιμές ανέβουν πάνω από τα €180 τη μεγαβατώρα προς τέλος του επόμενου χρόνου όταν θα έλθει ο επόμενος χειμώνας διότι θα αδειάσουν οι αποθήκες της Ευρώπης και θα πρέπει να ξαναγεμίσουν, αλλά με τη διαφορά ότι του χρόνου δεν θα έχουν πρόσβαση σε μεγάλες ποσότητες του ρωσικού φυσικού αερίου και έτσι θα είναι πιο δύσκολο να τις γεμίσουν με πιο ακριβό φυσικό αέριο και θα ανέβουν οι τιμές», είπε.

Και συνέχισε λέγοντας ότι το πρόβλημα είναι ότι αν οι τιμές φυσικού αερίου ανέβουν πάνω από 180 ευρώ οι χώρες της Ασίας, η Κίνα, η Ιαπωνία, η Νότιος Κορέα θα είναι πρόθυμες να πληρώσουν σε τιμές της αγοράς.

«Έτσι η Ευρώπη ίσως να καταλήξει σε μια κατάσταση στην οποία χρειάζεται φυσικό αέριο, αλλά δεν θα το βρίσκει λόγω του πλαφόν», τόνισε, εξηγώντας ότι για αυτόν ακριβώς το λόγο οι Ευρωπαίοι Υπουργοί Ενέργειας αποφάσισαν ότι αν αυτό συμβεί, τότε η εφαρμογή του πλαφόν αναστέλλεται.

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy