Ένα στα πέντε παιδιά θύμα κακοποίησης

* Άτομα εμπιστοσύνης συνήθως οι θύτες

Σεξουαλική κακοποίηση παιδιών. Αποκαρδιωτικά στοιχεία που συγκλονίζουν, καθώς πρόκειται για περιστατικά που έχουν να κάνουν με παιδικές αθώες ψυχές.

Η πρόεδρος των ψυχολόγων, Ελένη Καραγιάννη, μιλώντας στην εκπομπή του ΑΣΤΡΑ «Το ζην αναζητά το ευ» έδωσε συγκλονιστικά στοιχεία για το υπό αναφορά θέμα. Ένα στα πέντε παιδιά στην Κύπρο δέχεται κάποιας μορφής σεξουαλική κακοποίηση/παρενόχληση. Αυτό, εξηγεί, δεν σημαίνει απαραίτητα βιασμός αλλά μπορεί κάποιος επιτήδειος να έχει μιλήσει στο παιδί με σεξουαλικό τρόπο ή να γράφει σεξουαλικά μηνύματα, ενώ υπάρχουν και θύτες που προσπαθούν να προσεγγίσουν παιδιά με σεξουαλικό τρόπο στο διαδίκτυο ή στο κινητό. Επίσης, ο θύτης μπορεί να επιδείξει πορνογραφικό υλικό στο θύμα παρά τη θέλησή του ή ακόμη και να αναγκάζει το παιδί να συμμετέχει το ίδιο στη δημιουργία πορνογραφικού υλικού.

Η κα Καραγιάννη επεσήμανε ότι τόσο στο νησί μας όσο και στην ΕΕ η τρομακτική αναλογία είναι ένα στα πέντε παιδιά. Θύματα κακοποίησης πέφτουν κυρίως κορίτσια ηλικίας από 11-13 ετών λόγω της ανάπτυξής τους, που μοιάζουν με νεαρές γυναίκες. Δυστυχώς, τα νέα χαρακτηριστικά που αναπτύσσουν τα κορίτσια τα θέτουν σε κίνδυνο να πέσουν θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης.

 

Ύποπτα σημάδια κακοποίησης

Το παιδί που έχει υποστεί σεξουαλική κακοποίηση μπορεί να σωπαίνει για πολλούς λόγους. Αν το ίδιο δεν μιλά για το πρόβλημά του, οι γονείς μπορούν να υποψιαστούν πως κάτι δεν πάει καλά:

• από τις ξαφνικές, ανεξήγητες και μεγάλες αλλαγές στη συμπεριφορά του,

• εμφανίζει πολύ άγχος και βρίσκεται σε διαρκή εγρήγορση,

• όταν κλείνεται στον εαυτό του, δείχνει να φοβάται, ξεσπά σε κλάματα χωρίς σοβαρή αιτία ή είναι κακοδιάθετο χωρίς λόγο,

• όταν παρουσιάζει διαταραχές στον ύπνο, δηλαδή καθυστερεί να πάει για ύπνο με διάφορες προφάσεις ή πετάγεται αναστατωμένο ή έρχεται στο κρεβάτι σας,

• έχει μειωμένη όρεξη για φαγητό ή απεναντίας δείχνει βουλιμία και/ή παίρνει βάρος απότομα ή χάνει κιλά επίσης απότομα,

• παρουσιάζει στοιχεία κατάθλιψης, γενικότερη καχυποψία, ανασφάλεια και μυστικοπάθεια,

• δείχνει περίεργη προσκόλληση σε εσάς και δυσκολία ή άρνηση να κάνει κάποια πράγματα μόνο του,

• δεν θέλει να μένει μόνο του στο σκοτάδι,

• έχει εφιάλτες,

• παραπονιέται για ψυχοσωματικά προβλήματα και διάφορους πόνους διαρκώς,

• όταν το παιδί μιλά πονηρά, κάνει περίεργες κινήσεις, μιλά με σεξουαλικά υπονοούμενα,

• πέφτει η σχολική του επίδοση ή κάνει απουσίες από το σχολείο,

• μιλά για έναν καινούργιο μεγαλύτερο φίλο και εμφανίζει αδικαιολόγητα δώρα ή χρήματα.

 

Σύμφωνα με έρευνες και στοιχεία, οι θύτες σε ένα ποσοστό της τάξης του 75-80% είναι από το στενό οικογενειακό περιβάλλον αλλά και άτομα εμπιστοσύνης, όπως γονείς, φιλικά πρόσωπα, εκπαιδευτικοί και γείτονες. Συνήθως οι θύτες είναι υπεράνω πάσης υποψίας, για να μπορούν να προσεγγίσουν το παιδί ανενόχλητοι.

Η πρόεδρος των ψυχολόγων υπέδειξε επίσης ότι πρέπει να υπάρχει καλή επικοινωνία ανάμεσα στο παιδί και τους γονείς προκειμένου αν πέσει θύμα σεξουαλικής κακοποίησης να μη φοβάται να μοιραστεί την τραυματική του εμπειρία. Πρόσθεσε ότι η οικογένεια παίζει ουσιαστικό ρόλο προκειμένου να μάθει το παιδί από μικρή ηλικία να μην κρατάει μυστικά αλλά και πώς να αντιδρά όταν εκτίθεται σε τέτοιου είδους κινδύνους.

Τόσο τα θύματα σεξουαλικής κακοποίησης όσο και ο περίγυρός τους άρχισαν να μιλούν και να μοιράζονται τις τραυματικές αυτές εμπειρίες για την ψυχική τους υγεία αλλά και για να αποτελέσουν παραδείγματα προς μίμηση και για άλλες περιπτώσεις παιδιών. Η κα Καραγιάννη τόνισε ότι παρατηρούνται αυξημένες αναφορές λόγω του ότι υπάρχουν και ειδικοί που μπορούν να συμβάλλουν στην αποκατάσταση της ζωής ενός παιδιού που πέφτει θύμα κακοποίησης. Με την προβολή του θέματος από τα ΜΜΕ, τα θύματα νιώθουν πιο άνετα στο να μιλήσουν και να πουν την προσωπική τους ιστορία.

Οι καταγγελίες για περιστατικά σεξουαλικής κακοποίησης ή παρενόχλησης θα πρέπει να γίνονται στην Αστυνομία ή στο Γραφείο Ευημερίας. Επίσης, το «Σπίτι του Παιδιού» θα παρέχει ψυχολογική στήριξη στα θύματα και τις οικογένειές τους.

1^ο φόρουμ για τα Δικαιώματα των Παιδιών

Το “Hope For Children” CRC Policy Center, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος JudEx+, διοργανώνει το 1^ο Εθνικό Φόρουμ για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Στόχος του Φόρουμ είναι να παρουσιάσει τα αποτελέσματα του ευρωπαϊκού προγράμματος, προωθώντας παράλληλα τη βελτίωση των δικαστικών διαδικασιών, μέσα από την εφαρμογή φιλικών προς τα παιδιά πρακτικών σε περιπτώσεις σεξουαλικής βίας εις βάρος τους.

Με τη συμμετοχή των άμεσα εμπλεκόμενων Υπουργών Δικαιοσύνης, Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων αλλά και εκπροσώπων των υπολοίπων Υπουργείων, καθώς και των εξειδικευμένων επαγγελματιών σε τοπικό επίπεδο, το Φόρουμ θα τονίσει τη σημασία και τις προκλήσεις της καθιέρωσης μιας συντονισμένης δια-υπηρεσιακής προσέγγισης σε σχέση με τις δικαστικές διαδικασίες, που θα σέβεται όμως τα δικαιώματα των παιδιών. Η εκδήλωση θα προωθήσει το διάλογο, με βάση τα κυπριακά δεδομένα και θα αποτελέσει ένα φόρουμ για την ανταλλαγή ορθών πρακτικών σε επίπεδο ΕΕ, κυρίως μέσω της ανταλλαγής γνώσεων και εμπειριών από τις οργανώσεις-εταίρους από την Ιταλία, τη Σουηδία, τη Σλοβενία, τη Βουλγαρία και τη Βρετανία.

Το πρώτο Εθνικό Φόρουμ για τα Δικαιώματα του Παιδιού θα πραγματοποιηθεί στις 21 Σεπτεμβρίου 2017. Οι ενδιαφερόμενοι για να το παρακολουθήσουν μπορούν να εγγραφούν στην ιστοσελίδα forum.uncrcpc.org, όπου θα βρουν και όλες τις αναλυτικές πληροφορίες του Φόρουμ.

Το πρόγραμμα, JudEx+: Προς μια φιλική προς τα παιδιά δικαιοσύνη, σε περιπτώσεις σεξουαλικής βίας εναντίον παιδιών, συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Γιώργια Ερωτοκρίτου