ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΚΛΕΑΝΘΟΥΣ : Τα όνειρα δεν έχουν όρια

Την τύχη δεν την ελέγχουμε, όμως την αριστεία μπορούμε με πολλούς τρόπους

Με τη Μαρία Φράγκου

 

 

Πόσο εύκολο είναι για ένα νέο, στις μέρες μας, που η οικονομική κρίση, η ανεργία και η υποαπασχόληση επισκιάζουν την όποια επαγγελματική προοπτική, να κάνει ασφαλή επιλογή σπουδών; Ή μήπως πρέπει να προσαρμόζει τα όνειρά του στη βάση των αναγκών της αγοράς; Για όλα τούτα και άλλα πολλά και ενδιαφέροντα μιλά ο Κυριάκος Κλεάνθους, Σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού – Plan Career Center. Γιατί τα όνειρα των νέων δεν μπορούν να μπουν σε πλαίσια. Οι επιδιώξεις των νέων, αυριανών επιστημόνων, δεν χωρούν σε κουτάκια και στατιστικά ανεργίας. Οι νέοι ανοίγουν τα φτερά τους για να κατακτήσουν τον κόσμο της γνώσης και η κοινωνία οφείλει να συμπαρασταθεί και να ανοίξει δρόμους επαγγελματικής αποκατάστασης. Και όχι να σπάζει τις φτερούγες τους.

Με τη Μαρία Φράγκου

 

Ένας νέος φοιτητής βρίσκεται ενώπιον μιας απόφασης που θα καθορίσει το μέλλον του. Επιλογή σπουδών. Τι πρέπει να έχει υπόψη του πριν τη λήψη της όποιας απόφασης;

Η επιλογή σπουδών είναι μία απόφαση που σε ένα μεγάλο βαθμό θα καθορίσει και το επαγγελματικό του μέλλον. Είναι μία απόφαση που κοστίζει και ως μία τέτοια «επένδυση» θα πρέπει να μελετηθεί από έφηβο και γονείς. Άρα, αντιλαμβάνεται κάποιος ότι δεν είναι μία απόφαση που θα ληφθεί ελαφρά τη καρδία και χωρίς να γίνει η κατάλληλη διερεύνηση όλων των παραμέτρων, όπως τα ενδιαφέροντα του υποψήφιου μαθητή, οι κλίσεις, οι ικανότητες, η προσωπικότητα, οι επαγγελματικές του αξίες και σίγουρα η σωστή πληροφόρηση για το αντικείμενο σπουδών. Αυτό το τελευταίο έχει να κάνει με το εάν είναι αναγνωρισμένος ο κλάδος σπουδών, τις ευκαιρίες εργοδότησης και το πραγματικό εργασιακό περιβάλλον του συγκεκριμένου κλάδου.

Στην ηλικία των 14 με 15 ετών γίνεται ο έγκαιρος επαγγελματικός προσανατολισμός και σε αυτές τις ηλικίες ο σύμβουλος μπορεί να εργαστεί με τον μαθητή στο καλύτερο δυνατό επίπεδο

 

Υπάρχουν κορεσμένα και μη κορεσμένα επαγγέλματα;

Σε μία οικονομία όπως η δική μας, που είναι προσανατολισμένη στις υπηρεσίες και στον τουρισμό και ελάχιστα στην έρευνα και στην καινοτομία, είναι φυσικό να υπάρχουν κορεσμένοι επαγγελματικοί τομείς, ενώ από την άλλη υπάρχουν και επαγγέλματα που υπάρχει ζήτηση. Όμως πρέπει να αναφέρω ότι όσο κορεσμένος και αν είναι ένας κλάδος, πάντα υπάρχει περιθώριο για κάποιους να επιτύχουν και να καταξιωθούν. Κάθε περίπτωση όμως είναι ξεχωριστή και αυτό εξετάζεται σε μία συμβουλευτική διαδικασία που γίνεται με τον επιστημονικά ορθό και έγκυρο τρόπο. Κανένας κλάδος και καμία ειδικότητα δεν είναι εξ αρχής καταδικασμένη, ενώ αυτό που αλλάζει είναι τα ποσοστά απορρόφησης στην αγορά εργασίας και οι πιθανότητες εργοδότησης.

 

Υπάρχουν επαγγέλματα του μέλλοντος και επαγγέλματα του… παρελθόντος;

Προσωπικά δεν είμαι μελλοντολόγος και δεν μπορώ να κάνω μία τέτοια πρόβλεψη για πολλούς λόγους. Αυτό όμως που μπορώ να πω είναι ότι υπάρχουν σπουδές με πολλαπλές επιλογές κατευθύνσεων. Ένα πρώτο γενικό πτυχίο αφήνει περιθώρια για πολλαπλά επαγγελματικά μονοπάτια και εξειδικεύσεις που θα έρθουν με κάποιο μεταπτυχιακό. Αυτό που πρέπει δηλαδή να διερευνούν οι ενδιαφερόμενοι με τη σημαντική βοήθεια ενός συμβούλου είναι σπουδές με εναλλακτικές επιλογές στην κυπριακή αγορά εργασίας.

Αναζητώντας καμιά φορά επαγγέλματα του μέλλοντος, διαβάζουμε για χειρουργούς αύξησης της μνήμης, αγρότες γενετικά τροποποιημένων τροφίμων, διαχειριστές/σύμβουλους ηλικιωμένων, προσωπικούς μάνατζερ. Ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα; Υπάρχει απόσταση από τη διαφήμιση επαγγελμάτων του μέλλοντος και τους κανόνες της αγοράς και ζήτησης;

Στο διαδίκτυο υπάρχουν πολλές λίστες με επαγγέλματα του μέλλοντος με παρόμοιους ηχηρούς τίτλους, τα οποία φαίνεται να έχουν σοβαρή βάση επαλήθευσης. Το θέμα είναι εάν όλα εξ αυτών μπορούν να απορροφηθούν στην κυπριακή αγορά ή είναι μόνο για το εξωτερικό. Εάν κάποιος ενδιαφέρεται να ζήσει και να εργαστεί στο εξωτερικό, τότε τα δεδομένα σε μία συμβουλευτική διαδικασία είναι διαφορετικά από αυτούς που δεν επιθυμούν κάτι τέτοιο και θεωρούν σίγουρη την επιστροφή τους στην Κύπρο.

Σε μία οικονομία όπως η δική μας, που είναι προσανατολισμένη στις υπηρεσίες και στον τουρισμό και ελάχιστα στην έρευνα και στην καινοτομία, είναι φυσικό να υπάρχουν κορεσμένοι επαγγελματικοί τομείς, ενώ από την άλλη υπάρχουν και επαγγέλματα που υπάρχει ζήτηση

 

 

Την εποχή της οικονομικής κρίσης, της ανεργίας, της υποαπασχόλησης, υπάρχει προοπτική για ένα νέο που αναζητά το μέλλον του;

Λέγεται συχνά ότι η κρίση για κάποιους αποτελεί και ευκαιρία. Η οικονομική κρίση έπιασε πολλούς νέους εξ απροόπτου, γιατί όταν ξεκίνησαν τις σπουδές τους δεν είχαν υπόψιν τους αυτή την εξέλιξη. Γι’ αυτό ακριβώς ανέφερα και πριν ότι δεν είμαι μελλοντολόγος, αφού οι συνθήκες είναι ευμετάβλητες. Απλά θα πρέπει μαθητές και γονείς να αντιλαμβάνονται ότι θα πρέπει να κάνουν επιλογές με πολλές εναλλακτικές επιλογές και επιλογές που πραγματικά τους ενδιαφέρουν, γιατί σε μία ανταγωνιστική αγορά εργασίας θα πετύχουν οι πιο τυχεροί και οι άριστοι στον τομέα τους. Για να είσαι άριστος θα πρέπει πρώτα απ’ όλα να σου αρέσει αυτό που κάνεις. Την τύχη δεν την ελέγχουμε, όμως την αριστεία μπορούμε με πολλούς τρόπους και αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάμε.
Να αναφέρω επίσης ότι νέες δεξιότητες είναι αναγκαίες με τα σημερινά δεδομένα να αποκτηθούν και να εξελιχθούν από τους νέους, όπως η προσαρμοστικότητα στην αγορά εργασίας και η ανθεκτικότητα στα νέα δεδομένα. Οι εποχές έχουν αλλάξει και εμείς πρέπει να προσαρμοζόμαστε σε αυτές και όχι το αντίστροφο.

 

Ως οικονομία προσανατολισμένη στις υπηρεσίες, όπως είναι η δική μας, ποιες προοπτικές υπάρχουν για ένα νέο, τα όνειρα του οποίου μπορεί να συγκρούονται με αυτή την πραγματικότητα;

Τα όνειρα δεν έχουν όρια. Εάν κάποιος έχει κάποια όνειρα μπορεί να τα κυνηγήσει, φτάνει να έχει από την αρχή τη σωστή πληροφόρηση αναφορικά με τον τομέα του και όσο το δυνατό μεγαλύτερη εικόνα της πραγματικότητας. Υπάρχουν και περιπτώσεις όπου μπορεί να γίνει συνδυασμός σπουδών και ονείρων, πάντα, ξαναλέω, εξαρτάται από την περίπτωση και από τη στρατηγική που ο ενδιαφερόμενος θα καταρτίσει με τον σύμβουλο.

Οι εποχές έχουν αλλάξει και εμείς πρέπει να προσαρμοζόμαστε σε αυτές και όχι το αντίστροφο

 

Ένας νέος πρέπει να προσαρμόζει τα όνειρά του, επιλέγοντας επάγγελμα στη βάση των αναγκών της αγοράς;

Μεγάλο θέμα αυτό. Σε μία συμβουλευτική διαδικασία, μία από τις παραμέτρους που εξετάζει ένας σύμβουλος καριέρας είναι και οι επαγγελματικές αξίες του ατόμου (τι θέλει ουσιαστικά από το επάγγελμά του). Μέσα από αυτό το δεδομένο και μέσα από μία διαδικασία που θα πρέπει να ακολουθείται, ο ενδιαφερόμενος, έχοντας όλα τα στοιχεία ενώπιον του, μπορεί να αποφασίσει τι είναι καλύτερο για αυτόν. Κάθε συμβουλευτική διαδικασία είναι διαφορετική και κάθε ένας που αποτείνεται σε έναν σύμβουλο έχει διαφορετικές προτεραιότητες και ανάγκες.

 

Από την εμπειρία σας, ποιοι είναι πιο αγχωμένοι όταν έρχονται σε σας; Τα παιδιά ή οι γονείς;

Χωρίς δεύτερη σκέψη οι γονείς! Τα παιδιά πολλές φορές έχουν μία εντύπωση στο μυαλό τους και μένουν σε αυτή χωρίς να διερευνούν περισσότερο αυτή την αρχική και πολλές φορές λανθασμένη εντύπωση.
Αυτό όμως που πρέπει να έχουν υπόψιν τους όλοι οι γονείς είναι ότι θα πρέπει να αποτείνονται σε κάποιον πτυχιούχο και ορθά καταρτισμένο σύμβουλο επαγγελματικού προσανατολισμού, όταν το παιδί τους καλείται στην τρίτη γυμνασίου να επιλέξει Ομάδα Μαθημάτων Προσανατολισμού (κλάδο) ή την Τεχνική Σχολή. Στην ηλικία δηλαδή των 14 με 15 ετών γίνεται ο έγκαιρος επαγγελματικός προσανατολισμός και σε αυτές τις ηλικίες ο σύμβουλος μπορεί να εργαστεί με τον μαθητή στο καλύτερο δυνατό επίπεδο. Φυσικά και σε μεταγενέστερες ηλικίες η συμβουλευτική είναι εξίσου σημαντική και καλύπτει πολλές από τις ανάγκες που παρουσιάζονται, όπως το αντικείμενο σπουδών, ο τόπος των σπουδών, όλα τα απαραίτητα διαδικαστικά μέχρι να εξασφαλιστεί η θέση σε κάποιο Πανεπιστήμιο, επιλογές μεταπτυχιακών σπουδών, πληροφόρηση για διάφορους επαγγελματικούς κλάδους κ.τ.λ..

 

Ποιος μπορεί να επωφεληθεί από μία συμβουλευτική διαδικασία;

Οι πάντες. Μαθητές, υφιστάμενοι φοιτητές και ενήλικες όλων των κατηγοριών. Σίγουρα οι μαθητές από την ηλικία των 14 ετών, είτε είναι μπερδεμένοι είτε είναι, όπως θεωρούν, 100% σίγουροι για την επιλογή τους.
Πέραν όμως των μαθητών και φοιτητών που ψάχνουν για μεταπτυχιακό, είναι και οι ενήλικες. Υπάρχουν τόσες ευκαιρίες και τόσα προγράμματα (εξ αποστάσεως προγράμματα, επαγγελματικά διπλώματα, μεταπτυχιακά σε block system δομές κ.ά.) και είναι άδικο ενήλικες που είτε ζητούν αλλαγή καριέρας είτε ζητούν περαιτέρω εξειδίκευση στον επαγγελματικό τους τομέα να μην κάνουν το απαιτούμενο βήμα διερευνώντας επιλογές που ταιριάζουν στις ανάγκες τους. Και αυτό να αναφέρω απλά ότι ισχύει για ΟΛΑ τα επαγγέλματα.

 

Μία τελευταία συμβουλή σε αγχωμένους γονείς και παιδιά;

Στην επαγγελματική συμβουλευτική δεν υπάρχουν αδιέξοδα. Λύσεις υπάρχουν πολλές, φτάνει να υπάρχει η σωστή και έγκυρη καθοδήγηση. Το μέλλον των παιδιών μας είναι πολύ σημαντικό για να το καθορίζουμε βάσει του τι μας είπε ένας γείτονας ή βάσει του τι άκουσε το παιδί από κάποιον φίλο του. Τα δεδομένα που πρέπει να εξεταστούν είναι πολλά και κάθε περίπτωση είναι μοναδική και ξεχωριστή, ενώ ένας σύμβουλος περιορίζει στο ελάχιστο τις πιθανότητες να συμβεί το συχνό πλέον φαινόμενο εγκατάλειψης ή αλλαγής κλάδου σπουδών από υφιστάμενους φοιτητές, είτε γιατί δεν τους άρεσε το αντικείμενο τους είτε γιατί άλλο νόμιζαν ότι θα σπούδαζαν.

* Η συνέντευξη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό D

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy