Αύξηση της ρητορικής μίσους κατά των ΛΟΑΤΙ

Ατιμώρητες παραμένουν επιθέσεις φραστικές αλλά και σωματικές, σύμφωνα με την έκθεση ILGA EUROPE

Της Ελένης Κωνσταντίνου

Στην περίπτωση της Κύπρου γίνεται αναφορά στις δημόσιες τοποθετήσεις του Μητροπολίτη Μόρφου για «ομοφυλόφιλους που αναδύουν μπόχα», καθώς και το γεγονός ότι μετά από έρευνα του Γενικού Εισαγγελέα δεν στοιχειοθετήθηκε παραβίαση του σχετικού άρθρου

Υπάρχει αυξημένη μετακίνηση ανθρώπων σε χώρες που θεωρούνται πιο φιλικές προς τους ΛΟΑΤΙ. Σύμφωνα με την έκθεση αρκετοί εγκατέλειψαν χώρες όπως η Αλβανία, η Βοσνία και Ερζεγοβίνη, το Τατζικιστάν και το Τουρκμενιστάν για γειτονικές χώρες όπου η κατάσταση μπορεί να θεωρηθεί σχετικά ασφαλέστερη για τους ίδιους

Παρατηρείται μεγάλη άνοδος στην πρόθεση ανθρώπων που λένε ότι θέλουν να εγκαταλείψουν χώρες όπως η Πολωνία για άλλες χώρες της ΕΕ

Ρητορική μίσους από πολιτικούς καθώς και θρησκευτικούς ηγέτες έχει καταγραφεί σε μια σειρά από χώρες όπως είναι οι Πολωνία, Αλβανία, Ανδόρα, Αζερμπαϊτζάν, Λευκορωσία, Βοσνία και Ερζεγοβίνη, Βουλγαρία, Κύπρος, Τσεχική Δημοκρατία, Φινλανδία, Γεωργία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Πορτογαλία, Σλοβακία, Ισπανία και Τουρκία. Στην πλειονότητα αυτών των χωρών η ρητορική μίσους έμεινε ατιμώρητη

Δραματική αύξηση της ρητορικής μίσους κατά των ΛΟΑΤΙ ατόμων καταγράφει η έκθεση ILGA EUROPE για τα ΛΟΑΤΙ δικαιώματα 2020. Η αύξηση της ρητορικής μίσους καταγράφεται σχεδόν σε όλες τις χώρες της Ευρώπης, μεταξύ των οποίων και η Κύπρος, προερχόμενη από δημόσια πρόσωπα, πολιτικούς καθώς και άτομα με θρησκευτικά αξιώματα.

Κύπρος, Ελλάδα, Τουρκία, Βουλγαρία, Πολωνία, Φινλανδία, Πορτογαλία και Ισπανία καταγράφουν αύξηση της ρητορικής μίσους κατά των ΛΟΑΤΙ. Επίσης σε πολλές χώρες σε ολόκληρη την Ευρώπη και την Κεντρική Ασία παρατηρήθηκαν τόσο διαδικτυακές επιθέσεις αλλά και φυσικές επιθέσεις κατά των ΛΟΑΤΙ. Επιθέσεις, όπως καταγγέλλεται, προμελετημένες και βίαιες.

Επίσης, μεταξύ άλλων, στην έκθεση καταγράφεται πως το Brexit συνδέεται με την αύξηση των εγκλημάτων μίσους κατά ΛΟΑΤΙ στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπως και η δίωξη των συμμετεχόντων στην πορεία υπερηφάνειας στην Τουρκία, καθώς και η αύξηση παρουσίας σε τέτοιες εκδηλώσεις σε διάφορες χώρες ομάδων που αντιδρούν, νεοναζί και άλλων.

Παράλληλα με την άνοδο του μίσους, υπάρχει αυξημένη μετακίνηση ανθρώπων σε χώρες που θεωρούνται πιο φιλικές προς τους ΛΟΑΤΙ. Σύμφωνα με την έκθεση, αρκετοί εγκατέλειψαν χώρες όπως η Αλβανία, η Βοσνία και Ερζεγοβίνη, το Τατζικιστάν και το Τουρκμενιστάν για γειτονικές χώρες, όπου η κατάσταση μπορεί να θεωρηθεί σχετικά ασφαλέστερη για τους ίδιους. Παρατηρείται, επίσης, μεγάλη άνοδος στην πρόθεση ανθρώπων που λένε ότι θέλουν να εγκαταλείψουν χώρες όπως η Πολωνία για άλλες χώρες της ΕΕ.

Ακόμη τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ΛΟΑΤΙ αφορούν την πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, τον εκφοβισμό στα σχολεία και τον χώρο εργασίας, τα οποία και παραμένουν άλυτα αφού συχνά απουσιάζει η κυβερνητική παρέμβαση.

Ρητορική μίσους από πολιτικούς καθώς και θρησκευτικούς ηγέτες έχει καταγραφεί σε μια σειρά από χώρες όπως είναι η Πολωνία, η Αλβανία, η Ανδόρα, το Αζερμπαϊτζάν, η Λευκορωσία, η Βοσνία και Ερζεγοβίνη, η Βουλγαρία, η Κύπρος, η Τσεχική Δημοκρατία, η Φινλανδία, η Γεωργία, η Ελλάδα, η Ουγγαρία, η Πορτογαλία, η Σλοβακία, η Ισπανία και η Τουρκία. Στην πλειονότητα αυτών των χωρών η ρητορική μίσους έμεινε ατιμώρητη.

Θέση της Κύπρου

Στην περίπτωση της Κύπρου γίνεται αναφορά στις δημόσιες τοποθετήσεις του Μητροπολίτη Μόρφου για «ομοφυλόφιλους που αναδύουν μπόχα», καθώς και το γεγονός ότι μετά από έρευνα του Γενικού Εισαγγελέα δεν στοιχειοθετήθηκε παραβίαση του Άρθρου 99Α του Ποινικού Κώδικα περί υποκίνησης Μίσους λόγω Σεξουαλικού Προσανατολισμού και Ταυτότητας Φύλου.

Αναφέρεται ακόμη ότι ο πιο πάνω Νόμος είναι ουσιαστικά ανενεργός αν και ψηφίστηκε το 2015. Επίσης και σε αναφορές του ίδιου του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου Β’ το 2017 που χαρακτηρίζονταν από ρητορική μίσους κατά των ΛΟΑΤΙ και πάλι δεν στοιχειοθετήθηκε παραβίαση από πλευράς Γενικής Εισαγγελίας.

Στην έκθεση καταγράφονται και δύο περιστατικά επιθέσεων κατά ομοφυλόφιλων ανδρών. Και τα δύο σημειώθηκαν στη Λευκωσία, το πρώτο τον Φεβρουάριο του 2019 και το δεύτερο στις 24 Ιουνίου του 2019. Ωστόσο, και στις δύο περιπτώσεις «η Αστυνομία απέτυχε να στοιχειοθετήσει ότι επρόκειτο για εγκλήματα μίσους», όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην έκθεση.

Η πρόεδρος της Accept Κύπρου Μόνικα Παναγή ανάφερε στην «Κυριακάτικη Χαραυγή» πως η πρώτη επίθεση έλαβε χώρα έξω από έναν φούρνο. Όπως ανάφερε το θύμα δέχθηκε επίθεση και χτυπήθηκε από άλλο άτομο με αφορμή την όψη του και τον σεξουαλικό του προσανατολισμό. Αν και υπήρχαν πολλοί μάρτυρες του περιστατικού, εντούτοις οι Αρχές που έσπευσαν στο σημείο δεν προσέφεραν συναισθηματική στήριξη στο θύμα, δεν το ρώτησαν αν επιθυμούσε να προχωρήσει σε καταγγελία και δεν διεξήγαν περαιτέρω έρευνα. Το δεύτερο περιστατικό, σημείωσε η κ. Παναγή, σημειώθηκε τον Ιούνιο του 2019 στον δημοτικό κήπο Λευκωσίας, όπου τρεις κουκουλοφόροι επιτέθηκαν στο θύμα τους, το οποίο απευθύνθηκε στην αστυνομία χωρίς όμως αποτέλεσμα. Στη συνέχεια το θύμα προέβη σε καταγγελία του όλου περιστατικού στην Accept.

Καθυστερημένη ανταπόκριση των αρμοδίων

Η Μόνικα Παναγή επεσήμανε ότι το συχνό φαινόμενο της καθυστερημένης ανταπόκρισης από πλευράς των Αρχών θα πρέπει να εκλείψει ενώ σημείωσε και την ανάγκη να εφαρμόζονται αλλά και να εκσυγχρονιστούν οι νομοθεσίες ώστε να είναι αποτρεπτικές για τη διάπραξη εγκλημάτων μίσους ή για τη ρητορική μίσους. Οι προσπάθειες επικεντρώνονται και στην εκπαίδευση από πλευράς Accept αλλά και μέσω άλλων ευρωπαϊκών οργανισμών για εργαζόμενους είτε στην Αστυνομία, είτε σε άλλες υπηρεσίες όπως είναι η υγεία κ.λπ.

Καταγράφει και θετικά η έρευνα

Εκτός από τα αρνητικά, όμως, στην έκθεση καταγράφονται και θετικά, όπως μας αναφέρει και η πρόεδρος της Accept. Για παράδειγμα το εκπαιδευτικό πρόγραμμα HOMBAT, για καταπολέμηση της ομοφοβίας μέσα στα σχολεία, το οποίο παρακολούθησαν αρκετοί εκπαιδευτικοί.

Επίσης το φεστιβάλ και το μνημόνιο συνεργασίας της Accept ΛΟΑΤΙ Κύπρου με τους Kuir Kıbrıs Derneği – Queer Cyprus Association στα κατεχόμενα, ενώ όπως σημείωσε η κ. Παναγή η συνεργασία αυτή θα επεκταθεί περαιτέρω το επόμενο διάστημα με τη διενέργεια και κοινών δράσεων μετά την ολοκλήρωση των πορείων υπερηφάνειας που θα γίνουν και στις δύο πλευρές του νησιού μας.

Κύπρος 33η από τις 49

Σε ό,τι αφορά τη θέση της Κύπρου σε σχέση με τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΙ, όπως προκύπτει, ανάμεσα από τις 49 χώρες της Ευρώπης και της ανατολικής Ασίας, η χώρα μας βρίσκεται στην 33η θέση με ποσοστό 22,68%. Η πρόεδρος της Accept ανάφερε πως ο δείκτης σεβασμού των ΛΟΑΤΙ δικαιωμάτων προκύπτει από έξι βασικές κατηγορίες και υποκατηγορίες τους. Σε ό,τι αφορά την «ισότητα και μη διακρίσεις», η Κύπρος συγκεντρώνει 9%. Για την «οικογένεια, δημιουργία ΛΟΑΤΙ οικογενειών και την τεκνοθεσία», η Κύπρος συγκεντρώνει 31%. Για τις «επιθέσεις και ρητορική μίσους», 26%. Για τη «νομική αναγνώριση ταυτότητας φύλου και τη σωματική ακεραιότητα», η Κύπρος βρίσκεται στο 0%. Στην «ελεύθερη έκφραση», στο 100%. Ενώ στην κατηγορία «άσυλο σε ΛΟΑΤΙ μετανάστες», η Κύπρος λαμβάνει 17%.

Αν και έχουν γίνει βήματα προόδου εντούτοις προκύπτει ότι ακόμη ο δρόμος είναι μεγάλος και σίγουρα θα πρέπει να αυξηθεί ο ρυθμός με τον οποίο συντελούνται οι θετικές αλλαγές, επισημαίνει τέλος η Μόνικα Παναγή.